Otel İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu

Otel projelerinde elektrikli araç şarj istasyonu bulundurma zorunluluğu var mıdır?

Evet, yeni yapılan oteller için elektrikli araç şarj istasyonu altyapısı belirli koşullarda zorunlu hale getirilmiştir. 25 Mart 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Otopark Yönetmeliği değişikliğine göre, zorunlu otopark kapasitesi 20 adet ve üzeri olan yeni binalarda (bu kapsama oteller de dahildir) otopark yerlerinin en az %5’inin elektrikli araçlara uygun şekilde (şarj ünitesi dâhil) düzenlenmesi şartı bulunmaktadır. Bu, en az bir adet elektrikli araç şarj noktasını içerecek biçimde altyapı hazırlığı anlamına gelir. Geçiş süreci kapsamında bu oran 2023 yılı başına kadar %2 olarak uygulanmış, 2023’ten itibaren %5’e çıkarılmıştır.

Dolayısıyla yeni otel projelerinde, eğer otelde 20’den fazla araçlık zorunlu otopark alanı planlanıyorsa, proje aşamasında elektrikli araç şarj istasyonu için gerekli yer ayrılmalı ve ilgili teknik standartlara uygun elektrik altyapısı öngörülmelidir. Bu yükümlülük, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Otopark Yönetmeliği kapsamında aranmakta olup, şartın yerine getirilmemesi halinde yapı ruhsatı onayında sorunlar yaşanabilir. Sonuç olarak, yeni otel inşaatlarında elektrikli araç şarj istasyonu altyapısı bulundurmak 2025 itibarıyla mevzuat gereği zorunlu hale gelmiştir.

Otelimize elektrikli araç şarj istasyonu kurmak için gereken yasal izinler ve lisanslar nelerdir?

Bir otelin bünyesinde elektrikli araç şarj istasyonu kurmak için birkaç yasal izin ve lisans sürecine dikkat etmek gerekir. İlk olarak, işletme (işyeri açma ve çalışma) ruhsatı alınması gerekmektedir. Her halka açık şarj istasyonu, belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatı almak zorundadır. Bu, istasyonun resmi olarak işletilebilmesi için temel şarttır.

İkinci olarak, eğer otel halka açık ve ticari bir şarj hizmeti sunacaksa, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (EPDK) “Şarj Ağı İşletmeci Lisansı” alınması gerekebilir. 2022 yılında yürürlüğe giren Şarj Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre, elektrikli araçlara kamuya açık ticari şarj hizmeti vermek isteyen tüzel kişiler, EPDK’dan şarj ağı işletmeci lisansı almak zorundadır. Bu lisans için başvuracak şirketin anonim veya limited şirket olması ve EPDK’ca belirlenen asgari sermayeye sahip olması şartı aranır. Ancak oteliniz şarj hizmetini bir lisanslı şarj operatörü firma ile iş birliği yaparak sunarsa, otelin kendi lisans almasına gerek kalmayabilir.

Ayrıca, elektrik altyapısı değişikliği olacağından dağıtım şirketinden izin ve proje onayı alınmalıdır. Mevcut trafo gücünüz ve şebeke bağlantınız gözden geçirilir; gerekirse dağıtım şirketine (TEDAŞ veya bölgedeki yetkili elektrik dağıtım kurumu) şarj istasyonu bağlantısı için teknik proje sunulur. Bu proje onayı, şebekeye güvenli entegrasyon için zorunludur.

Özetle, otelde elektrikli araç şarj istasyonu kurmak için belediyeden işletme ruhsatı, ticari hizmet verilecekse EPDK’dan şarj ağı işletmeci lisansı ve dağıtım şirketinden teknik onay ile bağlantı izni alınması gerekmektedir. Bu süreçler resmi mevzuata uygun şekilde yürütülmelidir.

Otelde misafir kullanımına yönelik bir elektrikli araç şarj istasyonu kurmak EPDK lisansı gerektirir mi?

Misafirlerinizin kullanımına özel olarak, ticari amaç gütmeden bir elektrikli araç şarj istasyonu kurmak istiyorsanız, EPDK lisansı almanız gerekmeyebilir. Şarj Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre ticari faaliyette bulunmayan, sadece kendi ihtiyacına yönelik kurulan şarj istasyonları için şarj ağına bağlanma ve lisans alma zorunluluğu bulunmamaktadır. Yani, eğer otelinizdeki istasyon yalnızca otel misafirlerinin kullanımına sunulacak ve otel bu hizmetten doğrudan bir ücret almayacaksa (veya sadece konaklama hizmetinin bir parçası olarak ücretsiz/ücretsiz benzeri sunuyorsa), EPDK’nın şarj ağı işletmeci lisansı şartı uygulanmaz.

Burada kritik ayrım, şarj hizmetinin ticari bir hizmet olarak halka açık sunulup sunulmadığıdır. Eğer otel dışından herkesin kullanımına açık, tarifeli bir hizmet verecekseniz veya araç sahiplerinden doğrudan ücret alacaksanız, bu durumda faaliyetiniz “şarj hizmeti” kapsamına girer ve EPDK lisansı gerekebilir. Fakat sadece otel müşterilerine yönelik, konaklama tesisinin bir imkânı şeklinde (örneğin oda ücretine dâhil veya otopark hizmetinin parçası olarak) sunulan şarj imkânı, yönetmelikte “ticari faaliyet göstermeyen özel şarj istasyonu” olarak değerlendirilebilir.

Özetle, otelinizdeki elektrikli araç şarj istasyonu yalnızca konaklayan misafirlere yöneliktir ve dışarıya açık bir ticari işletme gibi çalışmıyorsa, EPDK’dan lisans almanıza gerek yoktur. Ancak, herhangi bir tereddütte kalındığında veya ileride hizmet kapsamı genişlerse, güncel EPDK mevzuatına göre hareket etmek ve gerekirse danışmanlık almak önerilir.

Otel bünyesindeki elektrikli araç şarj istasyonunu halka açık hizmete sunmanın şartları nelerdir?

Bir otel içerisinde kurulu elektrikli araç şarj istasyonunun halka açık olarak hizmet vermesi mümkündür, ancak bunun için bazı özel şartlar bulunmaktadır. EPDK’nın Şarj Hizmetleri Yönetmeliği, halka açık şarj istasyonlarında hizmetin ayrım gözetmeksizin sürekli ve kesintisiz sunulmasını şart koşar. Yani, eğer otelinizdeki istasyon halkın kullanımına açıksa, temelde tüm kullanıcılara eşit şartlarda, 7/24 kesintisiz hizmet verebilecek şekilde işletilmesi gerekir. Bununla birlikte yönetmelik, otel, restoran, AVM gibi işletmelere ait otoparklarda bulunan halka açık şarj istasyonları için bir istisna tanımıştır: Bu istasyonların hizmeti, bağlı bulundukları iş yerinin çalışma saatleriyle sınırlı olabilir. Örneğin, otelinizin otoparkındaki halka açık bir şarj cihazı, otel resepsiyonunun veya otoparkının 24 saat açık olmaması durumunda, fiilen otelin hizmet saatleri dahilinde kullanılabilir.

Halka açık hizmet vermek ayrıca EPDK lisansı gerektirecektir (şayet kendi başınıza işletiyorsanız). Bu durumda otel, bir şarj ağı işletmecisi lisansı alarak veya lisanslı bir şirketle anlaşarak istasyonu işletmelidir (Bkz. Soru 2 ve 3). İstasyonunuzun konum, güç, bağlantı tipi ve ücret bilgilerinin de EPDK’nın oluşturduğu ulusal serbest erişim platformuna bildirilmesi gerekecektir. Ayrıca kullanıcıların ödemeleri ve şikâyetleri için gerekli altyapı (mobil uygulama, çağrı hattı vb.) sağlanmalıdır.

Sonuç olarak, oteldeki şarj istasyonunu halka açmak isterseniz, EPDK lisans koşullarını yerine getirmeli, sürekli hizmet ilkelerine uygun işletmeli ve çalışma saati kısıtlamalarını yönetmelikte belirtildiği şekilde uygulamalısınız.

Otel için elektrikli araç şarj istasyonu kurulum süreci ve aşamaları nasıldır?

Otelinizde elektrikli araç şarj istasyonu kurulumunun planlamadan işletmeye kadar belli başlı aşamaları vardır:

• İhtiyaç ve Yer Planlaması: Öncelikle otelinizin misafir profili ve otopark kapasitesi değerlendirilerek kaç adet ve ne tipte şarj istasyonuna ihtiyaç duyulduğu belirlenir. Otopark içinde uygun yer seçimi yapılır (tercihen park kolaylığı olan, elektrik altyapısına yakın noktalar). Yer seçimi, güvenlik ve erişilebilirlik kriterlerini sağlamalıdır. 
• Projelendirme ve İzinler: Yetkili bir elektrik mühendisi tarafından şarj istasyonuna ait elektrik projesi hazırlanır. Bu proje, mevcut tesisatınıza ek yük getireceği için otelin trafo ve pano durumunu içerir. Dağıtım şirketine (örneğin TEDAŞ bölgesinde iseniz bağlı elektrik dağıtım şirketine) bağlantı başvurusu yapılır ve proje onayı alınır. Ayrıca belediyeden gerekli durumlarda inşaat/kurulum izni ve işyeri açma ruhsatı temin edilir (Bkz. Soru 2). 
• Ekipman Temini ve Kurulum: İhtiyaçlara uygun güçte AC veya DC şarj üniteleri tedarik edilir. Kurulum, elektriksel güvenlik standartlarına uygun şekilde gerçekleştirilir. Bu aşamada ayrı bir elektrik hattı ve koruyucu devre elemanları (sigortalar, kaçak akım röleleri vb.) kurulmalıdır. Topraklama ve uygun kablolama sağlanır. 
• Test ve Devreye Alma: Kurulan istasyonlar, uzman ekiplerce test edilerek güvenli çalıştığı doğrulanır. Dağıtım şirketiyle koordineli şekilde şebekeye enerji verme işlemi yapılır. Gerekirse kalibrasyonlar ve son kontroller sağlanır. 
• İşletme ve Bakım: İstasyon devreye alındıktan sonra kullanıcıların hizmetine sunulur. Ücretlendirme sistemi (varsa) entegre edilir. Düzenli aralıklarla bakım yapılması planlanır. 

Tüm bu süreç, yaklaşık olarak birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir; süre, izin süreçleri ve teknik gereksinimlerin kapsamına bağlıdır. Planlama aşamasında mevzuata uygun hareket etmek süreci hızlandıracaktır.

Otel otoparkında elektrikli araç şarj istasyonu konumlandırması nasıl yapılmalı ve kaç adet istasyon planlanmalıdır?

Otel otoparkında elektrikli araç şarj istasyonu yerleşimi, erişilebilirlik, güvenlik ve kullanım kolaylığı prensiplerine göre yapılmalıdır. İstasyonlar, elektrikli araç kullanıcılarının rahatça giriş-çıkış yapabileceği park alanlarına kurulmalıdır. Genellikle otoparkın duvara yakın veya köşe noktaları tercih edilir; böylece kablo yönetimi kolay olur ve yürüyüş yollarını engellemez. Şarj noktaları belirgin tabela ve yer işaretleriyle belirtilmelidir. Ayrıca yangın söndürme ekipmanları ve acil durum durdurma butonları istasyon yakınına konumlandırılmalıdır (güvenlik için).

Kaç adet şarj istasyonu planlanacağı, otelin büyüklüğüne, müşteri profiline ve yasal gerekliliklere bağlıdır. Eğer yeni bir otel ise ve otopark kapasiteniz 20 araçtan fazlaysa, yönetmelik gereği en az %5 oranında park yerini şarj üniteli olarak ayırmanız gerekir. Örneğin 100 araçlık bir otoparkta en az 5 araçlık yeri şarj istasyonlu olarak planlamalısınız. Bunun yanı sıra, pratikte elektrikli araç sayısının artacağı öngörüsüyle, talebe göre daha fazla istasyon düşünmek ileriye dönük faydalı olacaktır.

Otelinizin müşteri kitlesine bakarak da sayı belirlenebilir: Eğer elektrikli araç kullanıcısı misafirlerinizin sayısı yüksekse veya çevrede şarj istasyonu az ise, birden fazla (örneğin 2-4 adet) istasyon kurmak tercih edilir. İstasyon tipleri de planlamada önemlidir; uzun konaklamalar için AC (orta hızlı) şarj yeterli olabilirken, transit müşteriler veya konferans gibi kısa süreli ziyaretçiler için bir adet DC hızlı şarj ünitesi bulundurmak fayda sağlayabilir.

Özetle, konumlandırma otopark içinde kolay erişilebilir ve güvenli bir bölgeye yapılmalı, sayı ise hem yasal minimumlar hem de müşteri ihtiyaçları göz önünde bulundurularak belirlenmelidir. İleride talep artışına karşı altyapının ölçeklenebilir olmasına da dikkat edilmelidir.

Otel otoparkında elektrikli araç şarj istasyonu konumlandırması nasıl yapılmalı ve kaç adet istasyon planlanmalıdır?

Otelimizdeki elektrikli araç şarj istasyonu için gereken teknik altyapı gereksinimleri nelerdir?

Bir otelde elektrikli araç şarj istasyonu kurabilmek için otelin elektrik altyapısının bu ek yükü kaldırabilecek şekilde düzenlenmesi gerekir. Teknik altyapı gereksinimleri başlıca şu şekilde özetlenebilir:

• Yeterli Güç Beslemesi: Şarj istasyonunun tipine (AC veya DC) ve gücüne göre otelin elektrik panelinden yeterli güç ayrılmalıdır. Örneğin 22 kW’lık AC bir ünite için 32A üç faz hattı gerekebilir, 50 kW’lık DC hızlı şarj için daha yüksek akım ve güç kapasitesi gerekir. Otelin mevcut trafo gücünün bu ek yükü taşıyıp taşıyamayacağı değerlendirilmelidir (Bkz. Soru 8). 
• Ayrı Devre ve Koruma Elemanları: Her şarj ünitesi, sabit elektrik tesisatında ayrı bir devre üzerinden beslenmelidir. Uygun amperajda sigorta, otomatik şalter ve kaçak akım koruma cihazları kullanılmalıdır. Böylece şarj sistemindeki bir arıza otelin diğer elektrik tesisatını etkilemez ve güvenlik sağlanır. 
• Topraklama ve Kaçak Akım Koruması: Şarj istasyonunun metal aksamları ve şasi kısımları etkin bir topraklama sistemine bağlanmalıdır. Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’ne uygun bir topraklama direnci (genellikle 2 ohm’dan düşük) sağlanmalı ve düzenli ölçümlerle doğrulanmalıdır. Ayrıca her bir istasyon için uygun tipte (Type B önerilir) kaçak akım rölesi kullanılmalıdır; bu cihazlar olası DC kaçak akımlara karşı da hassas olmalıdır. 
• Kablolama ve Altyapı: Şarj ünitesine kadar gelen kablolar, taşıyacakları sürekli akıma uygun kesitte ve yanmaz yalıtkanlı olmalıdır. Uzun mesafeler için gerilim düşümü hesaplanarak kablo boyutu seçilir. Gerekirse yeni bir tali dağıtım panosu tesis edilir. 
• İletişim ve Yazılım Altyapısı: Eğer şarj istasyonu akıllı özelliklere sahipse (uzaktan izleme, ödeme sistemi, OCPP bağlantısı gibi), internet bağlantısı (Ethernet/4.5G) çekilmesi veya Wi-Fi kapsaması gerekebilir. Bu, özellikle halka açık ya da ücretlendirmeli istasyonlarda şarttır. 

Otelinizin teknik altyapısı bu gereksinimlere uygun hale getirildiğinde, şarj istasyonu güvenli ve verimli şekilde hizmet verebilir. Planlama aşamasında, mümkünse uzman elektrik mühendisleriyle çalışarak hem yönetmeliklere uyum hem de ileride artabilecek yük taleplerine karşı esneklik sağlamak önemlidir.

Otelin trafo ve elektrik pano kapasitesi elektrikli araç şarj istasyonu yüküne uygun mu, nasıl değerlendirilir?

Otelinizin mevcut trafosu ve elektrik panosu, eklenen elektrikli araç şarj istasyonu yükünü karşılayabilecek kapasitede olmalıdır. Bunu değerlendirmek için öncelikle şarj istasyonunun çekeceği maksimum güç belirlenir. Örneğin bir adet 22 kW’lık AC şarj cihazı veya 50 kW’lık DC hızlı şarj cihazı kurmayı planlıyorsanız, bu güçler otelin mevcut kurulu gücüne eklenmelidir.

Trafo Kapasitesi: Otelinize ait bir özel trafo varsa (özellikle büyük otellerde bulunur), trafonun kVA cinsinden gücünün, otelin mevcut maksimum talebi artı şarj istasyonunun talebine yetip yetmeyeceği hesaplanır. Eğer otel şebekeye düşük gerilimden (400V) bağlıysa, bölgedeki dağıtım trafosunun kapasitesi de dikkate alınmalıdır. Örneğin, 160 kVA’lık bir trafoya sahip bir otel, zaten 140 kVA talep ediyorsa, 50 kW’lık bir ilave hızlı şarj cihazı sıkıntı yaratabilir. Bu durumda trafo yükseltme gerekebilir.

Pano ve İç Tesisat: Ana dağıtım panosunda uygun boyutlarda kesici ve koruma elemanları bulunmalı, pano baraları ve kablolar ilave akım yükünü taşıyabilmelidir. Elektrik mühendisi tarafından yapılacak bir yük akış analizi ile, şarj istasyonu devredeyken otelin eşzamanlı en yüksek yükünün ne olacağı tahmin edilir. Bu analiz, hem trafonun hem de panonun termik sınırları içinde kalıp kalmayacağını gösterir.

Değerlendirme Süreci: Uzman bir elektrik mühendisi veya danışmanlık firması, otelin mevcut tek hat şemasını ve tüketim profilini inceleyerek bir rapor hazırlar. Gerekli görülürse:

• Trafo gücünün yükseltilmesi veya ikinci bir trafo tesis edilmesi,
  
• Jeneratör varsa, kapasitesinin gözden geçirilmesi,
  
• Pano kapasitesinin genişletilmesi (daha büyük şalterler, ek pano bölmeleri kurulması),
  
• Talep yönetimi (yük yönetimi sistemleriyle şarj istasyonunun pik saatlerde güç kısıtlaması) gibi çözümler önerilebilir.
  

Özetle, otelinizin trafo ve pano kapasitesi, planlanan şarj istasyonu yüküyle karşılaştırılmalı ve yeterlilik analizi yapılmalıdır. Bu analiz sonucunda altyapı yetersiz kalıyorsa, önceden güç artışı için dağıtım şirketiyle görüşülmesi ve gerekli yatırımların planlanması gerekir.

Yüksek güçlü elektrikli araç şarj istasyonlarının otelin elektrik altyapısına etkileri nelerdir?

Yüksek güçlü (örneğin 50 kW ve üzeri DC hızlı şarj) elektrikli araç şarj istasyonları, otelin elektrik altyapısında ani ve büyük yük değişimleri yaratabilir. Bu tür istasyonlar kısa sürede yüksek akım çektikleri için, bağlandıkları trafonun ve iç tesisatın üzerinde geleneksel ekipmanlara göre daha fazla stres oluştururlar.

Öncelikle, yüksek güçlü bir şarj cihazı çalışmaya başladığında trafodan aniden büyük bir güç çekilir. Bu ani yük artışı, trafonun ısınmasına ve termik sınırlarına yaklaşmasına neden olabilir. Araştırmalar, DC hızlı şarj istasyonlarının şebekeye ani yük bindirerek trafoların ömrünü kısaltma ve kapasite aşımlarına yol açma potansiyeli taşıdığını göstermektedir. Örneğin 50 kW’lık bir şarj, kısa bir süre için 120 kadar konutun anlık toplam tüketimine denk bir yük yaratabilir şeklinde değerlendirilmektedir (trafo ölçeğinde). Bu yüzden otel trafosu ve besleme kabloları, bu yükü taşıyacak kapasitede değilse aşırı ısınma veya gerilim düşümü gibi sorunlar yaşanabilir.

Ayrıca otelin iç dağıtım sistemi üzerinde de etkileri olur: Panolarda gerilim düşmeleri, diğer hassas cihazlarda (aydınlatma, elektronik sistemler vb.) flicker dediğimiz dalgalanmalar meydana gelebilir. Yüksek güçlü şarj esnasında oteldeki diğer elektrikli cihazların performansı etkilenmemelidir; bunun için gerekli kompanzasyon ve güç kalitesi ekipmanları (ör. gerilim regülasyon üniteleri) değerlendirilebilir.

Son olarak, talep yönetimi önemli hale gelir. Oteller, genellikle enerji tüketiminin yüksek olduğu tesislerdir (klimalar, mutfak ekipmanları vb. kullanımından dolayı). Hızlı bir şarj cihazı, otelin en yoğun tüketim anlarına denk gelirse toplam talep çok yükselerek sözleşme gücünü aşabilir. Bu durumda ek talep bedelleri veya cezalar ortaya çıkabilir.

Özetle, yüksek güçlü bir şarj istasyonu otelin elektrik altyapısına ciddi ek yük getirir. Bunu yönetmek için altyapı kapasitesi önceden artırılmalı, veya akıllı yük yönetimi sistemleri ile şarj istasyonunun otelin yük profilindeki uygun zamanlarda devreye girmesi sağlanmalıdır. Gerekirse trafonun güç yükseltmesi ve güç kalitesi önlemleri (örneğin aktif harmonik filtreler) alınmalıdır.

Oteller için AC (yavaş) ve DC (hızlı) elektrikli araç şarj istasyonu seçeneklerinin farkları nelerdir?

Otellerde kullanılabilecek şarj istasyonları temel olarak AC (Alternatif Akım) tipi ve DC (Doğru Akım) tipi olmak üzere ikiye ayrılır. Bunların farkları ve otel kullanımındaki tercih sebepleri şöyledir:

• AC Şarj İstasyonları (Yavaş/Orta Hızlı): Bu istasyonlar elektrikli araca alternatif akım verir ve aracın kendi içindeki AC-DC dönüştürücüsü (onboard şarj cihazı) aracılığıyla bataryayı şarj eder. Genellikle 22 kW veya altı güçlerde olur (tek faz 7,4 kW, üç faz 11-22 kW gibi). Otellerde yaygın kullanılan Type 2 AC prizli istasyonlar bu sınıftadır. AC şarj, DC’ye göre daha uzun sürelidir; bir aracı tam doluma getirmek saatler alabilir. Ancak overnight (gece boyunca) veya birkaç saatlik park için uygundur ve elektrik altyapısına yükü daha yayvan (dengeli) verir. Cihaz maliyetleri de DC hızlı şarjlara göre düşüktür. Birçok elektrikli araç AC şarjı destekler ve AC için standart konnektör Avrupa’da Type-2’dir. 
• DC Şarj İstasyonları (Hızlı/Ultra Hızlı): Bu istasyonlar şehir şebekesinden aldığı AC elektriği kendi içinde doğrultarak (AC-DC çevirici içerir) araca doğrudan doğru akım verir. Böylece araç üzerindeki sınırlı dönüştürücü atlanarak çok daha yüksek güçlerde şarj mümkün olur. Örneğin DC hızlı şarj cihazları tipik olarak 50 kW, 100 kW, 150 kW hatta ultra hızlılarda 250 kW ve üzeri güç sağlayabilir. Bu sayede uygun bir bataryayı 20-30 dakikada %80 seviyelerine kadar doldurmak mümkün olabilir. Otel bağlamında, kısa süreli duran veya otelden geçiş yapan müşteriler için caziptir. DC şarj üniteleri genellikle Combo/CCS (Combo-2) ve CHAdeMO gibi konnektörler kullanır; Türkiye ve Avrupa’da yeni araçlarda standart olarak Combo-2 (CCS) benimsenmiştir. DC istasyonların dezavantajı, çok yüksek güç çektiği için otelin elektrik altyapısına yükünün ağır olması ve cihaz maliyetlerinin yüksekliğidir. 

Otel için Tercih: Eğer otelinizde müşteriler uzun süre (bir gece veya birkaç saat) geçiriyorsa, 22 kW gibi AC istasyonlar çoğu ihtiyacı karşılayabilir. Örneğin geceden sabaha bir araç tam doluma yakın hale gelir. Ancak yol üzerinde konumlanmış bir otel veya sık kısa süreli ziyaretçi alan bir tesis için en az bir adet 50 kW veya üzeri DC hızlı şarj bulundurmak fark yaratıcı olabilir. Bu, yarım saatte araçlarına önemli oranda şarj eklemek isteyen müşteriler için avantajdır.

Özetle, AC istasyonlar ekonomik ve uzun konaklamalar için yeterliyken, DC istasyonlar hızlı ihtiyaçlar için idealdir fakat altyapı ve maliyet gereksinimleri yüksektir. Birçok otel, müşteri profiline göre her iki türü kombinasyon halinde sunmaktadır.

Otel elektrikli araç şarj istasyonu kurulumunun maliyetleri ve işletme giderleri ne kadardır?

Otelinizde bir elektrikli araç şarj istasyonu kurulum maliyeti; seçeceğiniz istasyonun tipine (AC veya DC), gücüne, altyapı ihtiyaçlarına ve ek taleplere bağlı olarak değişir. Genel bir çerçeve sunmak gerekirse:

• Cihaz Maliyeti: AC yavaş/orta hızlı duvar tipi üniteler veya 22 kW’lık standlı istasyonların maliyeti görece uygundur (2025 itibarıyla birkaç bin dolar/euro mertebesinde olabilir). Öte yandan DC hızlı şarj istasyonları (örn. 50 kW ve üzeri) çok daha pahalıdır; güç arttıkça elektronik içeriği ve soğutma sistemleri nedeniyle maliyetleri on binlerce dolar/euro düzeyine çıkabilir. 
• Altyapı ve Kurulum Maliyeti: Eğer otelin mevcut elektrik altyapısı yeterliyse, kurulacak istasyona uygun kablolama, sigorta, pano modifikasyonu gibi işler sınırlı bir maliyet getirir. Ancak yeni bir trafo gereksinimi, pano kapasite artırımı veya uzun mesafeli kazı/kablo döşeme işleri varsa kurulum maliyeti yükselebilir. Lisanslı elektrik mühendisi proje çizimi ve bağlantı onay süreçleri de küçük bir maliyet kalemidir. Otelinizin özel durumuna göre, basit bir kurulum birkaç bin TL’ye mal olabilirken, trafo yükseltme gibi işlerle birlikte maliyet on binlerce TL’yi bulabilir. 
• İşletme Giderleri: Şarj istasyonu çalışırken elektrik tüketir ve bu tüketim, otelin elektrik faturasında artış demektir (Bkz. Soru 19 ve 30). Ayrıca cihazların periyodik bakımı, olası arızaları için servis giderleri bulunur. AC istasyonların bakım ihtiyacı minimaldir (daha çok periyodik kontrol, temizlik), DC istasyonların ise soğutma ve güç elektroniği parçaları nedeniyle düzenli bakım ve kalibrasyon gerekebilir. Aylık/ yıllık bakım anlaşmaları yapılabilir. 
• Yazılım ve Bağlantı: Eğer ücretlendirme yapacaksanız, bir yazılım platformu veya ağ üyeliği gerekebilir. Bazı operatörler, kurulan istasyonu kendi ağına dahil edip bir komisyon modeliyle işletir. Bu durumda işletme maliyeti, gelirden pay verilmesi şeklinde yansır. Kendi başınıza çalıştırıyorsanız, ödeme sistemi masrafları (POS entegrasyonu, RFID kartlar vb.) olabilir. 
• Lisans/İzin Ücretleri: Kendi şarj ağı işletmeci lisansınızı aldıysanız EPDK’nin yıllık ücretleri olabiliyor; ancak EPDK, sektörün gelişimi için ilk 5 yıl lisans sahibi şirketlerden yıllık ücret almamaktadır. Belediyeye ödenen işyeri açma harcı ve dağıtım şirketine olası proje onay bedelleri de ufak kalemlerdir. 

Rakam vermek gerekirse, örnek bir senaryo: Otel otoparkına 2 adet 22 kW AC ünite kurulumu, altyapı hazır ise kabaca cihaz başı birkaç yüz bin TL düzeyinde (2025 fiyatlarıyla) olabilir. 50 kW DC bir ünite ise tek başına bunun birkaç katı maliyete çıkabilir. Bu tutarlara kurulum işçiliği dahildir ancak ek trafo gereksinimi dahil değildir.

İşletme giderlerini ise aylık bazda düşünürsek, tüketilen elektrik enerjisi maliyeti en büyük paydır; onun dışında bakım ve bağlantı giderleri nispeten düşüktür. Eğer gelir elde edecek şekilde işletilirse (Bkz. Soru 14), gelir-gider dengesi de hesaplanmalıdır.

Not: Maliyetler teknoloji geliştikçe değişmektedir, bu nedenle güncel teklif almak en sağlıklısı olacaktır.

Oteller elektrikli araç şarj istasyonu yatırımı için devlet teşvikleri veya destek programlarından faydalanabilir mi?

2025 yılı itibarıyla Türkiye’de elektrikli araç şarj istasyonu kurulumuna özel doğrudan bir hibe veya teşvik programı bulunmamaktadır. Devlet teşvikleri daha çok elektrikli araçların alımına yönelik ÖTV/MTV indirimleri şeklinde ya da şarj altyapısı işletmecilerine dolaylı kolaylıklar olarak görülmektedir. Örneğin, EPDK tarafından verilen şarj ağı işletmeci lisanslarında sektörün gelişimini desteklemek amacıyla ilk 5 yıl yıllık lisans bedeli alınmaması gibi bir düzenleme yapılmıştır. Bu, dolaylı bir teşvik sayılabilir çünkü lisans sahiplerinin işletme maliyetini bir nebze azaltır.

Bunun dışında, kamu otoritelerinin (örn. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı veya Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı) zaman zaman açıkladığı geniş kapsamlı yeşil dönüşüm programları olabilir. Elektrikli araç şarj altyapısı, sürdürülebilir ulaşımın parçası olduğu için Avrupa Birliği projeleri veya kalkınma ajansı destek programları kapsamında proje bazlı destek almak mümkün olabilir. Özellikle oteliniz, güneş enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklarla entegre bir şarj istasyonu kurmayı planlıyorsa, TÜBİTAK, KOSGEB gibi kurumların Ar-Ge veya yatırım teşvik programları araştırılabilir.

Ayrıca elektrik dağıtım şirketleri veya büyük şarj ağı işletmecileri, kendi ağlarını genişletmek için bazı lokasyon sahipleriyle (örneğin otellerle) iş birliği modelleri geliştirebilmektedir. Bu kapsamda, cihaz kurulumunu şirket üstlenirken otel sadece yer sağlamakta ve gelir paylaşımı yapılmaktadır. Bu tip modeller de otel açısından başlangıç yatırım maliyetini düşürdüğü için bir nevi teşvik/güdüleme aracı olarak düşünülebilir.

Özetle, doğrudan “hibe” şeklinde bir devlet desteği olmamakla birlikte, dolaylı teşvikler ve muafiyetler mevcuttur. Otelinizin şarj istasyonu yatırımı planı için güncel teşvik duyurularını takip etmek ve uzmanlara danışmak faydalı olacaktır. EPDK, Enerji Bakanlığı ve ilgili kurumların duyuruları düzenli incelenmelidir.

Oteller elektrikli araç şarj istasyonu yatırımı için devlet teşvikleri veya destek programlarından faydalanabilir mi?

Otel bünyesinde elektrikli araç şarj hizmeti için ücretlendirme ve ödeme sistemleri nasıl uygulanabilir?

Otelinizde sunduğunuz elektrikli araç şarj hizmetini ücretlendirmek istiyorsanız, bunu misafir dostu ve mevzuata uygun bir şekilde yapmanız gerekir. Ücretlendirme politikası belirlerken birkaç yöntemi değerlendirebilirsiniz:

• KWh Bazlı Ücretlendirme: En adil ve yaygın yöntem, verilen enerji miktarına göre (kilovat-saat başına) ücret almaktır. Örneğin araç kaç kWh enerji aldıysa, belirlenen birim fiyat ile çarpılarak ücret hesaplanır. Türkiye’de EPDK tarifesi doğrudan elektrik satışına değil, şarj hizmetine uygulandığı için, şarj ağı işletmecileri fiyatları serbestçe belirleyebilir ancak makul ve şeffaf olmak zorundadır. EPDK, gerektiğinde tavan fiyat koyma yetkisini saklı tutar. 
• Zaman Bazlı Ücretlendirme: Bazı işletmeler, özellikle AC yavaş şarjda, dolu kaldığı süreye göre ücret uygulayabiliyor. Ancak bu yöntem, enerji miktarından ziyade park süresini fiyatlar. Türkiye’de kWh bazlı yöntem daha yaygındır çünkü EPDK mevzuatı kullanıcıya verilen enerji hakkında şeffaf bilgi verilmesini şart koşar. 
• Ücretsiz veya Misafir Ayrıcalığı: Otel misafirlerine bu hizmeti ücretsiz sunup dışarıdan gelenlere ücretli yapma seçeneğiniz olabilir. Ancak halka açık bir istasyonsa fiyat ayrımı yaparken dikkatli olmak gerekir; aynı durumda olan kullanıcılara ayrım gözetmeksizin eşit fiyat uygulanması kuralı vardır. Örneğin sadece kendi konuklarınıza özel ücretsiz, dışarıya kapalı tutarsanız bu ticari hizmet sayılmaz (Bkz. Soru 3). 

Ödeme Sistemleri:

• En yaygın yöntem, kullanıcıların bir mobil uygulama veya RFID kart aracılığıyla ödemesidir. Türkiye’deki lisanslı şarj operatörlerinin hepsi mobil uygulama ile kWh bazlı ödeme alır. Oteliniz bir operatör ağına dâhilse, misafirler o uygulamayı kullanarak öder, size gelir payı aktarılır. 
• Kendi başınıza işletiyorsanız, istasyona bir POS cihazı veya QR kod entegre ederek kredi kartıyla anlık ödeme alabilirsiniz. Bazı AC ünitelerde temassız kredi kartı ile ödeme imkânı da bulunuyor. 
• Oda Ücretine Yansıtma: Sadece otel misafirlerine hizmet veriyorsanız, misafirin şarj ettiği miktarı resepsiyondan öğrenip oda hesabına eklemek de bir yöntemdir. Bu durumda ölçümleyen bir alt sayaç ve yazılım gerekebilir. 

Yönetmelikler gereği, kullanıcıya şeffaf bir fatura/fis sunulması iyi bir uygulamadır. Kullandığı enerji (kWh), süre ve birim fiyat açıkça belirtilmelidir. EPDK ayrıca sadakat sözleşmeleri kapsamındaki indirimler dışında, uygulanan en düşük fiyatın %25’inden fazlasını bir kullanıcıya ek ücret olarak yansıtamayacağınızı belirtmiştir (fiyat istikrarı için).

Sonuç olarak, otelinizde şarj hizmeti için kWh başına makul bir fiyat belirleyip, kullanıcı dostu bir ödeme sistemi kurarak hem ek gelir sağlayabilir hem de misafir memnuniyetini koruyabilirsiniz. Mevzuata uyum için fiyatlandırma ve ödeme süreçlerini şeffaf tutmayı unutmayın.

Elektrikli araç şarj hizmetinden otel işletmeleri nasıl gelir elde edebilir ve fiyatlandırma nasıl belirlenir?

Oteliniz elektrikli araç şarj hizmetini bir iş modeli haline getirerek ek gelir elde edebilir. Bunun için birkaç yaklaşım vardır:

• Doğrudan Ücretlendirme: Misafirler ve kullanıcılar şarj ettikleri enerji için ödeme yapar. Bu durumda otel, belirlenen birim enerji fiyatı üzerinden gelir sağlar. 2022’de yürürlüğe giren yönetmelik kapsamında şarj hizmeti fiyatları serbest piyasa koşullarına bırakılmıştır ancak EPDK gerektiğinde tavan/taban fiyat belirleyebilir. Oteliniz, bölgedeki diğer şarj istasyonlarının fiyatlarına ve elektrik maliyetine bakarak rekabetçi bir kWh başı ücret belirleyebilir. Örneğin kWh başına X TL gibi. Bu ücret, makul bir kâr marjı içermelidir; yönetmelik “makul seviyede kârlılık” ifadesiyle fahiş fiyatlamanın önüne geçmektedir. Ayrıca eğer oteliniz sürekli müşterilere (üyelik veya sadakat programı olan) indirim yapıyorsa, uygulanan en düşük fiyatın %25’inden daha yüksek bir fiyatı diğer müşterilere uygulamak yasaktır (sadakat sözleşmesi kuralı). 
• Otopark veya Konaklama Paketine Dâhil Etme: Alternatif bir gelir modeli, şarj hizmetini ayrı bir gelir kalemi yapmadan oda fiyatlarına veya otopark ücretine yansıtmaktır. Örneğin “elektrikli araçlar için ücretsiz şarj” reklamı yaparak daha fazla elektrikli araç sahibi müşteri çekebilirsiniz. Bu durumda şarj maliyeti dolaylı olarak oda ücretinden karşılanır; gelir artışı, müşteri çekme yoluyla olur. Özellikle lüks segmentte bu bir ayrıcalık olarak sunulabilir. 
• Şarj Ağı İşletmecileri ile Gelir Paylaşımı: Birçok otel, büyük şarj ağı firmalarıyla anlaşarak kendi arazisine kurulan istasyondan gelir payı alır. Bu modelde genellikle operatör, yatırım maliyetini üstlenir, otel ise yer sağlar. Elde edilen ciro üzerinden belirli bir yüzde otel ile paylaşılır. Örneğin her kWh satışından %X pay almak gibi. 

Fiyatlandırma yaparken, elektrik maliyeti en önemli girdidir. Otelinizin elektrik birim maliyetine (aktif enerji + dağıtım bedeli) karşın makul bir kâr koymalısınız. Örneğin 2025’te ticarethane tarifesinde ortalama 2 TL/kWh ödüyorsanız, şarj hizmetini kWh başına 5-6 TL gibi sunmak kâr marjı bırakabilir (rakamlar varsayımsaldır). EPDK gerektiğinde bölgesel veya ulusal düzeyde taban/tavan fiyat belirleyebilir ve işletmeler bu sınırlara uymak zorundadır.

Gelir elde ederken vergilendirme boyutunu da unutmayın: Şarj hizmeti satışı, elektrik enerjisi satışı sayıldığı için KDV ve varsa diğer vergilere tabidir. Oteliniz bu geliri faturasına yansıtarak kayıt altına almalıdır.

Sonuç olarak, doğru fiyatlandırma ve iş modeliyle elektrikli araç şarj hizmeti, müşteri memnuniyetini artırırken oteliniz için de ek bir gelir kaynağı haline gelebilir. Piyasa fiyatlarını, mevzuat limitlerini ve kendi maliyetlerinizi göz önünde bulundurarak dengeli bir fiyat politikası izlemek önemlidir.

Otel için elektrikli araç şarj istasyonu işletiminde bakım ve servis gereksinimleri nelerdir?

Otelinizde kurulu elektrikli araç şarj istasyonunun kesintisiz ve güvenli çalışması için düzenli bakım ve servis faaliyetleri yürütülmelidir. Başlıca gereksinimler şunlardır:

• Periyodik Kontrol ve Temizlik: Şarj ünitesinin dış kasası, kabloları ve konnektörleri düzenli aralıklarla (örneğin aylık) gözden geçirilmelidir. Toz, kir veya kullanıcı kaynaklı hasarlar varsa temizlenip giderilmelidir. Otel otoparkları açık havada ise, cihazların su yalıtımı ve IP derecesi kontrol edilmelidir. 
• Elektriksel Ölçümler ve Testler: Belirli periyotlarda (6 ayda veya yılda bir), yetkili teknisyenler tarafından istasyonların çıkış güçleri, voltaj ve akım değerleri ölçülmelidir. Kaçak akım koruma düzenekleri test butonları ile sınanmalı, topraklama direnci ölçülerek standartlara uygun (genelde ≤2 Ω) olduğu teyit edilmelidir. Bu ölçümler, Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliği’ne uygun şekilde raporlanmalıdır. 
• Yazılım ve İletişim Güncellemeleri: Akıllı şarj istasyonlarında (özellikle ödeme sistemli veya uzaktan izlemeli ise) firmware ve yazılım güncellemeleri yapılmalıdır. Bu güncellemeler hem yeni özellikler getirir hem de güvenlik açıklarını kapatır. Ayrıca istasyonun sunucu ile bağlantısı test edilmelidir (internet/Sim kart bağlantısı varsa sürekliliği önemli). 
• Acil Durum Ekipmanlarının Kontrolü: İstasyona entegre acil durdurma butonu veya yangın sensörleri varsa bunların çalışırlığı test edilir. Yakın civardaki yangın tüpü, işaret levhaları ve talimat etiketleri gözden geçirilir. 
• Servis ve Arıza Müdahalesi: İstasyon arıza durumunda hızlı servis alabileceğiniz bir teknik destek anlaşmanız olmalıdır. Bu genellikle cihazı tedarik eden firma ya da şarj ağı işletmecisi tarafından sunulur. Örneğin, ekran arızası, kablo hasarı, fiş kilidi sorunları gibi durumlarda 24-48 saat içinde müdahale edilmesi, müşteri memnuniyeti açısından kritiktir. Yedek parça temini (konektör ucu, sigorta vb.) planlanmalıdır. 
• Kullanıcı Şikâyet Yönetimi: EPDK mevzuatı, şarj ağı işletmecilerinin kullanıcı şikayetlerine en geç 15 gün içinde yanıt vermesini öngörür. Otel kendi işlettiği bir istasyonsa, misafirlerden gelecek olası şikayet veya sorun bildirimlerini (örneğin şarj kesilmesi, ödeme sorunu vb.) hızlıca ele alacak bir sorumlu belirlemelidir. 

Bakım planınızı yazılı hale getirerek sorumlu personeli atamak ve bakım kayıtlarını tutmak iyi bir uygulamadır. Özellikle güvenlik ve elektriksel testlerin kayıt altına alınması, ileride doğabilecek sorumluluklar açısından önemlidir. Böylece otelinizin şarj istasyonu her zaman kullanıma hazır, güvenli ve uzun ömürlü olacaktır.

Otel için elektrikli araç şarj istasyonu işletiminde bakım ve servis gereksinimleri nelerdir?

Otel otoparkında elektrikli araç şarj istasyonu için alınması gereken güvenlik önlemleri nelerdir?

Elektrikli araç şarj istasyonları yüksek güçte elektrikle çalıştığından, otel otoparkında kurulurken ve işletilirken kapsamlı güvenlik önlemleri alınmalıdır:

• Elektriksel Güvenlik: Şarj ünitesinin besleme hattına uygun kapasitede sigorta veya devre kesici takılmalı ve aşırı akım koruması sağlanmalıdır. Kaçak akım rölesi (tercihen B tipi, DC kaçak akımlara duyarlı) kullanılmalı, olası izolasyon hatalarında anında devreyi kesmelidir. Her bir şarj istasyonu ayrı devre olmalı ve ortak devreye bağlanmamalıdır. Ayrıca tüm metal aksamlar koruma topraklamasına bağlanarak şase gerilimi riski önlenmelidir. 
• Yangın Güvenliği: Şarj istasyonlarının bulunduğu alanlarda uygun tipte (elektrik yangınlarına uygun, ABC veya C tipi) yangın söndürücüler bulundurulmalıdır. İstasyonun panosu içinde aşırı ısınma veya ark durumlarına karşı iç yangın söndürme modülü yoksa, yakınına otomatik yangın algılama detektörleri konulabilir. Kablolar yanmaz veya alevi geciktirici kılıfa sahip olmalıdır. Otopark kapalı bir alansa, şarj alanının havalandırması iyi olmalı; yüksek akım çekilen batarya şarjında oluşabilecek gazlar (özellikle arıza durumunda) birikmemelidir. 
• Fiziksel Güvenlik ve Erişim: İstasyon etrafında araçların rahat manevra yapacağı alan bırakılmalı, istasyona çarpma riskine karşı koruyucu bariyerler (duba veya demir bloklar) konmalıdır. İstasyonun öncelikli kullanıcıları otel misafirleri ise alanı belirten tabelalar asılmalı, gerekirse zemin boyası ile “EV” gibi işaretlemeler yapılmalıdır. Yetkisiz kişilerin istasyon iç ekipmanlarına erişimini engellemek için kilitli panolar ve güvenlik kameraları kullanılabilir. 
• Acil Durdurma ve Uyarılar: Her istasyonda kullanıcıların acil bir durumda akımı kesebileceği acil durdurma butonu olmalıdır. Kullanım talimatları ve güvenlik uyarıları Türkçe olarak istasyon üzerinde yer almalıdır (örneğin “Islak elle dokunmayın”, “Arızada fişi çekmeyin, görevliye haber verin” vb.). Elektrik çarpması riskine karşı uyarıcı ikaz levhaları görünür şekilde konulmalıdır. 
• Eğitimli Personel: Otel teknik ekibi veya otopark görevlileri, şarj istasyonunun temel çalışma prensibi ve acil durum müdahalesi konusunda eğitilmelidir. Örneğin aşırı ısınma veya duman görülürse ne yapacaklarını bilmelidirler. Elektrik panosundan şarj devresinin enerjisini kesebilme konusunda bilgi sahibi olmaları gerekir. 
• Periyodik Denetim: Güvenlik önlemlerinin etkinliği düzenli aralıklarla denetlenmeli (Bkz. Soru 15 bakım konusu). Topraklama direnci ölçümleri, termal kamera ile bağlantı noktalarının aşırı ısınma kontrolü gibi işlemler yapılarak tesisatın güvenli durumda olduğu doğrulanmalıdır. 

Tüm bu önlemler, hem araçları şarj eden misafirlerin can ve mal güvenliğini sağlar, hem de otelin sorumluluklarını yerine getirmesini sağlar. Unutulmamalıdır ki elektrikli araç şarj istasyonları uluslararası ve ulusal standartlara uygun kurulduğunda son derece güvenlidir; önemli olan bu standartların titizlikle uygulanması ve işletme sırasında sürekliliğinin sağlanmasıdır.

Otelde elektrikli araç şarj istasyonu kurulumunda uyulması gereken teknik standartlar ve yönetmelikler hangileridir?

Otelinizde elektrikli araç şarj istasyonu kurarken, hem ulusal elektrik mevzuatına hem de uluslararası standartlara uyum sağlanmalıdır. Dikkate alınması gereken başlıca standart ve yönetmelikler şunlardır:

• Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği: Türkiye’de bina içi elektrik tesisatlarının tasarım ve uygulama esaslarını belirler. Şarj istasyonunun besleme hattı, kablo kesitleri, gerilim düşümü, koruma elemanları gibi konular bu yönetmeliğe uygun olmalıdır. 
• Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği: Topraklama düzeninin tasarımı ve ölçüm kriterlerini içerir. Şarj istasyonunun topraklama sistemi bu yönetmeliğe göre tesis edilmelidir. Eş potansiyel kuşaklamadan topraklama direnci sınır değerlerine kadar tüm kurallar burada tanımlanmıştır. 
• EPDK Şarj Hizmeti Mevzuatı: 2 Nisan 2022 tarihli “Şarj Hizmetleri Yönetmeliği”, şarj istasyonlarının işletilmesi, lisanslama, kullanıcı hakları vb. konuları düzenler. Özellikle halka açık hizmet verecek istasyonlarda bu yönetmelik hükümlerine (lisans zorunluluğu, fiyatlandırma ilkeleri, sigorta gerekliliği vb.) uyulmalıdır. 
• TS EN IEC 61851 Standardı: Elektrikli araçların conductive (kablolu) şarj sistemleri için genel standarttır. Şarj modlarını (Mode 1-2-3-4) ve güvenlik gereksinimlerini tanımlar. İstasyonun bu standarda uygunluğu önemlidir. 
• TS EN IEC 62196 Standardı: Elektrikli araçlar için şarj konnektörlerinin (fiziksel fiş ve soket) standartlarını belirler. Örneğin Type 2 soketlerin ve CCS Combo konnektörün özellikleri bu standarttadır. Türkiye’de halka açık AC istasyonlarda Type 2, DC istasyonlarda Combo-2 (CCS) zorunlu olarak kullanılmaktadır. 
• IEC 60364-7-722: Binalarda elektrikli araç şarj tesisatları için özel şartları belirleyen uluslararası elektrik tesisatı standardıdır. Türkiye’de bu standarda paralel şartlar EMO (Elektrik Mühendisleri Odası) teknik dokümanlarıyla da desteklenmiştir. Bu standart, şarj devrelerinin ayrı sigorta gruplarında olması, soket özellikleri, işaretlemeler gibi detayları içerir. 
• Otopark Yönetmeliği: Daha önce belirtildiği gibi (Soru 1 ve 26), yeni binalarda elektrikli araçlara ayrılacak yerlerle ilgili zorunluluk içerir ve “ilgili standartlara göre şarj ünitesi dâhil elektrikli araçlara uygun düzenleme” ifadesiyle TSE standartlarına atıf yapar. 
• Makine Emniyeti ve CE Belgeleri: Kurulacak şarj cihazlarının Avrupa standartlarına uygun CE belgeleri olmalıdır. İstasyon, alçak gerilim yönetmeliği (LVD), elektromanyetik uyumluluk (EMC) gibi genel emniyet direktiflerine uygun olmalıdır. 

Ayrıca ISO 15118 (araç ve istasyon arası iletişim protokolü) gibi ileri seviye standartlar da vardır; bunlar daha çok araç üreticileri ve istasyon üreticilerinin uyacağı teknik kurallardır ancak akıllı şarj özelliği için önemlidir.

Özetle, otelinizde bir şarj istasyonu kurarken, yukarıdaki yönetmelik ve standartlara uygun ekipman seçip, yetkili mühendislerle proje hazırlayıp uygulamak gerekmektedir. Bu sayede tesisiniz hem güvenlik hem de mevzuata uyum açısından sorunsuz olacaktır.

Otel olarak elektrikli araç şarj istasyonu kurulumunda dağıtım şirketi (TEDAŞ) ile nasıl bir süreç izlenmelidir?

Otelinizde elektrikli araç şarj istasyonu kurarken bağlı bulunduğunuz bölgedeki elektrik dağıtım şirketi ile (TEDAŞ veya bölgesel dağıtım şirketi) koordinasyon şarttır. İzlenecek süreç genel hatlarıyla şu şekildedir:

1. Ön Proje ve Başvuru: Öncelikle bir elektrik mühendisi mevcut tesisinize eklenecek şarj istasyonu için bir proje hazırlar. Bu proje, şarj cihazının gücünü, bağlantı şeklini ve koruma düzenini gösterir. Ardından dağıtım şirketine bir bağlantı başvurusu yapılır. Birçok dağıtım şirketi, çevrimiçi portallarından “şarj istasyonu ek bağlantı başvurusu” şeklinde seçenekler sunmaktadır. Başvuru sırasında, tesisatınızda değişiklik olacağı ve ilave güç talebi belirtildiği için, “elektrik tadilat projesi” de sisteme yüklenir. 
2. Değerlendirme ve Onay: Dağıtım şirketi, başvuruyu teknik açıdan inceler. Otelinize gelen mevcut bağlantı gücünün yeterli olup olmadığına, trafodan bu gücün karşılanıp karşılanamayacağına bakar. Gerek görürse yerinde inceleme yapabilir. Eğer mevcut sözleşme gücünüzü artırmanız gerekiyorsa, örneğin 50 kW’lık şarj için 50 kW ek talep, bunun fiziken mümkün olup olmadığı değerlendirilir. Uygun bulunursa dağıtım şirketi projeyi onaylar ve size bağlantı izni verir. 
3. Sözleşme Değişikliği: Güç artışı varsa, dağıtım şirketiyle ek bağlantı anlaşması yapmanız gerekebilir. Sözleşme gücü yükseltilir ve buna bağlı olarak güvence bedelinizde artış olabilir. Bu resmi işlemler tamamlanır. 
4. Kurulum ve Bildirim: Şarj istasyonu kurulduktan sonra, yetkili elektrik mühendisi tarafından “iş bitimi” veya “tesisat tamamlanma bildirimi” hazırlanır. Dağıtım şirketi bu aşamada tesise gelip kontrol yapabilir veya proje uygun yapıldığına dair belge talep edebilir. Eğer ayrı bir sayaç takılması planlandıysa (Bkz. Soru 19), dağıtım şirketi bu sayacı temin edip takar. 
5. Devreye Alma: Tüm işlemler tamamlandıktan sonra şarj istasyonu şebekeye bağlanır ve enerjilendirilir. Bu noktada oteliniz yasal olarak şarj istasyonunu işletmeye başlayabilir. 

Süreç boyunca, dağıtım şirketi ile iletişim halinde kalmak önemlidir. Özellikle TEDAŞ’a bağlı bölgelerde veya şehir içi dağıtım şirketlerinde prosedürler benzer olsa da, gerekli evrak ve formlar değişebilir. Genel olarak “Elektrik Araç Şarj İstasyonu Tadilat Projesi” onayı almanız gerektiğini unutmayın. Tüm adımları eksiksiz tamamlayarak, ileride olası denetimlerde de sorun yaşamaksızın şarj istasyonunuzu işletmeye devam edebilirsiniz.

Elektrikli araç şarj istasyonunun oteldeki enerji tüketimine etkisi nasıl yönetilebilir, ayrı bir elektrik sayacı takılmalı mıdır?

Bir elektrikli araç şarj istasyonu, otelinizin toplam enerji tüketimini artıracağı için bu etkinin iyi yönetilmesi önemlidir. Aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

• Tüketim İzleme: Şarj istasyonunun ne kadar enerji tükettiğini ayrı olarak izlemek faydalıdır. Bu amaçla, şarj ünitesi devresine ayrı bir sayaç (alt sayaç) takılması iyi bir uygulamadır. Bu sayaç sayesinde aylık ne kadar kWh’nin şarja gittiğini görebilir, maliyet hesabı yapabilir ve gerektiğinde kullanıcıya fatura kesebilirsiniz. Eğer şarj hizmetini halka açık ve ücretli sunuyorsanız, bir alt sayaç adeta zorunludur denebilir. Bazı gelişmiş şarj ünitelerinde dahili ölçüm ve raporlama özelliği de bulunabilir. 
• Ayrı Tarife veya Abonelik: Türkiye’de elektrikli şarj istasyonları için özel bir tarife grubu henüz bulunmamaktadır; genelde ticarethane abone grubu tarifesi geçerlidir. Otelinizin mevcut elektriği ticarethane aboneliği ise şarj istasyonunu aynı abonelikten beslemek mantıklıdır. Ancak yüksek güçlü birkaç istasyon kurup halka açık işletmeyi düşünüyorsanız, teorik olarak ikinci bir elektrik aboneliği açarak bunu “şarj hizmeti” işletmesi olarak ayrı gösterebilirsiniz. Bu durumda ayrı bir sayaç ve abonelik altında, ayrı faturalandırma yapabilirsiniz. Bu yöntem, otel işletmesinin kendi tüketimi ile şarj tüketimini tamamen ayırmak içindir; fakat ek demand (güç) sözleşmesi ve sabit bedeller getirebilir. Çoğu otel, pratikte aynı tesis üzerinden yürütmektedir. 
• Talep Yönetimi: Şarj istasyonunun enerji çekişi, otelin pik saatlerindeki tüketimine eklenince sözleşme gücünüzü aşabilir. Bunu yönetmek için yük yönetimi sistemleri uygulanabilir. Örneğin otelin elektrik otomasyonu, klima veya havuz pompaları gibi yükleri, şarj sırasında kısmen kısarak toplam talebi sınırlayan bir strateji izleyebilir. Veya akıllı şarj cihazları, otelin gerçek zamanlı tüketimini ölçerek, kalan kapasiteye göre araçlara güç verebilir (dynamic load balancing). 
• Maliyet Yönetimi: Şarj istasyonunun eklediği tüketim maliyetini karşılamak için (eğer ücretsiz sunmuyorsanız) fiyatlandırmayı doğru yapmalısınız (Bkz. Soru 14). Ayrıca eğer oteliniz çok zamanlı tarifedeyse (gündüz-puant-gece farklı tarifeler), misafirleri mümkün olduğunca gece düşük tarifede şarj etmeye yönlendirmek maliyet avantajı sağlar. Örneğin bilgilendirme yaparak gece şarjının daha ekonomik ve çevreci olduğunu vurgulayabilirsiniz. 
• Verimlilik ve Yenilenebilir Enerji: Mümkünse, şarj istasyonunun tüketimini dengelemek için otelde güneş paneli gibi yenilenebilir kaynaklar kullanmak da bir yöntemdir (Bkz. Soru 20). Gündüz üretilen solar enerji, kısmen de olsa araç şarjına yönlendirilebilir; böylece şebekeden çekilen enerji azalır. 

Ayrı bir sayaç takılması zorunlu değildir, ancak işletme takibi ve olası gelir paylaşımı için çok yararlıdır. Bu sayaçtan okunan değerler, şarj hizmetinin otel toplam faturasındaki payını netleştirir. Sonuç olarak, şarj istasyonunun otel enerji tüketimine etkisini yönetmek, hem teknik (talep kontrolü) hem de finansal (maliyet izleme) açıdan planlama yapmayı gerektirir. Bu planlamayla, şarj hizmetini entegre ve sürdürülebilir bir şekilde sunabilirsiniz.

Otelin elektrikli araç şarj istasyonunu güneş enerjisi veya batarya sistemleriyle desteklemek mümkün müdür?

Evet, elektrikli araç şarj istasyonunuzu yenilenebilir enerji kaynakları ve enerji depolama sistemleriyle entegre ederek desteklemeniz mümkündür. Hatta mevzuat da bu tür entegrasyonlara izin vermektedir. Şarj Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre, şarj istasyonunun elektrik ihtiyacını karşılamak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri kurulabilir ve şarj istasyonuna entegre enerji depolama sistemleri kullanılabilir. Bu, örneğin otelinizin çatısına kuracağınız güneş panelleri ve batarya depolama ünitesinin, şarj istasyonunun enerji beslemesine katkı sağlayabileceği anlamına gelir.

Güneş Enerjisi (Fotovoltaik) ile Entegrasyon: Otelinizin müsait çatı alanı veya otopark üstü güneş paneli kurulumu ile gündüz saatlerinde ciddi bir enerji üretimi elde edebilirsiniz. Bu enerji, doğrudan şarj istasyonuna yönlendirilerek araçların kısmen veya tamamen yenilenebilir kaynakla şarj olmasını sağlar. Örneğin gündüz güneşliyken oteldeki bir aracın şarjı büyük ölçüde güneş elektriğinden sağlanabilir, şebekeden çekiş azalır. Güneş enerji sistemi, şarj ihtiyacından fazla üretim yaparsa otelin diğer yüklerine gidebilir veya şebekeye satılabilir (lisanssız üretim yönetmeliği çerçevesinde). Burada dikkat edilmesi gereken, PV invertörler ile şarj sisteminin senkronize çalışması ve otel içi elektrik altyapısının buna uygun tasarlanmasıdır.

Batarya (Enerji Depolama) ile Entegrasyon: Otelinizde bir batarya depolama ünitesi kurarak, şebekeden çekilen elektriği düşük tarifede veya güneş enerjisi fazla iken depolayıp, yoğun talep anlarında şarj istasyonuna verebilirsiniz. Bu sayede, özellikle hızlı şarj anlarında otel trafo yükünüzü dengelemiş olursunuz. Örneğin, 100 kWh’lik bir batarya bankı kurup bunu gece doldurup gündüz araç şarjında kullanmak, pik saatlerdeki şebeke çekişinizi azaltabilir.

Mevzuat açısından 2025’te enerji depolama artık lisanssız olarak üretim tesislerine entegre edilebilmektedir. Yani eğer bir güneş enerjisi santraliniz varsa, yanına depolama koymanız EPDK düzenlemeleriyle mümkün. Şarj istasyonu bünyesinde de benzer şekilde depolama tesisi kurmaya izin verilmektedir.

Bunun pratik getirileri:

• Maliyet tasarrufu (öz tüketimle şarj sayesinde elektrik faturası düşebilir), 
• Kesintisiz güç (elektrik kesintisinde dahi batarya üzerinden bir süre şarj hizmeti verilebilir), 
• Çevresel imaj (tamamen yeşil enerjiyle şarj imkânı, otelin sürdürülebilirlik vurgusunu güçlendirir). 

Tabii ki yatırım maliyeti olarak PV panel kurulumu ve batarya sistemleri ek bir bütçe gerektirir. Ancak orta-uzun vadede hem tasarruf hem de çevresel fayda sağlamaktadır. Özetle, mümkündür ve teşvik edilmesi gereken bir yaklaşımdır. Bu entegrasyonları planlarken uzmanlarla çalışmak ve teknik/ekonomik analiz yapmak önemlidir.

Otel için elektrikli araç şarj istasyonu kurulumunda proje tasarımı ve mühendislik hizmetleri gerekli midir?

Evet, bir otelde elektrikli araç şarj istasyonu kurulumu için mutlaka proje tasarımı yapılması ve yetkin mühendislik hizmetleri alınması gereklidir. Bu, hem yasal bir zorunluluktur hem de güvenlik ve uygunluk açısından kritiktir.

Öncelikle, elektrik tesisatına dair herhangi bir değişiklik veya ilave (şarj istasyonu kurulumu gibi) “Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği” gereğince projelendirilmelidir. Bu projeyi, SMM (Serbest Müşavir Mühendis) belgesine sahip elektrik mühendisleri hazırlayabilir. Projede şarj ünitesinin bağlanacağı nokta, kablo güzergahı, kesitleri, koruma elemanları, topraklama düzeni vb. tüm detaylar yer alır.

Dağıtım şirketleri de bağlantı başvurusu aşamasında elektrik projesi talep etmektedir. Örneğin, Başkent EDAŞ, şarj istasyonu kurulumlarında “elektrik tadilat projesi” ile başvuru yapılmasını şart koşar. Dolayısıyla, lisanslı bir mühendislik firmasının bu projeyi çizip onaylatması gereklidir. Proje onayı alındıktan sonra kuruluma geçilebilir.

Mühendislik hizmetleri bununla bitmez:

• Yük hesapları ve Analiz: Mühendis, otelin mevcut yük durumunu ve şarj istasyonunun eklenmesiyle oluşacak yeni yük dengesini analiz eder (Bkz. Soru 8). Bu analiz sonucunda gerekirse trafo, kablo, pano revizyonları önerilir. 
• Teklif ve Cihaz Seçimi Danışmanlığı: Deneyimli mühendisler farklı marka ve modelleri teknik gereksinimlerinize göre karşılaştırarak en uygun şarj cihazını seçmenizde yardımcı olabilir. Aynı şekilde, olası gelecekteki genişlemeleri de hesaba katarak ölçeklenebilir bir çözüm planlarlar. 
• Kurulum Denetimi: Mühendislik firması veya sorumlu mühendis, montaj aşamasında yapılan işlerin projeye uygun ilerleyip ilerlemediğini denetler. Kablo bağlantıları, topraklama, koruma elemanları uygun şekilde yapıldı mı kontrol eder. 
• Test ve Devreye Alma: Devreye almadan önce izolasyon testleri, topraklama ölçümü, fonksiyon testleri gibi teknik kontrolleri mühendisler yapar veya organize eder. Gerekirse düzeltmeler sağlarlar. 

Son olarak raporlama ve dokümantasyon da mühendislik hizmetinin parçasıdır. Kurulum bitince, yapılan işin uygunluğunu gösteren tutanaklar, ölçüm raporları hazırlanır. Bu dokümanlar hem kendi kayıtlarınız hem de olası bir resmi denetimde sunmak için önemlidir.

Özetle, elektrikli araç şarj istasyonu kurulumunu “tak çalıştır” bir cihaz kurulumundan ziyade, bütüncül bir elektrik tesisatı projesi olarak ele almak gerekir. Yetkin elektrik mühendislerinin desteğiyle projelendirme ve uygulama yapılması, hem can ve mal güvenliği açısından hem de dağıtım şirketi ve EPDK mevzuatına uyum açısından şarttır.

Otel otoparkında elektrikli araç şarj istasyonu kurulurken topraklama ve elektriksel koruma nasıl sağlanmalıdır?

Topraklama ve elektriksel koruma, şarj istasyonu kurulumunun en kritik güvenlik unsurlarıdır. Otel otoparkında kurulum yaparken şu adımlar izlenmelidir:

• Topraklama Tasarımı: Şarj istasyonunun metal gövdesi, şasi aksamları ve ilgili tüm iletken bölümleri mevcut otelin topraklama sistemiyle eşpotansiyel şekilde bağlanmalıdır. Eğer otelin topraklama sistemi güncel ve uygun dirençte ise (genelde 1-5 Ω arası hedeflenir, <2 Ω idealdir), şarj ünitesi bu bara sistemine bağlanır. Eğer otelin topraklaması yetersiz ise, ilave topraklama elektrotları çakılıp iletkenlerle mevcut sisteme takviye yapılır. 
• Standartlara Uygunluk: Topraklama sistemi TS HD 60364-5-54, TS HD 60364-4-41 ve özel olarak elektrikli taşıt şarj sistemleri için TS HD 60364-7-722 standartlarına uygun tasarlanmalıdır. Ayrıca 21/08/2001 tarihli Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği hükümleri uygulanır. Bu yönetmelik, ölçümlerin nasıl yapılacağını ve değerlerin hangi sınırlar içinde olması gerektiğini de belirtir. Örneğin, işletme topraklaması ile koruma topraklamasının 2 Ω altında olması tavsiye edilmektedir. 
• Eş Potansiyel Kuşaklama: Şarj istasyonunun yakınında bulunan tüm metal yapılar (örneğin otopark kolonu, çelik konstrüksiyonlar) eş potansiyele alınmalıdır. Bu, olası kaçak durumda dokunma gerilimlerini önler. Tüm ilgili parçalar kalın topraklama şeritleriyle ana toprağa bağlanır. 
• Kaçak Akım Koruma: Elektrikli araç şarj istasyonları DC bileşenli akımlar üretebileceğinden, standart AC kaçak akım röleleri (Type A) yetersiz kalabilir. Bu nedenle her bir şarj devresi için tercihen Type B RCCB (30 mA hassasiyetli) kullanılmalıdır. Bu cihazlar, hem AC hem DC kaçaklara karşı koruma sağlar. Bazı şarj üniteleri kendi içinde DC sızıntı dedektörü içerir; bu durumda tip A + 6 mA DC sensör kombinasyonu da kullanılabilir. 
• Aşırı Akım ve Kısa Devre Koruması: Şarj devresine uygun değerlerde otomatik sigorta/şalter konulmalıdır. Örneğin 32A çeken bir 22 kW AC istasyon için C tipi 40A 3 faz otomatik sigorta kullanılabilir (tasarıma göre değişir). Bu, hem aşırı yükü hem de kısa devreyi engeller. Bu koruma elemanları, diğer otel yüklerinden bağımsız, şarj devresine özel olmalıdır. 
• Gerilim Koruması: Şebeke dalgalanmaları veya yıldırım gibi olaylar için aşırı gerilim koruyucu (surge arrester) ekipmanlar pano seviyesinde düşünülmelidir. Hem araca, hem cihaza zarar verebilecek ani pikler bu sayede toprağa deşarj edilir. 
• Topraklama Ölçümü ve Kontrol: Kurulum sonrası topraklama direnci ölçülmeli ve uygunluğu doğrulanmalıdır. Ayrıca periyodik (yılda bir gibi) ölçümlerle zamanla artış olmadığından emin olunmalıdır. Tüm bağlantı noktaları ve topraklama baraları sıkı bir şekilde bağlanmış olmalıdır; gevşeklik/korozyon olmadığından emin olmak için görsel ve aletsel kontroller yapılmalıdır. 

Sonuç olarak, otel otoparkındaki şarj istasyonunun güvenli çalışması için sağlam bir topraklama altyapısı ve uygun elektriksel koruma cihazları sağlanmalıdır. Bu sayede hem kullanıcılar hem de araçlar herhangi bir elektriksel arıza durumunda korunmuş olur. Yukarıdaki standart ve yönetmeliklere harfiyen uymak, sorunsuz ve güvenli bir işletme için vazgeçilmezdir.

Otel elektrikli araç şarj istasyonu kullanımında misafirlere ne gibi kolaylıklar sunulmalıdır?

Otelinizde elektrikli araç şarj istasyonu bulunması, misafir memnuniyetini artıracak bir hizmettir. Bu hizmeti sunarken misafirlere çeşitli kolaylıklar ve iyi bir deneyim sağlamak önemlidir:

• Rezerve Park Yerleri: Şarj istasyonu bulunan park yerleri, sadece elektrikli araçlar için ayrılmalı ve bu alanlara diğer araçların park etmemesi sağlanmalıdır. Zemin boyaması ve tabelalarla “Elektrikli Araç Şarj Yeri” olduğu belirtilmelidir. Bu, elektrikli araç sahibi misafirlerin her zaman erişim bulabilmesini garantiler. 
• Net Bilgilendirme: Check-in sırasında veya oda bilgilerinde, otelde şarj imkânı olduğu misafire bildirilmeli, yeri ve kullanım şekli tarif edilmelidir. Örneğin, “Otopark -1. katta 2 adet elektrikli araç şarj ünitemiz bulunmaktadır, kullanmak isterseniz resepsiyona bildiriniz” gibi bir not faydalı olur. Ayrıca istasyonun kullanım talimatları (adım adım nasıl bağlanacağı, ödeme gerekliyse nasıl yapılacağı) cihaz üzerinde ve gerekirse broşür olarak sunulmalıdır. 
• Ücretlendirme Şeffaflığı veya Ücretsiz Hizmet: Eğer şarj için ücret alınıyorsa, misafirler daha girişte bunu öğrenmek ister. Ücret tarifesi net bir şekilde belirtilmeli (kWh başına X TL gibi) ve mümkünse otel web sitesinde de yer almalıdır. Bazı oteller konuklarına ücretsiz şarj sunmaktadır; bu durumda da süre veya kWh kısıtı varsa önceden misafire bilgi verilmelidir (örneğin “konaklama başına ilk 4 saati ücretsizdir” gibi). 
• Adaptör ve Donanım Desteği: Farklı elektrikli araçlar farklı şarj portlarına sahip olabilir. Avrupa standartı Type 2 AC ve CCS2 DC çoğu aracı kapsar ancak bazı araçlar için adaptör gerekebilir. Oteliniz mümkünse evrensel tipte (Type2 soketli) bir AC ünite seçmeli veya elinde bir adaptör bulundurmalıdır. Misafir kablosu yoksa (bazı AC istasyonlar soketlidir, kabloyu araç sahibi getirir) otelin yedek kablosu bulunması iyi bir hizmettir. 
• Vale ve Teknik Destek: Lüks segment otellerde, misafir aracıyla uğraşmak istemezse vale personeli aracı şarja bağlama hizmeti verebilir. Bu personelin şarj cihazının kullanımını bilmesi gerekir. Aynı şekilde, oluşabilecek bir sorunda (örneğin misafir cihazı çalıştıramadı) otel teknik ekibinden hızlı destek sağlanması müşteri memnuniyeti için kritiktir. 7/24 resepsiyon veya görevli üzerinden ulaşılabilecek bir destek mekanizması kurulmalıdır. 
• Bekleme Alanı ve Bilgi: Misafir aracını şarja taktığında beklemek durumunda kalabilir. Otel lobisinde veya otopark yakınında bu süreyi geçirebileceği konfor alanları sunulması (dinlenme koltuğu, su/çay ikramı gibi) ince bir detay olacaktır. Ayrıca şarj durumu hakkında bilgi almak isterse (örneğin “arabam doldu mu?”) resepsiyonun bu bilgiyi sistemden görebilmesi veya cihazın mobil uygulama ile misafire bildirim göndermesi mümkün olabilir. 
• Güvenlik: Misafirler araçlarını otoparkta bırakırken güvenlik endişesi duymamalı. Kamera ile izlenen, aydınlatması iyi bir şarj alanı bu konuda önemlidir. Ayrıca şarj kablosu kilitli olduğundan emin olmalı; birisi yanlışlıkla çekemez. 

Bu kolaylıkları sağladığınızda, elektrikli araç sahibi konuklar otelinizi tekrar tercih etme eğiliminde olacaklardır. Hizmetin sorunsuz işlemesi ve güler yüzlü destek ile birleştiğinde, oteliniz için önemli bir ayrıcalık ve pazarlama unsuru haline gelecektir.

Otel elektrikli araç şarj istasyonu yatırımı, sürdürülebilirlik ve çevresel faydalar açısından ne kazandırır?

Otellerde elektrikli araç şarj istasyonu bulundurmak, sadece bir misafir hizmeti olmakla kalmaz, aynı zamanda işletmenin sürdürülebilirlik hedeflerine ve çevresel sorumluluklarına önemli katkılar sağlar. İşte bu yatırımın kazandırdıkları:

• Karbon Emisyonlarının Azaltılması: Elektrikli araçlar, fosil yakıtlı araçlara göre çok daha düşük karbon ayak izine sahiptir, özellikle de şarj elektriği yenilenebilir kaynaklardan sağlanıyorsa. Otelinizde şarj imkânı sunarak, misafirleri fosil yakıt tüketmek yerine elektrik kullanmaya teşvik etmiş olursunuz. Bu da ulaşım kaynaklı emisyonların azaltılmasına katkıdır. Örneğin benzinli bir araç yerine elektrikli araçla yolculuk yapan bir misafir, otelinizde şarj ederek potansiyel olarak yolculuğunun karbon emisyonunu sıfıra yaklaştırabilir. 
• Yeşil İmaj ve Çevre Dostu Marka Değeri: Sürdürülebilirlik günümüzde turizm sektöründe önemli bir fark yaratıcı unsur oldu. Bir elektrikli araç şarj istasyonu, otelinizin çevreye duyarlı bir işletme olduğunun göstergesidir. Bu yatırım, otelinizin “yeşil otel” imajını güçlendirir. Misafirler, çevreye duyarlı uygulamaları olan tesisleri tercih etme eğilimindedir. Özellikle uluslararası zincirler, tedarikçilerinden sürdürülebilir uygulamalar bekliyor. Şarj istasyonu gibi altyapılar, otelinizin bu beklentileri karşıladığını gösterir. 
• Müşteri Çekiciliği ve Sadakati: Elektrikli araç sahiplerinin sayısı hızla artıyor ve bu kişiler seyahat planlarında şarj imkanını göz önünde bulunduruyor. Otelinizde bu hizmetin olması, elektrikli araç kullanıcılarını çekmenizi sağlar. Rezervasyon sitelerinde “EV şarj istasyonu mevcut” ibaresi bulunan oteller rakiplerinden ayrışmaktadır. Böylece yeni bir müşteri segmentine kapılar açılır. Aynı zamanda bu müşterilerin memnuniyeti ve sadakati de artar; aracını rahatlıkla şarj edebilen misafir, tesisinizde tekrar konaklamayı isteyecektir. 
• Yasal Uyum ve Geleceğe Hazırlık: Türkiye’de mevzuat yeni binalarda şarj altyapısını zaten zorunlu kıldı (Bkz. Soru 1). Bu, elektromobilitenin geleceğin normu olacağını gösteriyor. Şimdiden bu yatırımı yapmış olmak, otelinizi geleceğe hazırlamış olur. Gelecekte olası zorunluluklar geldiğinde siz öncü konumda olacaksınız. Ayrıca, yenilenebilir enerji kullanımına (örneğin otelde güneş enerjisi ile şarj) entegre ederseniz, uluslararası sürdürülebilirlik sertifikaları (LEED gibi) almada puan kazanırsınız. 
• Toplumsal Sorumluluk: Bölgenizde belki de halka açık az sayıda şarj istasyonu vardır. Oteliniz sadece kendi misafirlerinize değil, belki bir acil durumda kapınızı çalan bir elektrikli araç sürücüsüne de şarj imkanı sunabilir. Bu da sosyal sorumluluk anlamında olumlu bir katkıdır ve yerel toplulukta itibarınızı artırır. 

Sonuç olarak, elektrikli araç şarj istasyonu yatırımı, çevresel sürdürülebilirlik açısından karbon ayak izini azaltırken, işletmenize hem itibar hem de ticari avantaj kazandırır. Otelinizin geleceğin temiz ulaşım ekosisteminin bir parçası olması, uzun vadede hem gezegen hem de işletmeniz için kazançlıdır.

Otel için elektrikli araç şarj istasyonu kurulumunda karşılaşılabilecek zorluklar ve çözümleri nelerdir?

Otelinizde elektrikli araç şarj istasyonu kurulumu sırasında bazı zorluklarla karşılaşabilirsiniz. Bunların farkında olmak ve proaktif çözümler geliştirmek süreci kolaylaştıracaktır:

• Altyapı Yetersizlikleri: Eski veya küçük ölçekli otellerin elektrik altyapısı ek yükleri taşımayabilir. Örneğin trafo gücünüz sınıra yakınsa veya kablo/pano kapasiteniz düşükse sorun yaşanır. Çözüm: Kurulum öncesi detaylı bir teknik analiz yaparak gerekiyorsa trafo gücünü artırmak, daha büyük kesitli kablolara geçmek veya ilave pano kurmak gerekebilir. Bu yatırım maliyetini yükseltse de güvenli işletme için şarttır (Bkz. Soru 8 ve 9). 
• İzin ve Bürokrasi Süreci: Dağıtım şirketi onayı, belediye ruhsat işlemleri zaman alabilir veya karmaşık gelebilir. Çözüm: Süreci iyi planlamak ve uzmanlardan destek almak önemlidir. Örneğin lisanslı bir elektrik mühendisinin projeyi hazırlaması ve bizzat dağıtım şirketiyle iletişimde olması işlemleri hızlandırır. EPDK lisansı gerekiyorsa, başvuru kılavuzlarını dikkatle izlemek gerekir. Yetkili kurumlarla önceden iletişim kurarak gereklilikleri anlamak bürokratik engelleri azaltır. 
• Maliyet ve Geri Dönüş Endişesi: Şarj istasyonu kurulumu özellikle hızlı şarj cihazlarında yüksek başlangıç maliyeti gerektirir. Otel yönetimi yatırımın geri dönüşünden emin olmayabilir. Çözüm: Öncelikle küçük başlayıp ölçeklendirmek bir yöntemdir (örneğin önce 1-2 AC ünite kurup talebe göre artırmak). Ayrıca, iş modelleri değerlendirilebilir: Operatör firmalarla gelir paylaşımlı anlaşmalar yaparak yatırım maliyetini bölüşmek veya teşvik programlarını araştırmak (Bkz. Soru 12) riski azaltabilir. Bir fizibilite analizi yaparak, tahmini gelir (ücretli ise) ve doluluk verileri üzerinden kaç yılda kendini amorti edeceğini hesaplamak yönetime güven verecektir. 
• Teknik Uyumsuzluklar: Yanlış cihaz seçimi veya hatalı kurulum, kullanılamama veya arıza sorunları doğurabilir. Örneğin seçilen şarj cihazının araçlarla uyumsuz protokolde olması (nadiren de olsa) veya kablolama hataları. Çözüm: Güvenilir, standartlara uygun (Type2/CCS konnektörlü, CE belgeli) cihazlar tercih edilmeli. Kurulum mutlaka sertifikalı elektrikçilerce, proje doğrultusunda yapılmalı. Kurulum sonrası testler tüm senaryolara göre yapılmalıdır. 
• Kullanım Sorunları ve Eğitim: Misafirlerin cihazı kullanmakta zorlanması, fişi kilitleyememesi, vs. otel personelini meşgul edebilir. Çözüm: Açık talimat levhaları asmak, personeli eğitmek (Bkz. Soru 23) bu sorunları minimize eder. Ayrıca mobil uygulama kullanılacaksa, misafirlere önceden bilgi vermek iyi olur. 
• Yoğunluk ve Yetmemesi: İlerleyen zamanda elektrikli araç sayısı arttıkça otelinizdeki istasyon talebi karşılamayabilir. İki araç gelip tek istasyon varsa biri beklemek zorunda kalır. Çözüm: İlk kurulumda mümkünse altyapıyı gelecekte ek istasyon ekleyebilecek şekilde planlayın (trafo/pano pay bırakmak gibi). Talebi takip ederek ihtiyaç duyuldukça ünite sayısını artırın. Misafirler arasında adil kullanım için süre kısıtı veya rezervasyon sistemi (uygulama üzerinden) düşünebilirsiniz. 
• Güvenlik ve Sorumluluk: Arıza veya yanlış kullanım sonucu meydana gelebilecek hasarlar (araca ya da tesise) endişe yaratabilir. Çözüm: Yönetmelik gereği zaten şarj hizmeti sunanların sorumluluk sigortası yaptırması zorunludur. Oteliniz de buna yönelik sigorta poliçelerini güncelleyebilir. Bunun yanı sıra, düzenli bakım ve denetimlerle (Bkz. Soru 15 ve 16) proaktif önlemler alırsınız. 

Her zorluğun bir çözümü olmakla birlikte, önemli olan önceden öngörüp planlama yapmaktır. Başlangıçta iyi araştırma ve uzman danışmanlığı alarak bu sayılan potansiyel sorunların çoğunu bertaraf edebilirsiniz. Unutmayın, elektrikli araç şarj altyapısı artık otelcilikte yükselen bir ihtiyaç ve yatırımınız orta-uzun vadede sizi rakiplerinizden olumlu yönde ayrıştıracaktır.

Elektrikli araç şarj istasyonu kurulumunda otopark yönetmeliği ve imar kuralları açısından oteller nelere dikkat etmelidir?

Elektrikli araç şarj istasyonu kurarken otellerin, ilgili otopark yönetmeliği ve imar mevzuatı hükümlerine uygun hareket etmesi gerekir:

• Otopark Yönetmeliği Yükümlülükleri: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Otopark Yönetmeliği, yeni yapılacak yapılarda belirli sayıda otopark yerinin elektrikli araçlara uygun olarak ayrılmasını şart koşuyor (Soru 1’de belirtildiği gibi). Bu nedenle yeni otel projelerinde, ruhsat başvurusundan itibaren proje çizimlerinde bu alanların gösterilmiş olması şarttır. Örneğin, 100 araçlık bir otopark planlıyorsanız en az 5 araçlık yeri şarj istasyonlu olarak düzenlemek zorundasınız. İlgili belediye, proje onayında bu hususa bakar. Mevcut bir otelde sonradan kurulum yapıyorsanız, bu zorunluluk doğrudan etkilemez ancak yine de yönetmelik gereği misal 50 araçlık otoparkınız varsa en az 1-2 yeri dönüştürmeniz tavsiye edilir. 
• Yapı Ruhsatı ve İmar İzni: Yeni bir şarj istasyonu kurulumu genelde basit bir tesisat işi olarak görülse de, açık otoparkta yapılacak fiziki eklentiler (ör. şarj cihazını koymak için temel, sundurma vs.) imar açısından basit yapı kapsamında değerlendirilebilir. Belediyeden bu konuda görüş almak yararlı olur. Çoğunlukla şarj ünitesi, sökülebilir bir ekipman olduğundan ek bir yapı ruhsatı gerektirmez; ancak otoparkta bir alanı dönüştürüyorsanız, otopark mimari projesinde tadilat gerekip gerekmediğini mimarınıza danışın. Özellikle kapalı otoparklarda duvara montaj gibi işlerde yapı statiğini etkilemeyen uygulamalar olduğu için sorun yaşanmaz. 
• Erişilebilirlik ve Standartlar: Otopark yönetmeliği sadece sayısal oran değil, aynı zamanda yapılacak şarj yerlerinin “ilgili standartlara uygun” olmasını şart koşar. Bu, TSE standartlarına (örn. TS 13034 Elektrikli Araç Şarj Sistemleri Standardı gibi) atıf anlamına gelir. İmar kuralları çerçevesinde, engelli park yerlerinden farklı olarak elektrikli araç park yerleri için özel bir ölçü veya konum standardı yoktur, ancak pratikte genelde ana girişe yakın veya kolay ulaşılabilir yerlere konur (bu misafir memnuniyeti için de iyidir). İmar planında eğer otoparkınız kamusal kullanıma da açıksa (örneğin belediye ile ortak otopark kullanımı), bu yerlerin kamuya açık olabileceğini dikkate almalısınız. 
• Kentsel Estetik ve Reklam: Bazı belediyeler, görünür alanlara konulan istasyonların görsel kirlilik yaratmaması veya tabela/reklam unsuru barındırmaması konusunda kurallara sahip olabilir. Otel bahçesine veya cephesine konulacak soket ünitelerinde, dış cephe görüntüsüne uygun tasarım tercih edilmelidir. Gerekirse mimari komisyon onayı almak icap edebilir. 
• Kat Mülkiyeti Durumu: Oteliniz bir apart otel veya karma kullanımlı bir yapıda ise (örneğin AVM+otel gibi) ve tapuda bir yönetim planı varsa, ortak alana şarj istasyonu konulması için kat malikleri onayı gerekebilir. Kat Mülkiyeti Kanunu’nda yakın zamanda yapılan düzenlemelerle, konut sitelerinde elektrikli araç şarjına engel kararlar alınamıyor. Ticari alanlarda da yönetim planınıza uygun şekilde hareket etmelisiniz. 

Özetle, otopark yönetmeliğinin getirdiği oran şartına uymak ve projelerde bunu göstermek en önemli imar gerekliliğidir. Mevcut otellerde ise, fiili düzenlemeleri yaparken belediyenin ilgili birimleriyle iletişim kurmak ve gerekiyorsa tadilat ruhsatı almak önerilir. Tüm bunlar, ileride hukuki bir sorun yaşamadan şarj istasyonunu işletmenizi sağlar.

Otel elektrikli araç şarj istasyonu kurulumunda EPDK, TEİAŞ ve TEDAŞ ile koordinasyon nasıl olmalıdır?

Elektrikli araç şarj istasyonu kurulumunda üç kilit kurum/kuruluşla ilişki bulunmaktadır:

• EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu): EPDK şarj hizmetlerinin lisanslanması ve denetiminden sorumludur. Otelinizdeki istasyonu halka açık ve ticari bir işletme olarak kullanmayı planlıyorsanız, EPDK’dan lisans alma veya lisanslı bir operatörle çalışma konusunu koordine etmelisiniz. Lisans sürecinde gerekli şartlar (şirket tipi, sermaye gibi) sağlanmalı ve EPDK’nın başvuru sistemine müracaat edilmelidir. Lisans aldıktan sonra da EPDK’nın belirlediği yükümlülükler (belirli sayıda hızlı şarj noktası, sigorta vb.) yerine getirilmelidir. EPDK ayrıca şarj istasyonlarının ulusal serbest erişim platformunda görünürlüğünü sağlar; bu nedenle istasyon bilgilerinizin EPDK veri tabanına işlenmesi koordinasyon gerektirir (bu genellikle lisanslı operatörler aracılığıyla otomatik olur). 
• TEDAŞ / Elektrik Dağıtım Şirketi: Otelinizin elektrik bağlantısı, bölgesel dağıtım şirketinin sorumluluğundadır (TEDAŞ’ın özelleşmiş bölge şirketleri, örneğin BEDAŞ, AYEDAŞ vs.). Şarj istasyonu kurulumunda, dağıtım şirketiyle teknik koordinasyon şarttır. Bu, Soru 18’de detaylandığı gibi, güç artışı başvurusu, projenin onaylatılması ve yeni sözleşme yapılması süreçlerini içerir. Dağıtım şirketi, otelinizin şebekeye bağlanma koşullarını düzenler; örneğin, talep ettiğiniz güç artışı için bölgede kapasite yeterli mi, trafo merkezi yük durumu uygun mu bunları kontrol eder. Gerekirse şebeke tarafında bir iyileştirme (örneğin sokak trafosunun gücünü artırma) planlanabilir. Bu yönüyle TEDAŞ koordinasyonu, süre planlaması açısından kritiktir; başvurunuzu erkenden yapmalı ve gereken altyapı işlerini birlikte planlamalısınız. 
• TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim A.Ş.): TEİAŞ daha çok iletim (yüksek gerilim) altyapısını yöneten kurumdur ve münferit bir otel projesiyle doğrudan muhatap olmaz. Ancak dolaylı olarak, özellikle çok büyük güç gereksinimleri olduğunda veya birçok hızlı şarj noktasının bölgesel etkisini değerlendirirken devreye girer. TEİAŞ’ın genel planlamaları, 2025 ve sonrası için elektrikli araçların toplam talebini öngörerek iletim altyapısını güçlendirmeyi içerir. Örneğin TEİAŞ verilerine göre 2025 yılında ülke genelinde on binlerce şarj noktası devrede olacak ve buna göre iletim hatları ve trafo merkezleri planlanmaktadır. Otelinizin şarj istasyonu bu büyük resimde küçük bir nokta olsa da, eğer oteliniz çok yüksek kapasiteli bir istasyon kuracak olsaydı (örneğin 10 adet 350 kW ultra-hızlı şarj gibi), belki iletim seviyesinde (34.5 kV/154 kV) özel bağlantılar gündeme gelirdi. Çoğu otel için TEİAŞ ile doğrudan bir temas gerekmese de, dağıtım şirketi gerekli görürse TEİAŞ’tan bölgesel kapasite onayı alabilir. 

Koordinasyon Özetle:

1. EPDK ile: Lisanslama ve mevzuata uyum açısından iletişim (lisans başvurusu, bildirimler, raporlamalar). 
2. TEDAŞ/Dağıtım ile: Teknik bağlantı ve operasyonel kullanım açısından sürekli iletişim (başvuru, onay, bakım kesintileri bilgilendirmesi vs.). 
3. TEİAŞ ile: Dolaylı ve makro düzeyde, genelde dağıtım şirketi kanalıyla (bölgesel planlama, kapasite artırımları). 

Her üç kurumla da yazışmaların ve onayların belge olarak arşivlenmesi önemlidir. Böylece ileride ortaya çıkabilecek sorular veya ihtiyaçlar karşısında, gerekli izin ve anlaşmaların elinizde olması sağlanır. Tüm süreçleri eksiksiz yöneterek hem yasal hem teknik olarak sorunsuz bir işletme elde edeceksiniz.

Otelimizde sadece kendi kullanımımız için (örneğin şirket araçları için) elektrikli araç şarj istasyonu kurarsak lisans almamız gerekir mi?

Hayır, eğer kuracağınız elektrikli araç şarj istasyonu yalnızca otelin kendi ihtiyaçları için, şirket araçları veya hizmet araçları gibi sınırlı bir kullanım için olacak ve ticari bir hizmet sunulmayacaksa, EPDK’dan şarj ağı işletmeci lisansı almanız gerekmez. Şarj Hizmetleri Yönetmeliği bu konuda açık bir istisna tanımlamıştır: Ticari faaliyet göstermeyen özel şarj istasyonlarının ve kullanıcıların kendi ihtiyacı için kurduğu şarj ünitelerinin bir şarj ağına bağlanması zorunlu değildir. Bu, lisans zorunluluğunun da olmadığı anlamına gelir.

Örneğin, oteliniz bir elektrikli servis aracı kullanıyor veya yöneticilerin şirkete ait elektrikli araçları var ve bunları şarj etmek için tesis içine bir istasyon kuruyorsunuz. Bu istasyon dışarıdan müşteri kabul etmiyor, ücretli hizmet vermiyor, sadece şirketin kendi araç filosuna hizmet ediyor. Bu durumda EPDK mevzuatı sizi “şarj ağı işletmecisi” olarak tanımlamaz. Dolayısıyla lisans sürecine girmenize gerek kalmaz.

Dikkat edilmesi gereken hususlar:

• Halka Kapalı Tutulması: İstasyonun gerçekten de kamuya kapalı olması lazım. Yani, eğer bir gün otel müşterisi veya üçüncü bir kişi de kullanmak isterse ve siz de izin verirseniz, fiilen halka açık bir kullanım başlamış olur. Böyle bir durumda mevzuat sizi lisanslı işletmeci haline getirebilir. Bu yüzden bu istasyonun özel kullanım için olduğunu net tutmak önemlidir. 
• Ücretlendirme Yapılmaması: Kendi şirket araçlarınızdan tabii ki ücret almayacağınız için burada bir ticari işlem yok. Zaten lisans gerektiren kısım, şarj hizmeti sunarak gelir elde edilmesidir. İç kullanımda böyle bir durum olmadığından lisans aranmaz. 
• Dağıtım Şirketi Bildirimi: Lisans gerekmese de teknik açıdan dağıtım şirketine bağlantı ve güç artışı başvurularını yapmanız gerekir (Bkz. Soru 18). Onlar için kullanımın halka açık veya kapalı olması fark etmez, çünkü şebeke bağlantı güvenliği esas alınır. 
• İş Güvenliği ve Yasal Sorumluluk: Lisans olmasa da iş güvenliği, elektriksel standartlar, tesisat yönetmelikleri gibi konular aynen geçerlidir. Ayrıca şirket araçlarınızı şarj ederken oluşabilecek risklere karşı (yangın, elektrik arızası vb.) gerekli önlemleri almanız (topraklama, koruma elemanları, sigorta) ve işletme içi talimatlar belirlemeniz önerilir. 

Özetle, yalnızca otel bünyesinde özel kullanım için bir şarj istasyonu kurmak, lisans zorunluluğuna tabi değildir. Bu, işlemlerinizi kolaylaştırır ve maliyetlerinizi düşürür. Ancak ileride bu istasyonu dış kullanıma açmayı düşünürseniz, o zaman lisans konusunu tekrar gündeme almanız gerekecektir.

Oteldeki elektrikli araç şarj istasyonlarında hangi şarj bağlantı standartları (priz/konektör tipleri) kullanılmalıdır?

Elektrikli araç şarj istasyonlarında kullanılan bağlantı standartları, aracın soketi ile istasyonun birbirine uyumlu şekilde enerji aktarımını sağlar. Otelinizde kuracağınız istasyonlarda, Türkiye ve Avrupa’da geçerli standartlara uygun konektör tiplerini tercih etmelisiniz:

• AC Şarj İçin – Type 2 (Mennekes) Standardı: Avrupa Birliği ve ülkemizde TS EN 62196-2 standardı gereği halka açık AC şarj istasyonlarında Type 2 tipi priz veya fiş kullanılır. Type 2, hemen hemen tüm Avrupa menşeli ve güncel elektrikli araçların desteklediği bir bağlantıdır. Otelinizdeki 22 kW veya 11 kW AC istasyonların Type 2 soketli olması, misafirlerin kendi kablosuyla ya da sabit kablolu ise istasyon kablosuyla araçlarını sorunsuz bağlayabilmesi demektir. Eski nesil bazı araçlardaki Type 1 (SAE J1772) girişler için Type1-Type2 adaptör bulundurulabilir, ancak artık pek çok araç Type 2’yi benimsedi. 
• DC Şarj İçin – CCS (Combo-2) Standardı: Hızlı şarj (DC) istasyonlarında Avrupa standardı Combined Charging System (CCS) Combo-2 tipidir. Bu, Type 2 tasarımının altına iki ek DC güç pini eklenmiş birleşik bir konnektördür. Güncel Avrupa ve Türkiye pazarındaki elektrikli araçların büyük çoğunluğu CCS Combo soketi ile gelir. Dolayısıyla otelinizde DC bir ünite varsa, Combo-2 fişli olması gerekir. İstasyon kablosu bu fişle sabit olacaktır ve aracın CCS portuna takılacaktır. 
• CHAdeMO Standardı: Japon standardı olan CHAdeMO, eski nesil Nissan, Mitsubishi gibi araçlarda bulunur. Türkiye’de yeni modellerde artık nadir görülmektedir (Örneğin Nissan Leaf’in yeni versiyonları bile yavaş yavaş CCS’e geçmektedir). Ancak yine de bir kısım Asya menşeli araç için CHAdeMO gerekebilir. Eğer misafir kitlenizde bu tip araç olabileceğini düşünüyorsanız, çift çıkışlı (hem CCS hem CHAdeMO kablosu olan) bir DC hızlı şarj cihazı seçebilirsiniz. Ya da ayrı bir CHAdeMO adaptör sunabilirsiniz. Fakat uzun vadede CCS ana standard olacaktır.
   
• Kablosuz Şarj vs. Özel Standartlar: Günümüzde bazı pilot kablosuz (indüksiyon) şarj teknolojileri olsa da yaygın ve standart değillerdir, otel uygulamalarında şu an için benimsenmemiştir. Bu yüzden tüm yatırımı kablolu standartlar üzerine planlamalısınız. 

Özetle: AC istasyon kuruyorsanız Type-2, DC istasyon kuruyorsanız Combo-2 (CCS) konektörlü olmasına dikkat edin. Zaten EPDK’nın şarj ağı işletmecilerine yönelik teknik gerekliliklerinde de AC soketlerin Type-2, DC çıkışların en az bir adet CCS olması zorunlu hale getirilmiştir. Misafirler genelde kendi kablosunu da taşıyabilir; ancak şarj cihazınızda entegre kablo varsa iki ucu da uygun tipte olacağından emin olun. Bu standartlara uyduğunuzda, farklı marka-modellere sahip elektrikli araçlar sorunsuz şekilde otelinizde şarj hizmetinden yararlanabilecektir.

Elektrikli araç şarj istasyonunun otelin elektrik faturası ve tarifeleri üzerindeki etkisi nasıldır?

Otelinizdeki elektrikli araç şarj istasyonu, ilave bir elektrik tüketimi yaratacağı için elektrik faturanızda bir artışa neden olacaktır. Bu etkinin boyutu, istasyonun ne kadar ve ne güçte kullanıldığına bağlıdır. İşte değerlendirilmesi gereken noktalar:

• Toplam Tüketim Artışı: Şarj istasyonu ile çekilen her kWh enerji, otelin toplam tüketimine eklenir. Örneğin aylık 10.000 kWh tüketimi olan bir otel, misafir araçlarına 1.000 kWh şarj hizmeti verirse, fatura edilnecek enerji miktarı 11.000 kWh olur. Bu doğrultuda, şarj hizmeti yoğunlaştıkça elektrik faturanız belirgin şekilde yükselir. Bu maliyeti ya otel üstlenecek (ücretsiz hizmet veriyorsa) ya da kullanıcıya yansıtacaktır (Bkz. Soru 13-14). 
• Tarife Yapısı: Otel aboneliğiniz muhtemelen ticarethane grubundadır. Elektrik tarifeleri tek zamanlı veya çok zamanlı olabilir. Eğer çok zamanlı (üç zamanlı) tarifedeyseniz, şarj işlemlerinin hangi saatlerde yapıldığı faturanın birim maliyetini etkiler. Puant saatlerde (genelde akşam 17:00-22:00 arası) elektrik birim fiyatı daha yüksek olur. Misafirler genellikle akşamüstü otele gelip araçlarını takarsa, bu yüksek tarifeden enerji çekeceğiniz anlamına gelir. Gece tarifesi (22:00-06:00) daha ucuzdur; eğer araçlar gece boyunca şarj oluyorsa maliyet avantajlı olur. Tek zamanlı tarifede ise zaman fark etmeksizin birim fiyat sabittir. 
• Güç/Akım Sözleşmesi Etkisi: Elektrik faturasının bir bileşeni de sözleşme gücü veya demand bedelidir. Otelinizin bir anlaşma gücü (kW) vardır ve bunu aşarsanız ceza veya ek bedel ödersiniz. Hızlı şarj cihazları yüksek güç çekebildiğinden, pik talebinizi yükseltip sözleşme gücünüzü aşmanıza sebep olabilir. Örneğin otelinizin anlık maksimum gücü 100 kW iken, 60 kW’lık bir araç şarjı bunu 160 kW’a çıkarabilir. Bu durumda dağıtım şirketiyle sözleşme gücünüzü yükseltmeniz veya aşım bedeli ödemeniz gerekebilir. Sözleşme gücünü yükseltmek (örneğin 150 kW’a çıkarmak) güvence bedelini artırır ama aşım cezasından iyidir. Alternatif olarak, şarj esnasında diğer yükleri kısmak (yük yönetimi) ile pik talep kontrol edilebilir. 
• Reaktif Ceza ve Kalite: Şarj istasyonları güç elektroniği içerdiğinden reaktif enerji üretebilirler. Özellikle çoklu hızlı şarj istasyonu kurulumlarında, reaktif güç kompanzasyon panonuzun bu yeni yük profiline uygun olması gerekir. Yoksa reaktif ceza maliyetleri ortaya çıkabilir. Bu teknik ayar, elektrik mühendislerince kompanzasyon sisteminin revizyonu ile çözülür. 
• Yenilenebilir Kaynak Etkisi: Eğer otelinizde güneş paneli gibi bir üretim varsa, şarj istasyonunun tüketiminin bir kısmını dengeleyebilir. Özellikle gündüz saatlerinde PV üretiminiz, şarj için kullanılabilir ve şebekeden çekilen enerji azalır, fatura düşer. Bu açıdan bakıldığında, ileride yeşil enerji üretimi ile entegre şarj, faturayı kontrol altında tutmanın iyi yollarından biridir (Bkz. Soru 20). 
• Vergi ve Birim Fiyatlar: Elektrik faturanızdaki vergi, fon gibi kalemler tüketimle orantılı artar. Öte yandan, eğer şarjdan gelir elde ediyorsanız, bu gelirden KDV hesaplayıp devlete ödemeniz gerekir; fakat bu otelin elektrik faturasıyla değil, otel gelir faturasının KDV’si ile ilgilidir. 

Kısaca, elektrikli araç şarj istasyonu, elektrik faturanızda ek maliyet kalemleri oluşturur. Bunu yönetmenin yolu, enerji kullanımı optimizasyonudur: Misafirleri mümkün oldukça gece şarja teşvik etmek, talep kontrolü yapmak ve eğer mümkünse yenilenebilir kaynaklardan yararlanmak. Ayrıca, eğer şarj hizmetini ücretli sunuyorsanız, belirlediğiniz fiyatın enerji maliyetinizi ve olası güç artışı masraflarını karşıladığından emin olmalısınız (kar marjınızı da ekleyerek). Böylece otelin elektrik faturası dengede kalırken, şarj hizmeti sürdürülebilir olacaktır.

Kaynakça

• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) – 02.04.2022 tarihli Elektrikli Araçlar İçin Şarj Hizmeti Yönetmeliği ve ilgili EPDK şarj ağı işletmeci lisans duyuruları.
  
• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı – 25.03.2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Otopark Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (elektrikli araç şarj üniteleriyle ilgili madde).
  
• Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) ve bölgesel elektrik dağıtım şirketleri – Elektrik iç tesisat proje onay süreçleri ve şarj istasyonu bağlantı prosedürleri.
  
• Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) – Ulusal elektrik şebekesi planlamalarında elektrikli araçlara ilişkin öngörüler ve kapasite planları.
  
• Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği – 21.08.2001 tarih ve 24500 sayılı Resmî Gazete (elektrik tesisatları için topraklama kriterleri).
  
• Türk Standartları Enstitüsü (TSE) – TS EN IEC 61851, TS EN IEC 62196 ve ilgili elektrikli araç şarj altyapısı standartları.
  
• TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) – Elektrikli araç şarj istasyonları teknik şartnameleri ve yayınları (EMO Ankara Şubesi çalıştay dokümanları vb.).
  

Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu

Hastaneler İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Otel İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Site İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Kafeler İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Villa İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Avm İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Restoran İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Üniversiteler İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Otopark İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Ev İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Müstakil Ev İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Ofis İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Akaryakıt İstasyonları İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Plazalar İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Rezidanslar İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Taksi Durakları İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Dinlenme Tesisleri İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu
Apartman İçin Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Kurulumu