Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) Nedir?

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) nedir?

Elektrik Tüketim Vergisi (ETV), diğer adıyla Belediye Tüketim Vergisi (BTV), elektrik faturalarında sıkça “ETV” kısaltmasıyla görülen ve belediyeler için gelir kaynağı teşkil eden dolaylı bir tüketim vergisidir . 1981 yılında kabul edilen 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu kapsamında düzenlenmiş olup, elektrik enerjisi tüketiminden alınır. Bu vergi uygulamada bazen “Belediye Tüketim Vergisi” adıyla anılır ve belediyelerin önemli öz gelir kalemlerinden birini oluşturur . ETV, elektrik tüketimi üzerinden hesaplanarak elektrik faturalarında ayrı bir kalem olarak gösterilir ve tüketicilerden tahsil edilir. Kısaca, elektrik kullanan herkesin ödediği, tahsil edilip ilgili belediyeye aktarılan yasal bir tüketim vergisidir.

Elektrik Tüketim Vergisi’nin amacı nedir?

ETV’nin alınma amacı, belediyelere elektrik tüketiminden pay aktararak şehirlerin aydınlatma giderleri ve diğer yerel hizmetler için finansman sağlamaktır . Yani belediyeler, bu vergiden elde edilen geliri genellikle sokak aydınlatmaları, trafik ışıkları, park ve bahçe elektriği gibi kamusal elektrik giderlerinin karşılanmasında veya genel bütçelerinde yer alan hizmetlerin finansmanında kullanır. Bu vergi yerel yönetimlerin kendi gelir kaynakları arasında olduğundan, merkezi bütçeden bağımsız şekilde belediyelerin harcama yapabilmesine destek olur. Sonuç olarak, Elektrik Tüketim Vergisi belediyelerin kamu hizmetlerini sürdürebilmeleri için yaratılmış bir gelir mekanizmasıdır.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) hangi kanuna göre alınır?

ETV’nin yasal dayanağı 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’dur. Bu kanunun 34–39. maddeleri Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi’ni tanımlamaktadır . Kanuna göre, “belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde elektrik ve havagazı tüketimi, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisine tabidir” hükmü bulunmaktadır. İlk olarak 26 Mayıs 1981 tarihinde yürürlüğe giren bu kanun, 2008 yılında kısmi değişikliklere uğramış olsa da temel hükümleri geçerlidir . Dolayısıyla ETV, kanunilik ilkesi gereği ancak yasal düzenlemeyle alınan ve değiştirilebilen bir vergidir.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) kimler öder?

Belediye sınırları içerisinde elektrik enerjisi tüketen herkes ETV ödemekle yükümlüdür . Yani mesken aboneleri (ev kullanıcıları), ticarethane aboneleri (iş yerleri, ofisler), sanayi aboneleri (üretim tesisi ve fabrikalar) ve kamu kurumları dahil, belediye sınırları içinde elektrik kullanan tüm aboneler bu vergiyi faturaları aracılığıyla öder. Kanunda, vergiyi ödemekle mükellef olanlar açıkça “elektrik tüketenler” olarak tanımlanmıştır . Bu verginin tüm kullanıcı gruplarından tahsil edilmesi esastır; ancak aşağıda ayrıca değinilecek bazı istisnai durumlar mevcuttur (örneğin bazı muaf aboneler ve belediye sınırları dışındaki tüketimler). Sonuç olarak, eğer Siz elektrik abonesi iseniz ve kullanım yeriniz bir belediye sınırı içerisindeyse, tüketiminiz üzerinden ETV ödersiniz.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) kim tarafından tahsil edilir?

Elektrik Tüketim Vergisi, elektrik faturanızı düzenleyen şirket tarafından tahsil edilir. Elektrik tedarik şirketleri (perakende satış şirketleri ya da görevli dağıtım şirketleri), enerji satış bedeliyle birlikte bu vergiyi de faturada hesaplayıp müşteriden tahsil etmek ve ardından ilgili belediyeye yatırmakla yasal olarak sorumludur . Kanunun 35. maddesine göre, elektrik enerjisini sağlayan lisanslı kuruluşlar ETV’yi tüketiciden tahsil ederek takip eden ayın 20. gününe kadar belediyeye beyan edip ödemek zorundadır . Dolayısıyla abonelerin ayrıca bir yere gidip bu vergiyi ödemesine gerek kalmaz; ETV, faturaya dahil edilir ve şirket tarafından belediyeye otomatik aktarılır .

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) elektrik faturasında nasıl gösterilir?

Elektrik faturanızda ETV genellikle “Belediye Tüketim Vergisi (BTV)” veya “Elektrik Tüketim Vergisi (ETV)” şeklinde ayrı bir satır olarak belirtilir. Faturadaki vergi kalemleri arasında yer alan bu tutar, sayacınızın bulunduğu bölgedeki belediyeye aktarılacak vergi miktarını ifade eder . Genellikle enerji bedeli ve dağıtım bedelinden sonra, KDV’den önce gelecek şekilde fatura dökümünde görebilirsiniz. Örneğin fatura açıklamalarında “Elektrik Tüketim Vergisi (ETV/BTV) = … TL” gibi bir ifade bulunur. Bu tutar, ilgili dönem tüketiminize göre hesaplanmış verginizi gösterir. Siz bu bedeli toplam fatura ile birlikte ödediğinizde, şirket bunu tahsil edip belediyeye iletir. Sonuç olarak, ETV faturada ayrı kalem olarak görünür ve tutarın hesaplandığı yüzdelik oran genellikle faturanın dipnotunda veya tarife detaylarında belirtilir.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) mesken aboneleri için oranı nedir?

Mesken abone grupları (ev ve konut aboneleri) için ETV oranı %5 olarak uygulanır . Bu oran, tükettiğiniz elektrik enerjisinin aktif enerji bedelinin yüzde 5’i kadar vergi alınacağı anlamına gelir. Örneğin ev aboneleri, aylık elektrik tüketimleri üzerinden hesaplanan enerji tutarının %5’i oranında ETV öderler. Ticarethane (iş yeri) aboneleri de aynı meskenler gibi %5 oranında vergilendirilir . Kanunda, “mesken ve ticarethanelerden tüketim tutarının %5’i oranında vergi alınır” şeklinde düzenleme bulunmaktadır. Bu oran sabit olup, enerji fiyatları veya tüketim miktarına bakılmaksızın mesken grubunun tüketim vergisi oranı olarak yıllardır %5 seviyesinde devam etmektedir.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) ticarethane aboneleri için oranı nedir?

Ticarethane abone grupları (büro, mağaza, ofis gibi iş yerleri) de meskenlerle aynı şekilde %5 ETV oranına tabi tutulur . Yani iş yerlerinin elektrik faturasındaki tüketim tutarının %5’i, Belediye Tüketim Vergisi olarak hesaplanır. Kanun, mesken ve ticarethane abonelerini birlikte değerlendirerek her ikisi için de %5 vergi nispeti öngörmüştür . Dolayısıyla bir iş yeri abonesi, tüketime göre hesaplanan enerji bedelinin üzerine bu %5’lik vergiyi öder. Bu oran, ticarethane aboneleri için de sabittir ve değişmemektedir. Sonuç olarak, ev veya iş yeri aboneliği fark etmeksizin, konutlar ve ticarethaneler elektrik tüketim vergisini %5 oranında ödemektedir.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) ticarethane aboneleri için oranı nedir?

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) sanayi aboneleri için oranı nedir?

Sanayi abone grupları (üretim tesisleri, fabrikalar gibi sanayi sicil belgesine sahip aboneler) için ETV oranı, diğer abonelere kıyasla düşüktür: %1 olarak uygulanır . Yani sanayi aboneleri, tükettikleri elektriğin aktif enerji bedelinin yalnızca %1’i oranında Belediye Tüketim Vergisi öderler. Kanun, sanayi üretim faaliyetlerini teşvik etmek amacıyla bu gruba daha düşük bir vergi nispeti belirlemiştir . 2464 sayılı Kanun’un 38. maddesi (a) bendi, imalât, üretim (istihsal) ve taşıma gibi sanayi kapsamındaki tüketimlerin satış bedeli üzerinden %1 vergi alınacağını hükme bağlamıştır . Bu nedenle, sanayi abonelerinin elektrik faturalarında görülen BTV tutarı, mesken ve ticarethanelere göre oldukça düşük olur. Örneğin aynı tutarda aktif enerji bedeli için bir mesken abonesi 5 TL vergi öderken, sanayi abonesi 1 TL öder.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) sanayi abonelerinde neden %1’dir?

Sanayi abonelerine ETV’nin %1 gibi düşük uygulanmasının temel nedeni, sanayi ve üretim faaliyetlerini desteklemektir. Üretim sektörünün enerji maliyetlerini azaltmak amacıyla kanun koyucu, sanayi işletmelerinden alınan tüketim vergisini düşük tutmuştur. Bu sayede fabrikalar ve imalathaneler, diğer abonelere kıyasla daha az vergi yüküyle karşılaşır. Özellikle üretim yapan işletmelerin ulusal ve uluslararası rekabet gücünü korumak adına enerji maliyetleri önemli olduğundan, ETV oranı %1’e indirilerek bir teşvik sağlanmıştır. Ayrıca kanunun 38. maddesinde sayılan “imal ve istihsal işlerinde tüketilen elektrik” ifadesiyle, üretime yönelik tüketimlerin vergisinin %1 olması hükme bağlanmıştır . Bu politika, sanayi abonelerinin daha düşük bir vergiyle desteklenmesini amaçlar ve yıllardır uygulanagelmektedir.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) tarımsal sulama abonelerine uygulanır mı?

Tarımsal sulama aboneleri, kanunda özel olarak belirtilmiş bir grup olmakla birlikte, ETV açısından mesken/ticarethane gibi genel kategoride değerlendirilir. 2464 sayılı Kanun, tarımsal sulama amaçlı elektrik kullanımına ilişkin açık bir vergi nispeti tanımlamamıştır . Bu nedenle uygulamada tarımsal sulama abonelerinin tüketimi de %5 oranında vergilendirilmektedir, çünkü kanundaki (a) bendindeki %1’lik kapsam sanayi üretimiyle sınırlıdır ve (b) bendine girmeyen özel bir oran tanımı yoktur. Elektrik piyasasında tarımsal sulama aboneleri genellikle meskenlerle aynı KDV indiriminden yararlansa da (KDV %8), Elektrik Tüketim Vergisi bakımından istisna veya indirim söz konusu değildir. Özetle, tarımsal sulama amacıyla elektrik kullanan aboneler de tüketim bedellerinin %5’i oranında BTV öderler. Kanunda bu grup hakkında net bir oran belirtilmemiş olması bir mevzuat boşluğu olarak görülse de , uygulamada vergi alınmaması gibi bir muafiyet bulunmamaktadır.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) aydınlatma abonelerine uygulanır mı?

Genel aydınlatma veya sokak aydınlatması için kullanılan elektrik tüketimi, doğrudan belediyelerin veya ilgili kamu kurumunun sorumluluğunda olduğundan, bu tüketimler için ETV uygulaması farklılık gösterebilir. Kanunda aydınlatma aboneleri de tarımsal sulama gibi özel olarak tanımlanmış; ancak alınacak vergi oranı açıkça belirtilmemiştir . Uygulamada, kamuya ait cadde-sokak aydınlatma giderleri merkezi bütçeden karşılandığı için faturalarda ETV görülmez. Eğer özel bir aydınlatma aboneliği (örneğin site veya özel kampüs aydınlatması) varsa, bu abonelik genel hükümlere tabi olup %5 vergi ödeyecektir. Belediyelerin kendi sokak aydınlatma tüketimleri ise genellikle ETV’den muaftır veya belediyeye fatura edilmez. Sonuç olarak, kanun açık bir oran belirtmemekle birlikte aydınlatma aboneliklerinden kural olarak vergi alınması öngörülmemiştir; fiiliyatta da kamusal aydınlatma giderleri ETV kapsamı dışında tutulur.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) hangi tutar üzerinden hesaplanır?

ETV’nin hesaplandığı tutar, sadece aktif elektrik enerjisi bedelidir. Kanuna göre verginin matrahı, iletim, dağıtım ve perakende satış hizmet bedelleri hariç, elektrik enerjisinin satış bedelidir . Yani faturanızdaki “enerji tüketim tutarı” (harcadığınız kWh miktarı × birim enerji fiyatı) üzerinden vergi hesaplanır. Matraha herhangi bir başka vergi, fon veya pay dahil edilmez . Bu, Elektrik Tüketim Vergisi’nin yalnızca elektrik enerjisinin kendisi üzerinden alındığını; dağıtım bedeli, sayaç okuma bedeli gibi kalemlerin veya KDV, TRT payı, enerji fonu gibi diğer vergilerin ETV hesabına katılmadığını ifade eder . Dolayısıyla ETV matrahı, aktif enerji bedeli (alış fiyatı) ile sınırlıdır. Örneğin, aylık 100 TL’lik enerji tüketimi ve ayrıca 50 TL dağıtım bedeli olan bir faturada, BTV yalnızca 100 TL üzerinden hesaplanır (100 TL × %5 = 5 TL).

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) nasıl hesaplanır?

ETV’nin hesaplanması, abonelerin aktif enerji tüketim tutarı üzerinden ilgili oranın uygulanması şeklinde yapılır. Formül basitçe:

Elektrik Tüketim Vergisi = Aktif Enerji Tüketim Tutarı × Vergi Oranı

Bu oran mesken ve ticarethane aboneleri için %5, sanayi aboneleri için %1’dir. Dolayısıyla hesaplama, her abone grubu için farklı oranda uygulanır. Örnek hesaplama adımları:

• Önce elektrik faturanızdaki aktif enerji tüketim bedelini (kullanılan kWh × birim enerji fiyatı) bulun.
• Daha sonra bu tutarın %5’ini (1/20’sini) alın – çıkan sonuç mesken/ticarethane aboneleri için BTV tutarı olacaktır.
• Sanayi aboneleri için ise aktif enerji bedelinin %1’i (1/100’ü) BTV tutarıdır.

Örneğin: Bir mesken abonesi aylık 150 kWh elektrik tüketmiş ve birim enerji fiyatı 1,0 TL/kWh ise aktif enerji tutarı 150 TL olacaktır. Bu durumda BTV = 150 TL × %5 = 7,5 TL olur. Aynı tüketim ve fiyat ile bir sanayi abonesi için BTV = 150 TL × %1 = 1,5 TL olacaktır. Bu şekilde her fatura döneminde tüketim tutarınıza göre vergi hesaplanarak faturaya yansıtılır.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) hesaplama örneği nedir?

Aşağıda mesken ve sanayi aboneleri için örnek bir ETV hesaplaması tablo halinde gösterilmiştir:

Açıklama: Her iki abone de 160 TL tutarında enerji harcamıştır. Mesken abonesi için %5 oranından 8 TL BTV hesaplanır. Sanayi abonesi ise %1 oranından 1,6 TL BTV öder. Bu örnek, sanayi abonelerinin vergi yükünün ne kadar düşük olduğunu da göstermektedir. Gerçekte faturada BTV kuruş hassasiyetiyle hesaplanır ve tutar KDV öncesi toplamınıza eklenir.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) üzerinden KDV alınır mı?

Hayır, ETV’nin kendisi ayrıca KDV’ye tabi değildir. Elektrik faturalarında KDV matrahı, aktif enerji bedeli, dağıtım bedeli, fonlar gibi kalemlerin toplamından oluşur; ancak diğer vergiler bu matraha dahil edilmez . Yani, fatura KDV’si hesaplanırken ETV tutarı KDV hesabına katılmaz. Örneğin fatura özetinde “KDV öncesi tutar” hesaplanırken aktif enerji, dağıtım bedeli gibi kalemler toplanır, ETV bu toplama dahil edilmez . Bu prensip, verginin vergiye tabi tutulmaması ilkesine uygundur. Sonuç olarak, ödediğiniz ETV üzerine tekrar KDV uygulanmaz; fatura toplamına KDV eklenirken ETV tutarı bu hesaplamanın dışında bırakılır. (Not: 2022 yılı itibarıyla mesken ve tarımsal abonelerde KDV oranı %8’e düşürülmüştür; ancak bu değişiklik de ETV’nin KDV’den muaf olması ilkesini değiştirmemiştir.)

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) istisnaları nelerdir?

Kanun, bazı durumlarda Elektrik Tüketim Vergisi alınmamasını öngörmüştür. ETV istisnaları şu şekilde özetlenebilir :

• Kamu Yararı İçin ve Kâr Amacı Gütmeyen Kurumlar: Hastane, dispanser, sağlık ocağı, rehabilitasyon merkezi; doğum ve çocuk bakım evleri, kreşler, sanatoryum, huzurevi, yetimhane, çocuk esirgeme kurumları gibi sosyal yardım amaçlı ve kâr amacı olmayan kuruluşların tükettikleri elektrikten ETV alınmaz .
• Eğitim ve İbadethaneler: Okullar (resmî), kütüphaneler ile cami, mescit, kilise, havra gibi ibadethanelerin elektrik tüketimleri ETV’den muaftır .
• Fuar, Panayır ve Sergi Alanları: Uluslararası panayır, sergi, fuar alanlarında ve bunların pavyonlarında tüketilen elektrikten vergi alınmaz .
• Elektrik Üretim ve Dağıtım Kuruluşları: Doğrudan elektrik enerjisi üretimi ve dağıtımı yapan kurumların kendi faaliyetleri için tükettikleri elektrik ETV’ye tabi değildir  (örn. elektrik santrallerinin veya dağıtım tesislerinin işletme içi tüketimleri).
• Mücavir Alan Dışı Tüketimler: Belediye sınırları ve mücavir alanlar dışında kalan abonelerin elektrik tüketimleri ETV kapsamı dışındadır, bu duruma kanunen vergi uygulanmaz .

Yukarıdaki istisnalar, 2464 sayılı Kanun’un 36. maddesinde tek tek sayılmıştır. Bu koşulları taşıyan aboneler elektrik faturalarında BTV görmezler. Örneğin kar amacı gütmeyen bir vakıf hastanesinin elektrik faturasına ETV yansıtılmamaktadır.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) muafiyetinden nasıl yararlanılır?

Yukarıda belirtilen istisna kapsamına giren bir kurum veya abonelik varsa, ilgili vergi muafiyetinden yararlanmak için bazı süreçler gerekebilir. Öncelikle, elektrik tedarik şirketinin sizin aboneliğinizin vergi muafiyeti kapsamında olduğunu bilmesi gerekir. Bu nedenle:

• Belgelerin Sunulması: Hastane, okul, ibadethane gibi ETV muafiyeti olan bir kurum iseniz, bu statünüzü kanıtlayan belgeleri (resmî yazı, vakıf statüsü, kuruluş belgesi vb.) elektrik dağıtım veya perakende şirketine ibraz etmelisiniz.
• Abone Grubu Tanımı: Şirket, abonelik bilgilerinize ETV’nin uygulanmayacağına dair bir tanım girer. Örneğin abone grubunuz “muaf” olarak işaretlenir veya ilgili tarife tipine geçirilir. Bu sayede fatura hesaplanırken sistem otomatik olarak ETV tahakkuk ettirmez.
• Kontrol ve Doğrulama: Faturalarınızı aldıktan sonra ETV yansıtılmadığını kontrol etmelisiniz. Eğer yanlışlıkla vergi alınmışsa, düzeltme için şirkete başvurup iade talep edebilirsiniz.

Özetle, muafiyete hak kazanan bir aboneliğiniz varsa bunu dağıtım/tedarik şirketine bildirmeli ve gerekli resmi onayı sağlamalısınız. Bu yapıldığında, elektrik tüketim vergisi faturalarınıza yansıtılmayacaktır. Aksi halde sistem otomatik vergi hesaplayabilir, bu durumda da düzeltme için başvurarak geçmiş dönem haksız tahsil edilen vergilerin belediyeden veya şirketten iadesini talep etmek mümkündür (örneğin kırsal bir bölgede belediye alanı dışında olup yanlışlıkla BTV ödemiş bir abonelik gibi).

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) belediye sınırları dışında uygulanır mı?

Hayır, belediye sınırları ve mücavir alanları dışında kalan yerlerde elektrik tüketimi ETV’ye tabi değildir. Kanunun konusu açıkça “belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde elektrik tüketimi vergilendirilir” şeklinde tanımlanmıştır. Dolayısıyla bir tüketim noktası herhangi bir belediyenin idari sınırı içinde değilse, Elektrik Tüketim Vergisi alınmaması esastır. Nitekim geçmişte, belediyesi olmayan kırsal bölgelerde elektrik tüketiminden alınan paylar il özel idarelerine aktarılmaktaydı; ancak 2014-2015 yerel yönetim reformlarıyla köy ve kırsal mahallelerin büyük ölçüde belediyelere bağlanması sonucu hemen her bölge bir belediye kapsamına alınmıştır . Günümüzde eğer hala belediye sınırı dışında kalan bir abonelik söz konusuysa (örneğin bir bazı küçük yerleşim yerleri), bu abonelerin faturalarında ETV bulunmaz. Özetle, belediye hudutları dışında elektrik kullananlar ETV ödemez. Bu durum, kanundaki coğrafi sınırlama nedeniyle ortaya çıkan bir vergilendirme istisnasıdır.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) Organize Sanayi Bölgelerinde nasıl uygulanır?

Organize Sanayi Bölgeleri (OSB), özel bir duruma sahiptir. OSB’ler genellikle belediye sınırları dışında veya ayrı bir tüzel kişilik olarak faaliyet gösterir. Kanun, OSB içindeki tüketimlerin vergisini, elektriği sağlayan kuruluşun OSB tüzel kişiliğine ödemesini öngörmüştür . Yani, OSB içinde faaliyet gösteren bir fabrika elektrik faturasında ETV ödese bile, bu tutar doğrudan ilgili belediyeye değil, OSB yönetimine aktarılır. Uygulamada genellikle OSB’ler, kendi altyapıları kapsamında belediye hizmeti aldıkları için, ETV tutarları OSB’nin bütçesine gelir yazılır veya OSB ile belediye arasında protokoller olabiliyor.

Kısaca, OSB içindeki sanayi aboneleri de ETV öder, ancak bu vergi OSB yönetimine kalır. Bu durum, OSB’lerin kendi yerel yönetim fonksiyonlarını desteklemek amacıyla getirilmiştir. Eğer OSB, belediye ile anlaşmalı ise bu gelir paylaşımı değişebilir; fakat kanun maddesi OSB tüzel kişiliğini verginin alıcısı olarak tanımlamıştır . Sonuç olarak, OSB’deki işletmeler elektrik tüketim vergisinden muaf değildir, sadece verginin yöneldiği kurum farklıdır (belediye yerine OSB yönetimi).

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) Organize Sanayi Bölgelerinde nasıl uygulanır?

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) kendi elektriğini üretenler de öder mi?

Kendi elektriğini üreten kişi veya işletmeler için ETV durumu, elektriğin kullanım yerine göre değişir. Eğer bir işletme üretmiş olduğu elektriği, üretim tesisinin dışında tüketiyorsa veya başka birine satıyorsa, bu tüketim için ETV uygulanır . Ancak üretilen elektriğin üretim tesisinde, işletme bünyesinde tüketilen kısmı ETV’den istisna tutulmuştur . Örneğin, bir fabrika kendi arazisinde kurulu güneş panelleriyle elektrik üretip doğrudan fabrikanın içinde tüketiyorsa, bu dahili kullanım için ETV ödemez. Aynı fabrikadan şebekeye veya yan bir tesise elektrik verilirse, o kısım vergilendirilir. Benzer şekilde bireysel güneş enerjisi paneliyle evinin ihtiyacını karşılayan biri, şebekeden almadığı kısım için ETV ödemez.

Özetle, öz tüketim kapsamındaki elektrik vergiden muaftır, ancak şebeke üzerinden gelen veya ticarete konu olan elektrik her durumda vergilidir. Bu kural, elektrik piyasası mevzuatındaki vergi uygulamalarının bir parçasıdır ve kendi kendine üretimi teşvik açısından önemlidir.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) neden alınır?

ETV’nin alınış nedeni, belediyelere yerel hizmetler için gelir sağlama amacıdır. Elektrik, modern yaşamın temel bir altyapısı olduğundan, tüketiminden alınan küçük bir pay ile şehirlerin kamu harcamalarına katkı yapılır. Özellikle sokak aydınlatmaları, trafik sinyalizasyonları, park ve bahçe elektriği gibi kalemler belediyeler için ciddi giderlerdir. Elektrik Tüketim Vergisi, bu tür giderlerin karşılanmasında kullanılmak üzere düzenlenmiş bir vergidir . Bunun yanı sıra, yerel yönetimlerin genel bütçelerini desteklemek, altyapı yatırımlarına kaynak yaratmak da hedeflenmiştir. Merkezi yönetimden bağımsız olarak belediyelerin kendi gelirlerini artırmaları için ETV önemli bir araçtır. Bu sayede Siz elektrik faturanız üzerinden bir nebze de olsa yerel hizmetlere katkıda bulunmuş olursunuz. Sonuç olarak ETV, hem şehir aydınlatması gibi doğrudan elektrikle ilgili hizmetleri finanse etmek hem de genel belediye hizmetlerine kaynak sağlamak amacıyla alınmaktadır.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) hangi amaçla kullanılır?

ETV gelirlerinin kullanım alanları, kanunen belirli bir fona bağlı olmamakla birlikte, fiiliyatta belediyelerin genel bütçesine aktarılır ve kamu hizmetlerinde harcanır. Özellikle belediyelerin elektrikle ilgili gider kalemleri ETV gelirleriyle dengelenir. Örneğin:

• Sokak ve Cadde Aydınlatmaları: İlçe, belde ve şehir içi yolların aydınlatma masrafları,
• Trafik Işıkları ve Elektronik Sistemler: Trafik lambaları, sinyalizasyon ve kamera sistemlerinin enerji giderleri,
• Kamusal Tesisler: Park-bahçe aydınlatmaları, belediye hizmet binalarının elektrik giderleri, kültür merkezi, spor tesisi gibi yerlerin aydınlatma ve güç masrafları,
• Diğer Yerel Hizmetler: Şehir şebeke su pompa istasyonları veya atık su arıtma tesislerinin enerji giderleri gibi, doğrudan belediye faaliyet alanına giren pek çok hizmetin elektrik faturaları,

belediyelerin bütçesinden karşılanır. ETV’den elde edilen gelir de işte bu bütçeye dahil olduğu için, dolaylı olarak sayılan hizmetlerin finansmanında kullanılır. Bunun yanında, belediye bütçesindeki payı doğrultusunda genel personel giderleri veya yatırım harcamalarına da kaynak teşkil edebilir. Özetle, Elektrik Tüketim Vergisi’nin kullanım amacı, kente yönelik her türlü kamu hizmetinin sürekliliğini sağlamaktır – özellikle de elektrik tüketimiyle ilgili olanların.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) hangi kuruma aktarılır?

Toplanan Elektrik Tüketim Vergisi, aboneliğinizin bulunduğu yerin bağlı olduğu belediyeye aktarılır . Faturanızı düzenleyen tedarik şirketi, tahsil ettiği ETV tutarlarını yasal süre içinde ilgili belediyenin hesabına yatırmakla yükümlüdür . Örneğin, İstanbul’daki bir abonenin ödediği BTV, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne veya bağlı ilçe belediyesine (yetki paylaşımına göre) aktarılır. Küçük bir ilçe merkezinde iseniz, ilçe belediyeniz bu geliri alır. Bu vergi yerel bir vergi niteliğindedir, yani ödediğiniz tutar ülke genelinde havuz yapılıp dağıtılmaz; doğrudan sizin bölgenizdeki belediyenin geliri olur.

İstisnai olarak, eğer tüketim noktası bir OSB (Organize Sanayi Bölgesi) içindeyse, yukarıda belirtildiği gibi, vergi OSB tüzel kişiliğine ödenir . Ancak genel kural, elektrik tüketim vergisinin belediyelere ait bir gelir olmasıdır. Bu nedenle faturanıza yansıyan BTV/ETV, doğrudan doğruya ilgili belediyenin kasasına giren bir tutardır.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) belediyeler tarafından ödenir mi?

Belediyelerin kendi tükettikleri elektrik için ETV ödeyip ödemeyeceği, mevzuattaki özel düzenlemelere bağlıdır. Genel ilke olarak, bir belediye kendi hizmet binalarında veya tesislerinde kullanılan elektrik için belediye tüketim vergisinden muaftır. Örneğin, bir belediye binasının ya da belediyeye ait su pompasının elektrik faturasında ETV gösterilmez. Nitekim ilgili elektrik piyasası kanununda, belediyelerin kendi tesislerinde tükettikleri elektrik enerjisi için ETV ve diğer vergilerden muaf olabileceğine dair hükümler bulunmaktadır . Bu, belediyenin kendi kendine vergi ödemesini önlemek ve idari yük oluşturmamak içindir.

Ancak belediyenin ticari nitelikte bir faaliyeti (örneğin bir sosyal tesis işletmesi) varsa, buranın elektrik tüketimi muafiyet kapsamına girmeyebilir. Genel olarak:

• Belediye hizmet binaları, altyapı tesisleri – ETV ödenmez (muaf).
• Belediyenin sattığı/dağıttığı elektrik (örneğin iştirak şirketi üzerinden) – ETV uygulanır, çünkü nihai tüketici öder.

Özetle, belediyeler kendi ihtiyaçları için kullandıkları elektrikte ETV ödemezler, bu yasal bir muafiyettir . Bu sayede belediyeler, kendi bütçelerine yansıyacak bir vergiyi dolaştırmak zorunda kalmaz.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) kaldırıldı mı?

Hayır, Elektrik Tüketim Vergisi halen yürürlüktedir ve 2025 itibarıyla elektrik faturalarından kaldırılmamıştır . Son yıllarda elektrik faturalarındaki bazı kalemlerde değişiklikler yapıldı: Örneğin 2021 sonunda alınan kararla TRT Payı ve Enerji Fonu kesintileri 2022’den itibaren kaldırıldı . Ancak ETV için benzeri bir kaldırma söz konusu olmadı. Bu vergiyi düzenleyen 2464 sayılı Kanun hükümleri geçerliliğini korumaktadır. ETV’nin kaldırılması ancak yeni bir kanun düzenlemesi ile mümkündür; şu ana dek bu yönde bir kanun değişikliği yapılmadı . Resmî Gazete’de veya Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) duyurularında ETV’nin kaldırıldığına dair bir karar yayımlanmamıştır. Dolayısıyla elektrik faturanızda halen BTV/ETV satırı görülmeye devam edecektir. Sonuç olarak, Elektrik Tüketim Vergisi yürürlükte olan bir vergi olup meskenler için %5, sanayi için %1 oranında tahsil edilmeye devam edilmektedir.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) oranları değişti mi?

ETV oranları, kanun yürürlüğe girdiğinden bu yana değişmemiştir. 1981’de belirlenen %5 ve %1’lik nispetler aynen korunmaktadır . 2008 yılında 5784 sayılı Kanun’la elektrik piyasasında değişen şartlara uyum için bazı düzenlemeler yapılmışsa da, bu değişiklikler ETV’nin oranlarını etkilememiştir . Dolayısıyla mesken ve ticarethaneler için %5, sanayi için %1 oranı sabit kalmıştır. Her yıl bu oranların yeniden belirlenmesi gibi bir uygulama yoktur (Bütçe Kanunlarında ETV oranı yer almaz).

Bazı kaynaklarda 2023 için ETV %12 gibi hatalı bilgilere rastlanabilmektedir; bu yanlıştır, zira ETV bir katma değer vergisi türü olmayıp sabit bir belediye vergisidir. Şu ana kadar Bakanlar Kurulu veya Cumhurbaşkanlığı kararıyla da bir oran değişikliği yapılmamıştır. Özetle, Elektrik Tüketim Vergisi’nin oranları kanunda nasılsa öyle kalmış, herhangi bir artış ya da indirim yapılmamıştır. İleride yapılacak bir yasal değişikliğe kadar da mevcut oranlar geçerliliğini korur.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) ile Belediye Tüketim Vergisi aynı mıdır?

Evet, Elektrik Tüketim Vergisi ile Belediye Tüketim Vergisi aynı verginin farklı adlarıdır. Kanunda bu verginin resmi adı “Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi” olmakla birlikte, elde edilen gelirin belediyelere ait olması nedeniyle uygulamada “Belediye Tüketim Vergisi (BTV)” tabiri de kullanılmaktadır . Yani elektrik faturanızda “ETV” veya “BTV” şeklinde bir kısaltma görürseniz, ikisi de bu vergiyi ifade eder ve tutar olarak aynıdır. Bazı faturalar veya kaynaklar ETV (BTV) şeklinde ikisini birden de belirtebilir. Örneğin birçok elektrik şirketi bu kalemi “Elektrik (Belediye) Tüketim Vergisi” diye yazarak her iki isme de atıf yapar. Sonuç olarak terminoloji farklı olsa da kastedilen vergi aynıdır. Siz bir elektrik abonesi olarak ETV ya da BTV ibaresiyle karşılaşıyorsanız, bunun aynı belediye vergisi olduğunu bilmelisiniz.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) serbest tüketiciler için de geçerli mi?

Evet, serbest tüketici statüsünde olup tedarikçisini değiştiren aboneler de ETV ödemeye devam eder. Serbest tüketici olmak, sadece elektriğinizi anlaşmalı olduğunuz farklı bir enerji tedarik şirketinden almanızı sağlar; ancak vergi yükümlülüklerinde bir değişiklik yaratmaz. ETV, kanuni bir zorunluluk olduğu için tedarikçi şirket serbest de olsa, görevli şirket de olsa faturada uygulanır. Örneğin yıllık tüketiminiz yüksek olduğu için serbest tüketici oldunuz ve indirimli elektrik aldınız diyelim: Faturanızda enerji bedeli üzerinden yine %5 (veya sanayi iseniz %1) oranında BTV hesaplanacaktır. Bu tutarı, tedarikçi şirket tahsil edip ilgili belediyeye iletmek zorundadır. EPDK’nın serbest tüketici düzenlemelerinde de vergi muafiyeti bulunmamaktadır. Özetle, Elektrik Tüketim Vergisi aboneliğin niteliğine göre değil, tüketimin yerine (belediye sınırları içinde olmasına) ve türüne göre alındığından, serbest tüketici olmanız bu vergiden muafiyet sağlamaz.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) serbest tüketiciler için de geçerli mi?

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) işletmeler tarafından gider yazılabilir mi?

Evet, ETV, ticari işletmeler için normal bir gider kalemi olarak muhasebeleştirilebilir. İşletmeler elektrik faturalarında ödedikleri Elektrik Tüketim Vergisi tutarını, elektrik gideri kapsamında vergi matrahlarından düşebilirler. Bunun için işletmenin vergi mükellefi olması ve faturanın şirket adına düzenlenmiş olması gerekir . Genel uygulama şöyledir:

• Katma Değer Vergisi (KDV) dışında kalan elektrik gideri unsurları (aktif enerji tutarı, dağıtım bedeli, ETV vb.) işletme tarafından gider olarak kayıt altına alınabilir. ETV de bu kapsamdadır.
• Muhasebe kaydında, ETV genellikle “Vergi ve Fonlar” benzeri bir alt hesapta gösterilerek elektrik giderine eklenir . Örneğin, Elektrik Gideri 100 TL + ETV 5 TL ise toplam 105 TL gider yazılır.
• ETV, KDV gibi indirim mekanizmasına tabi değildir (çünkü bir dolaylı vergi olsa da işletmenin beyan edip indirim konusu yapacağı bir vergi türü değil, nihai bir maliyettir). Bu nedenle doğrudan gider olarak dikkate alınır.

Ancak şuna dikkat edilmelidir: ETV’nin gider yazılabilmesi için fatura şirket adına olmalı ve ilgili dönemde ticari kazançtan indirim konusu yapılmalıdır. Vergi usul kanunu açısından elektrik faturaları ve içindeki vergiler (KDV hariç) işletme gideri sayılır. Özetle, bir şirket ödediği elektrik tüketim vergisini ticari kazancından düşebilir, bu da işletmeler için maliyet unsuru olduğunun göstergesidir.

Elektrik Tüketim Vergisi (BTV/ETV) belediye gelirleri içinde önemi nedir?

BTV, birçok belediye için kayda değer bir gelir olmakla birlikte, toplam bütçe içinde payı belediyeden belediyeye değişir. Büyükşehirlerde toplam elektrik tüketimi fazla olduğundan ETV geliri de yüksek olabilir; küçük belediyelerde ise daha sınırlıdır. Örneğin, yaklaşık 170 bin nüfuslu bir X belediyesinde yapılan incelemede 12 aylık dönemde 4,6 milyon TL ETV tahsil edildiği tespit edilmiştir. Bu tutar, aynı belediyenin yaklaşık 120 milyon TL’lik yıllık gelirinin %4’üne denk gelmektedir . Başka bir ifadeyle, belediyenin öz gelirlerinin belli bir kısmını ETV oluşturmaktadır.

Genel olarak Türkiye’de belediyelerin öz gelirleri içinde vergi gelirlerinin payı ortalama %20-25 civarındadır. ETV ise bu vergi gelirlerinin içinde bir alt kalemdir (diğer belediye vergileri: ilan-reklam vergisi, eğlence vergisi, çevre temizlik vergisi vb. de bulunur) . Büyükşehirlerde sanayi ve ticarethanelerin yoğun olması ETV gelirini artırır. Özellikle sanayi kentlerinde, sanayi abonelerinin yüksek tüketimleri sayesinde %1’lik orana rağmen önemli meblağlar toplanabilir. Kısacası, Elektrik Tüketim Vergisi belediyeler için azımsanmayacak bir finansman kaynağıdır; fakat genellikle tek başına toplam gelirin küçük bir bölümünü oluşturur. Yine de sokak aydınlatması gibi belirli kalemleri finanse edecek düzeyde katkı sağlamaktadır.

Kaynakça

• 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu, m.34-39 (Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi ile ilgili hükümler)  .
• Resmî Gazete (25.12.2021 tarih ve 31700 sayılı) – (Elektrik enerjisi satışlarından TRT Payının kaldırılmasına ilişkin Kanun).