Elektrik Faturası Hesaplama

Elektrik faturası hesaplama nedir?

Elektrik faturası hesaplama, bir tüketicinin belirli bir dönemde kullandığı elektrik enerjisinin karşılığında ödeyeceği tutarı önceden tahmin etme veya fatura üzerinde kontrol etme işlemidir. Bu hesaplama, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından belirlenen tarife fiyatları ve vergiler temel alınarak yapılır. Farklı abone gruplarının (mesken, ticarethane, sanayi, tarımsal vb.) tabi olduğu tarifeler kilovatsaat (kWh) başına birim fiyatlar şeklinde tanımlanmıştır. Elektrik faturası hesaplama işlemleri sayesinde, kullanıcılar kendi tüketimleri için oluşacak yaklaşık tutarı önceden öğrenebilir, fatura kalemlerini anlayabilir ve bütçelerini buna göre planlayabilirler. Bu işlem aynı zamanda faturada bir hata olup olmadığını kontrol etmek için de kullanılabilir. Elektrik enerjisinin üretim maliyeti, iletim/dağıtım maliyetleri ve vergiler gibi unsurların tümü nihai faturaya yansıtıldığından, hesaplama bu bileşenlerin her birini içerecek şekilde yapılır. Sonuç olarak elektrik faturası hesaplama, kullanıcılara şeffaf bir şekilde enerji tüketimlerinin maliyetini analiz etme imkânı sunan faydalı bir yöntemdir.

Elektrik faturası hesaplama nasıl yapılır?

Elektrik faturası hesaplamak için öncelikle belirli bir fatura dönemi içinde tüketilen elektrik miktarının (kWh cinsinden) tespit edilmesi gerekir. Bu tüketim değeri, uygulanacak tarife birim fiyatı ile çarpılır ve üzerine dağıtım bedeli ile vergiler eklenerek toplam fatura tutarı elde edilir. Hesaplama adımları genel olarak şu şekildedir:

• Tüketim miktarının belirlenmesi: Fatura dönemi başı ve sonu sayaç değerleri okunarak kullanılan enerji (kWh) hesaplanır. Örneğin, dönem başı endeksi 3500 ve son endeksi 3620 ise tüketim 120 kWh’dir.
• Tarifenin seçilmesi: Abonenin tarifesi (mesken, ticarethane vb. ve tek zamanlı/üç zamanlı gibi) ve kademeli tarife sınırları dikkate alınır. Tüketilen kWh’nin hangi bölümünün düşük kademede, hangi bölümünün yüksek kademede olduğu belirlenir (mesken için aylık 240 kWh altı düşük kademe gibi).
• Birim enerji bedelinin uygulanması: İlgili tarifenin aktif enerji birim fiyatı tüketim miktarıyla çarpılır. Örneğin mesken abonede ilk 240 kWh için birim fiyat X TL, kalan kWh için Y TL olacak şekilde ayrı ayrı hesaplanır (ayrıntısı aşağıda verilmiştir).
• Dağıtım bedelinin eklenmesi: Tüketim miktarı, dağıtım birim fiyatı ile de çarpılır. Dağıtım bedeli tüm abonelere ortak olup kWh başına sabit bir tutardır. Elde edilen enerji bedeli ve dağıtım bedeli toplanarak “elektrik tüketim bedeli” bulunur.
• Vergi ve fonların eklenmesi: Son olarak tüketim bedeline Elektrik Tüketim Vergisi (Belediye vergisi) ve Katma Değer Vergisi (KDV) ilave edilir. Mesken ve ticarethane abonelerinden %5 belediye vergisi alınırken, sanayi abonelerinden %1 alınır. KDV ise mesken ve tarımsal abonelerde %10, ticarethane ve sanayide %20 oranındadır. (TRT payı ve Enerji Fonu gibi eski kalemler 2022’de kaldırılmıştır.)

Bu adımlar sonunda hesaplanan tutar, ilgili dönemin elektrik faturasının vergiler dâhil toplamına yaklaşacaktır. EPDK’nın sağladığı çevrimiçi fatura hesaplama aracı da bu adımları otomatikleştirerek kullanıcıların kolayca kendi faturalarını hesaplamasına imkân tanır.

Elektrik faturası hesaplama formülü nasıldır?

Elektrik faturası hesaplama işlemi temelde matematiksel bir formüle dayanır. Basit bir formülle ifade etmek gerekirse:

\text{Fatura Tutarı} = (\text{kWh Tüketim} \times \text{Enerji Birim Fiyatı}) + (\text{kWh Tüketim} \times \text{Dağıtım Birim Fiyatı}) + \text{Vergiler}

Bu formülde:

• Enerji Birim Fiyatı, tüketicinin abone grubuna ve tarife tipine (tek zamanlı/üç zamanlı, kademeli tarifedeki dilime vb.) göre kWh başına uygulanan aktif enerji bedelidir. Örneğin meskende düşük kademe için ayrı, yüksek kademe için ayrı birim fiyat vardır.
• Dağıtım Birim Fiyatı, elektrik iletim ve dağıtım şebekesinin maliyetlerini karşılamak üzere kWh başına alınan ücrettir ve aynı abone grubundaki tüketicilere eşittir.
• Vergiler, hesaplanan enerji+dağıtım bedeline eklenen Belediye Tüketim Vergisi (ör. mesken için %5) ve KDV (mesken için %10) gibi yasal yükümlülüklerdir.

Örnek uygulama: Aylık 200 kWh tüketimi olan bir mesken abonesi için: ilk 200 kWh tamamen düşük kademededir. Aktif enerji birim fiyatı yaklaşık 1,48 TL/kWh, dağıtım birim fiyatı 0,16 TL/kWh alınırsa, önce tüketim bedeli hesaplanır:

200 \times (1,48 + 0,16) = 200 \times 1,64 = 328 \text{ TL}

Bu tutara %5 Belediye Vergisi (~16,4 TL) ve %10 KDV (~34,4 TL) eklendiğinde toplam yaklaşık 379 TL bulunur. (Nitekim yalnız enerji ve dağıtım ile hesaplanan 200 kWh’lik tüketimin vergisiz tutarı 328 TL’dir, vergiler eklendiğinde ~380 TL seviyesine ulaşmaktadır.) Formülde yerine koyma yöntemiyle bu şekilde her abonenin fatura tutarı nesnel olarak hesaplanabilir. Sonuç, resmi faturayla birkaç lira farklılık gösterebilir ancak genellikle doğruya çok yakındır.

Elektrik faturası hesaplama için hangi bilgiler gereklidir?

Faturanızı hesaplayabilmek için öncelikle tüketiminize ilişkin bazı temel bilgilere ihtiyaç duyulur:

• Abone Grubu ve Tarife Türü: Ev (mesken), işyeri (ticarethane), sanayi veya tarımsal sulama abonesi olmanız ve tek zamanlı mı çok zamanlı mı tarife kullandığınız bilinmelidir. Her abone grubu için EPDK tarafından belirlenmiş birim fiyatlar farklı olabilir.
• Dönem İçindeki Tüketim Miktarı (kWh): İlgili fatura döneminde kaç kWh elektrik tüketildiği en kritik veridir. Bu, sayaçtan okunan ilk ve son endeks değerlerinin farkıyla bulunur (aşağıda sayaç okuma detaylandırılmıştır). Örneğin dönem başı sayacınız 5000 kWh, sonu 5120 kWh ise tüketim 120 kWh’dir.
• Tarife Kademesi Bilgisi: Özellikle mesken ve küçük işyeri aboneleri için uygulanan kademeli tarife söz konusuysa, toplam tüketiminizin hangi kısmının düşük kademede, hangi kısmının yüksek kademede olduğu belirlenmelidir. Örneğin meskende ilk 240 kWh ayrı tarifeden, üstü ayrı tarifeden ücretlendirilir.
• Birim Fiyatlar: Hesaplama yapılacak dönemde geçerli aktif enerji birim fiyatı (kr/kWh) ve dağıtım birim fiyatı değerleri bilinmelidir. Bu değerler EPDK’nın tarife tablolarında ilan edilir ve faturanıza da yansır. (Aşağıda 2025 güncel fiyatları verilmiştir.)
• Vergi Oranları: Abone grubunuza göre geçerli Elektrik Tüketim Vergisi (Belediye) ve KDV oranları gereklidir. Örneğin mesken için %5 ETV, %10 KDV uygulanmaktadır.

Bu bilgiler ışığında doğru hesaplama yapılabilir. Bunların dışında, EPDK’nın çevrim içi hesaplama ekranı sizden tarife kapsamı (PST veya SKTT gibi), ilk ve son okuma tarihi, abone grubu ve toplam tüketim değerlerini girmenizi ister. Girdiğiniz bilgilere göre sistem otomatik olarak faturayı hesaplar. Özetle, tarifeniz ve tüketiminiz hakkındaki verileri doğru girdikten sonra elektrik faturanızı güvenilir şekilde hesaplayabilirsiniz.

Elektrik faturası hesaplama için sayaç okuma nasıl yapılır?

Elektrik faturasını doğru hesaplayabilmek için sayaç okuma işleminin doğru yapılması şarttır. Elektrik sayacınız üzerinde genellikle kWh tüketimini gösteren bir endeks bulunur. Fatura dönemi boyunca ne kadar enerji harcadığınızı bulmak için şu adımları izleyebilirsiniz:

1. İlk endeks değerini not alın: Dönem başında (ya da bir önceki fatura kesildiğinde) sayacınızın gösterdiği toplam tüketim değerini (kWh) kaydedin. Bu değer genellikle son faturanızda “Önceki endeks” veya “İlk endeks” olarak da bulunur.
2. Son endeks değerini okuyun: Fatura dönemi sonunda, sayacınızdaki kWh göstergesini tekrar okuyun. Bu, “Son endeks” değerinizdir. Dijital sayaçlarda bu değer ekranda beliren toplam tüketimdir; mekanik sayaçlarda rakamlı göstergeyi okumanız gerekir.
3. Tüketimi hesaplayın: Son endeksten ilk endeksi çıkarın. Bu fark, o dönem içinde kullandığınız enerjiyi kWh cinsinden verir. Örneğin, ilk endeks 35.420, son endeks 35.620 ise tüketim 200 kWh’dir. Bu hesaplama sayacınızın tipine göre değişmez – hem klasik diskli sayaçlarda hem dijital sayaçlarda mantık aynıdır.
4. Kontrol edin: Eğer çok zamanlı (üç zamanlı) tarifedeyseniz, sayacınız üç ayrı endeks gösterebilir (Gündüz, Puant, Gece tüketimleri). Bu durumda her bir zaman dilimi için ilk ve son endeks farklarını ayrı hesaplayıp toplam tüketimi bulursunuz. Tek zamanlı sayaçlarda tek endeks yeterlidir.
5. Fark anormal ise araştırın: İlk ve son endeks arasındaki fark beklenenden çok fazla ise, ölçüm döneminin normalden uzun olup olmadığını (okuma periyodu), sayacın doğru çalışıp çalışmadığını veya önceki döneme ait kullanımların yansıyıp yansımadığını kontrol etmek gerekebilir. Gerekirse dağıtım şirketine başvurulmalıdır.

Sayaç okurken sıfırları atlamadan bütün rakamları not etmek önemlidir. Dijital sayaçlar genelde otomatik okunsa da, kendi tüketiminizi takip etmeniz için arada bir kendiniz de endeksi okuyabilirsiniz. Bu şekilde faturanızın dönemlik tüketim miktarını doğrulayabilir veya yüksek tüketime zamanında müdahale edebilirsiniz. Unutmayın, elektrik faturası hesaplamanın ilk adımı doğru tüketimi belirlemektir – bu da düzgün sayaç okumasıyla mümkündür.

Elektrik faturası hesaplama için kWh nedir?

kWh (kilovatsaat), elektrik enerjisi tüketiminin ölçü birimidir ve bir elektrikli cihazın 1000 Watt (1 kW) gücüyle 1 saat çalışmasıyla harcadığı enerjiyi ifade eder. Elektrik faturaları kWh birimi üzerinden hesaplanır; bu nedenle kWh kavramını anlamak, fatura hesaplama açısından temel önem taşır . Örneğin, 1 kW gücünde (1000 Watt) bir ısıtıcı cihazı 1 saat çalıştırdığınızda yaklaşık 1 kWh elektrik tüketirsiniz. Eğer aynı cihaz 2 saat çalışırsa 2 kWh tüketim olur.

Her elektrikli cihazın anlık güç tüketimi (Watt veya kW cinsinden) farklıdır. Cihazın gücünü kullanım süresiyle çarparak harcadığı kWh bulunur . Örneğin, 1500 W (1.5 kW) gücünde bir elektrikli su ısıtıcısı yarım saat (0,5 saat) çalışırsa:

1,5 \text{ kW} \times 0,5 \text{ saat} = 0,75 \text{ kWh}

enerji tüketir.

Elektrik faturası hesaplanırken, sayacınız kWh biriminden ölçüm yaptığı için, önce toplam tüketim kWh cinsinden bulunur. Ardından bu miktar, tarifedeki TL/kWh birim fiyatı ile çarpılır. Dolayısıyla, kWh değeri tüketiminizi doğrudan paraya çeviren faktördür.

Özetle kWh; elektrik kullanımınızı standart bir biçimde ifade etmeye yarar. Faturanızda gördüğünüz tüm bedeller (enerji bedeli, dağıtım bedeli, vergi tutarları) kWh üzerinden hesaplanır. Örneğin faturanıza “300 kWh x 1,50 TL” gibi ifadeler yansır. Bu yüzden, elektrik faturası hesaplamada kWh, kilometre hesaplamadaki mesafe gibidir – ne kadar yol aldıysanız o kadar ücret ödersiniz. KWh değerinizi düşürmek (yani daha az elektrik tüketmek), doğrudan faturanızın düşmesini sağlayacaktır.

Elektrik faturası hesaplama aracı (EPDK) nasıl kullanılır?

Elektrik piyasası düzenleyicisi olan EPDK, tüketicilerin kendi faturalarını kolayca hesaplayabilmeleri için çevrim içi bir fatura hesaplama modülü sunmaktadır. Bu aracı kullanmak oldukça basittir ve aşağıdaki adımlar izlenir:

1. EPDK Fatura Hesaplama Sayfasına Girin: EPDK’nın resmi sitesinde veya doğrudan ilgili modülde “Elektrik Faturası Sorgulama Ekranı” bulunur. Bu sayfaya erişmek için lisans.epdk.gov.tr adresindeki çevrim içi işlem bölümünü kullanabilirsiniz.
2. Abone ve Tarife Bilgilerini Seçin: Açılan formda öncelikle tarife kapsamı (Perakende Satış Tarifesi – ulusal tarife mi yoksa Son Kaynak Tedarik Tarifesi mi) seçilir . Ardından abone grubu seçilir (Mesken, Ticarethane, Sanayi, vb.). Bu bilgiler, hesaplamada hangi birim fiyatların kullanılacağını belirler.
3. Tüketim Bilgilerini Girin: İlgili alanlara fatura dönemi başlangıç ve bitiş tarihlerini (ya da ilk ve son endeks değerlerini) girmeniz istenebilir. Ayrıca tüketim miktarı (kWh) veya gündüz/puant/gece tüketimleri (eğer çok zamanlı tarife ise) yazılır. Örneğin aylık toplam tüketiminiz 350 kWh ise bu değeri girersiniz.
4. Hesapla Butonuna Basın: Tüm gerekli bilgileri doldurduktan sonra sistem hesaplama yaparak tahmini fatura tutarınızı ekranda gösterir. Bu tutar, dağıtım bedeli ve vergiler dahil nihai tutardır. Ayrıca ekranda, hesaplamada kullanılan birim fiyatlar ve varsa kademeli tarife ayrıntıları da görüntülenir.

EPDK’nın hesaplama aracında, eğer yıllık tüketiminiz serbest tüketici limitini aşıyorsa SKTT seçeneği de bulunmaktadır . Bu sayede yüksek tüketimli kullanıcılar için farklı tarife uygulanıp uygulanmayacağını da araç hesaba katar. EPDK modülü, resmi tarifelere dayandığı için oldukça güvenilirdir. Sonuç olarak, EPDK’nın elektrik faturası hesaplama aracı, faturanızı elle hesaplamaya gerek kalmadan, girdiğiniz verilere göre kısa sürede doğru sonuçlar almanızı sağlar. Tüketiminizi ve tarifenizi bildiğiniz takdirde, bu aracı kullanarak faturanızın ne geleceğini önceden görebilirsiniz.

Elektrik faturası hesaplama kademeli tarife nedir?

Kademeli tarife, belirli bir tüketim sınırına kadar olan elektrik kullanımına daha düşük bir birim fiyat uygulanması; bu sınırın üzerindeki tüketime ise daha yüksek bir birim fiyat uygulanması esasına dayanan tarife sistemidir. Türkiye’de Ocak 2022’den itibaren mesken aboneleri için kademeli tarife uygulaması başlamıştır ve daha sonra küçük ticarethane abonelerine de genişletilmiştir. Amaç, temel düzeydeki tüketimi uygun fiyatla tutarken aşırı tüketimi pahalılaştırarak tasarrufu teşvik etmektir.

Mesken aboneleri için güncel kademeli tarife sınırı aylık 240 kWh’tir (günlük ortalama 8 kWh). Aylık tüketim 240 kWh’e kadar olan kısım düşük kademe sayılır ve daha düşük birim fiyatla ücretlendirilir; 240 kWh üzerindeki kısım ise yüksek kademe fiyatından hesaplanır. Örneğin bir ev abonesi ayda toplam 300 kWh harcamışsa bunun ilk 240 kWh’i düşük tarife üzerinden, kalan 60 kWh’i yüksek tarife üzerinden faturalandırılır . Ticarethane aboneleri için de benzer şekilde kademeli sınır aylık 900 kWh olarak belirlenmiştir (günlük 30 kWh) – 900’ün altı ve üstü farklı fiyatlandırılır.

Kademeli tarifenin sonucunda, ilk kademe tüketim ucuz olduğundan dar ve orta gelirli abonelerin faturaları nispeten düşük tutulur. Yüksek tüketim yapanlar ise ikinci kademe zamlı tarifeden ödeme yapar. Bu uygulama, elektrik tasarrufu yapmayı teşvik eden bir politika olarak değerlendirilmektedir. Nitekim faturalarda 210 kWh olan ilk kademe sınırı 2022’de 240 kWh’e çıkarılmış ve KDV indirimiyle desteklenmiştir. Sonuç olarak kademeli tarife, elektrik faturası hesaplanırken tüketim miktarına bağlı iki kademeli bir fiyat yapısı oluşturur. Bu yapı sayesinde kullanıcılar, belirlenen eşiği aşmamaya özen göstererek daha düşük birim fiyattan yararlanabilir ve faturalarını kontrol edebilirler.

Elektrik faturası hesaplama kademeli tarife nedir?

Elektrik faturası hesaplama tek zamanlı ve üç zamanlı tarife farkı nedir?

Elektrik tarifeleri, gün içindeki kullanıma göre tek zamanlı veya üç zamanlı (çok zamanlı) olabilir. Tek zamanlı tarife, 24 saatte tüketilen tüm elektriğin tek birim fiyattan ücretlendirildiği basit tarife modelidir. Yani gece-gündüz saat fark etmeksizin her kWh aynı fiyattır. Üç zamanlı tarife ise günü üç dilime ayırır ve her dilimde farklı fiyat uygular:

• Gündüz: Yaklaşık 06:00 – 17:00 saatleri arası (talebin orta düzeyde olduğu saatler).
• Puant (Akşam): 17:00 – 22:00 arası, talebin en yüksek olduğu zirve saatler. Bu dilimde elektrik en pahalıdır çünkü herkesin aynı anda elektrik kullandığı dönemdir.
• Gece: 22:00 – 06:00 arası, talebin en düşük olduğu saatler. Bu saatlerde elektrik birim fiyatı daha ucuzdur.

Üç zamanlı tarifede, sayacınız bu üç dönem tüketimini ayrı kaydeder. Faturanızda her dönem için farklı kWh ve birim fiyat çarpımları görülür. Örneğin mesken üç zamanlı tarifede gece birim fiyatı en düşük, puant birim fiyatı en yüksek olur. Tek zamanlı tarifede sayaç ayırımı yoktur, toplam kWh tek fiyatla çarpılır.

Farkın özeti: Tek zamanlı tarife sadedir ve kullanım saatine bakılmaksızın birim fiyat sabittir. Üç zamanlı tarife ise tüketim alışkanlıklarına göre avantaj sağlayabilir; eğer elektrik tüketiminizin büyük bölümü gece geç saatlerde veya gündüz iş saatlerinde (puant dışında) gerçekleşiyorsa daha düşük tarifeden yararlanırsınız. Buna karşın, akşam yoğun saatte kullanım yüksekse üç zamanlı tarife, tek zamanlıya göre daha maliyetli olabilir. Her iki tarife tipinde de faturanın hesaplanma mantığı aynıdır (kWh × birim fiyat), ancak üç zamanlıda üç farklı birim fiyat uygulanır.

Sonuç olarak, elektrik faturası hesaplanırken tek zamanlı veya üç zamanlı tarife seçmiş olmanız doğrudan birim fiyatları etkiler fakat toplam tüketimin hesaplanması aynıdır. Üç zamanlı tarife, talep yönetimi ve enerji tasarrufu amacıyla sunulan bir seçenektir; kullanıcılar, tüketimlerini ucuz saatlere kaydırarak tasarruf etme imkânına sahip olur. Tek zamanlı tarife ise basitlik ve öngörülebilirlik sağlar. Hangisinin avantajlı olduğu, kullanıcının tüketim profilinin hangi saatlerde yoğunlaştığına bağlıdır (aşağıdaki soruda bu konu ele alınmıştır).

Elektrik faturası hesaplama tek zamanlı mı yoksa üç zamanlı tarife daha avantajlı?

Tek zamanlı ve üç zamanlı tarifelerin avantajı, kullanıcının elektrik tüketim alışkanlıklarına göre değişir. Bu nedenle hangi tarifenin daha uygun olduğunu belirlemek için kendi kullanım profilinizi analiz etmelisiniz:

• Akşam saatlerinde yüksek tüketiminiz varsa: Özellikle 17:00 – 22:00 arasındaki puant zamanında elektriği yoğun kullanıyorsanız (örn. işten eve gelip akşam saatlerinde ısıtıcı, fırın, ütü, çamaşır makinesi çalıştırmak gibi), tek zamanlı tarife genellikle daha avantajlıdır. Çünkü üç zamanlı tarifede bu puant dilimindeki birim fiyat çok yüksektir. Örneğin çalışan bireylerin akşam evde olduğu ve elektrik kullandığı senaryoda tek zamanlı tarife maliyeti düşürebilir. Nitekim birçok kullanıcı, puant döneminde evde oldukları için tek zamanlı tarifeyi tercih etmektedir.
• Tüketiminiz geceleri veya gündüz mesai saatlerinde ise: Eğer elektrik kullanımınız daha çok gece geç saatlere veya gündüz (örneğin işyerinde gündüz saatlerinde) denk geliyorsa, üç zamanlı tarife avantaj sağlayabilir. Zira gece tarifesi çok daha ucuz olduğundan, elektrikli araç şarjı, elektrikli ısıtma gibi işlemleri gece yapanlar ciddi tasarruf ederler. Aynı şekilde, gündüz 06:00-17:00 diliminde de birim fiyat puanttan düşüktür.
• Haftasonu/hafta içi kullanım farkı: Bazı ev kullanıcıları hafta içi işte olduklarından gündüz pek elektrik kullanmaz, tüketimleri gece ve hafta sonu yoğunlaşır. Bu durumda üç zamanlı tarife mantıklı olabilir. Ancak tüm gün evde olan veya işyeri işleten kişiler için kullanım sürekli olduğundan kazanç sınırlı kalabilir.

Üç zamanlı tarife, disiplinli kullanım ile tasarruf imkânı sunar: Örneğin çamaşır ve bulaşık makinelerinizi gece 22:00’den sonra çalıştırarak daha düşük fiyattan yararlanabilirsiniz. Bununla birlikte, kullanımınızı saatlere yayma imkânınız yoksa, tek zamanlı tarifenin stabilitesi daha uygun olacaktır. Unutmayınız, EPDK tüm bireysel abonelere yılda bir kez ücretsiz tarife değiştirme hakkı tanımaktadır; yani deneme yanılma ile de sizin için avantajlı olanı seçebilirsiniz.

Özetle, fatura hesaplaması açısından üç zamanlı tarife, tüketiminizi pahalı saatlerden ucuz saatlere kaydırabilirseniz toplam tutarı azaltır. Eğer bu mümkün değilse tek zamanlı tarife ile sürpriz zamlarla karşılaşmadan sabit birim fiyatla ödeme yaparsınız. Kendi kullanım deseninize bakarak, hangi tarifenin faturanızı daha düşük tutacağına karar verebilirsiniz.

Elektrik faturası hesaplama fatura kalemleri ve vergileri nelerdir?

Elektrik faturanız hesaplanırken birden fazla kalemin toplamı nihai tutarı oluşturur. Fatura kalemleri, verdiğiniz elektriğin üretiminden size ulaşmasına ve devlet yükümlülüklerine kadar çeşitli maliyet unsurlarını içerir. İşte standart bir faturadaki başlıca kalemler:

• Aktif Enerji Bedeli: Sizin kullandığınız elektrik enerjisinin üretim ve tedarik maliyetini yansıtır. Kullandığınız kWh ile tarifenizdeki enerji birim fiyatının çarpımıyla bulunur. Örneğin 300 kWh tüketiminiz varsa ve birim enerji fiyatı 1,5 TL/kWh ise aktif enerji bedeli 450 TL olacaktır. Kademeli tarife varsa bu bedel düşük ve yüksek tüketim dilimleri için ayrı hesaplanıp toplanır.
• Dağıtım Bedeli: Elektriğin santrallerden evinize/işyerinize ulaştırılması için şebeke işletme maliyetlerini kapsar. Trafo, iletim hatları, bakım-onarım gibi masraflar dağıtım bedeline dahildir. Dağıtım bedeli tüketilen kWh başına sabit bir tutardır ve tüm aboneler (aynı gruptakiler) için aynıdır; tarifeniz ulusal veya son kaynak olsa da değişmez. Örneğin dağıtım birim fiyatı 0,30 TL/kWh ise 300 kWh için dağıtım bedeliniz 90 TL olur.
• Elektrik Tüketim Vergisi (Belediye): EPDK tarifelerine göre belediyeler adına tahsil edilen vergidir. Mesken ve ticarethane abonelerinden enerji bedeli üzerinden %5 oranında alınır. Sanayi abonelerinde ise teşvik amacıyla bu vergi %1 olarak uygulanır. Bu verginin tutarı aktif enerji + dağıtım bedeli toplamının belirtilen yüzdesidir. (Not: 2022’ye kadar ayrıca %2 TRT Payı ve %0,7 Enerji Fonu da vardı, ancak kanunla kaldırılmıştır.)
• KDV (Katma Değer Vergisi): Tüm bedeller (enerji, dağıtım ve diğer vergiler dahil) üzerinden alınan genel tüketim vergisidir. Mesken ve tarımsal aboneler için KDV oranı %10, ticarethane ve sanayi aboneleri için %20’dir (2023 Temmuz düzenlemesi ile bu oranlar uygulanmaktadır). KDV, belediye vergisi eklendikten sonra hesaplanan toplamın üzerine uygulanır.
• Diğer Muhtemel Kalemler: Faturada bulunabilen diğer kalemler arasında Sayaç Okuma Bedeli (artık çoğu tarifede ayrı alınmıyor), Kesme-Bağlama Bedeli (borcundan dolayı kesilip bağlanırsa alınan ücrettir), Güvence Bedeli Tahsilatı veya İadesi (abonelik başlangıç/sonunda depozito alınıp verilmesi) sayılabilir. Bunlar süreklilik arz etmez, duruma göre yansır. Örneğin kesme-bağlama ücreti 2025 için ~157 TL’dir.

Bir elektrik faturası hesaplanırken önce Enerji Bedeli + Dağıtım Bedeli = Tüketim Bedeli bulunur. Ardından buna ilgili vergiler eklenerek brüt tutar elde edilir. Örneğin faturanızda şöyle bir özet görebilirsiniz:

• Tüketim Bedeli: 300 kWh, 450 TL (Enerji) + 90 TL (Dağıtım) = 540 TL
• Belediye Tük. Vergisi (%5): 27 TL
• KDV (%10): (540+27)’nin %10’u = 56,7 TL

Bu durumda toplam fatura 623,7 TL olacaktır. Faturanızda bu kalemlerin ayrı ayrı listelendiğini görürsünüz. Özetle, elektrik faturanız birim enerji fiyatı, dağıtım bedeli ve vergiler gibi birkaç ana kalemin birleşimi sonucu ortaya çıkar ve hesaplama bu kalemler üzerinden yapılır. Bu kalemleri anlamak, faturanızın neden o tutara ulaştığını çözmenize yardımcı olur.

Elektrik faturası hesaplama 1 kWh elektrik kaç TL?

Elektrikte 1 kWh enerjinin fiyatı, abonenin tarife grubuna ve tüketim miktarına bağlı olarak değişir. Mesken (ev) aboneleri için 2025 yılı itibarıyla 1 kWh elektriğin vergi dâhil fiyatı, aylık toplam tüketiminize göre iki kademede uygulanmaktadır:

• 240 kWh’e kadar (düşük kademe): 1 kWh elektrik yaklaşık 2,59 TL’dir (vergiler ve tüm bedeller dahil). Bu fiyat, ortalama bir ev kullanıcısının temel tüketimi için geçerli birim fiyattır.
• 240 kWh’in üstünde (yüksek kademe): 1 kWh elektrik yaklaşık 3,92 TL’ye gelmektedir (vergiler dahil). Yani aylık tüketiminiz belirlenen eşiği aşan kısımdaysa, o dilimde her ilave kWh için daha yüksek bir bedel ödersiniz.

Yukarıdaki rakamlar tek zamanlı mesken tarifesi içindir. Ticarethane aboneleri için birim fiyatlar daha yüksektir. Ticarethanelerde aylık 900 kWh altı tüketimde 1 kWh yaklaşık 5,50 TL, 900 kWh üzerindeki tüketimde ise yaklaşık 5,69 TL civarındadır (2025 ulusal tarifesi, vergiler dahil). Sanayi abonelerinde kademeli uygulama yoktur; tek zamanlı tarifede 1 kWh birim fiyat yaklaşık 4,93 TL olup tüm tüketim bu fiyattan ücretlendirilir (ayrıca sanayide KDV %20 olduğu için vergi dâhil ortalama maliyet artabilir). Tarımsal sulama abonelerinde 1 kWh tek zamanlı tarife fiyatı yaklaşık 3,95 TL seviyesindedir.

Belirtilen fiyatlar EPDK’nın 2025 tarifelerine göredir ve vergi ile fonları içerir. Bu fiyatların bileşiminde aktif enerji bedeli + dağıtım bedeli + vergiler bulunmaktadır. Örneğin mesken düşük kademe için aktif enerji bedeli ~1,48 TL/kWh ve dağıtım ~0,16 TL/kWh olarak birleşip vergilerle ~2,59 TL’ye ulaşmaktadır.

Özetle: 1 kWh elektrik mesken abonede ortalama 2,6–3,9 TL, ticarethanelerde ~5,5 TL, sanayide ~4,9 TL düzeyindedir (2025 tarifelerinde). Bu değerler ilerleyen yıllarda EPDK kararlarına göre güncellenebilir. Güncel birim fiyatları öğrenmek için tarife tablolarına bakabilir veya EPDK hesaplama aracını kullanarak kendi durumunuz için 1 kWh maliyetini hesaplayabilirsiniz.

Elektrik faturası hesaplama mesken tarifesi nasıldır?

Mesken tarifesi, ev ve konut aboneleri için uygulanan tarifedir ve 2025 itibarıyla kademeli ve tek terimli bir yapıya sahiptir. Mesken aboneleri için elektrik faturası hesaplanırken şu esaslar geçerlidir:

• Tek Terimli Tarife: Meskenler düşük gerilim tek terimli tarife kullanır; yani faturada güç aşım/güç bedeli gibi ek ücretler yoktur, yalnızca tüketilen enerji üzerinden ücretlendirme yapılır.
• Kademeli Tarifeye Tâbi: Mesken abonelerde aylık tüketim için iki kademe belirlenmiştir. Günlük 8 kWh, aylık 240 kWh tüketime kadar olan kısım birinci kademe (düşük), üzeri ikinci kademe (yüksek) sayılır. 240 kWh’e kadar tüketim daha düşük birim fiyattan; 240 kWh üstü tüketim zamlı birim fiyattan hesaplanır. Bu kademeli yapı, tüketimin bir kısmına devlet desteği anlamına da gelir.
• Birim Fiyatlar: 2025 yılı ulusal tarifesine göre mesken abonelerde 1 kWh birim fiyatı düşük kademede ~1,48 TL (aktif enerji) + 0,16 TL (dağıtım) = 1,64 TL (vergisiz) civarındadır. Bu tutarın vergiler dahil karşılığı ~2,59 TL’dir. Yüksek kademede ise enerji birim fiyatı daha yüksek olup vergiler dahil ~3,92 TL/kWh olarak gerçekleşmektedir. Yani ilk 240 kWh, ikinci 240 kWh’den yaklaşık %50 daha ucuzdur.
• Vergiler: Mesken aboneleri %5 Elektrik Tüketim Vergisi ve %10 KDV öder. Örneğin 240 kWh’lik (düşük kademede kalan) bir tüketimde bu vergiler eklendiğinde toplam tutar yaklaşık hesaplanır.
• Örnek Hesap: Aylık 300 kWh tüketen bir ev abonesini ele alalım. İlk 240 kWh için birim fiyat 1,64 TL (vergisiz) uygulanır: bu kısım 394 TL yapar (240×1,64). Kalan 60 kWh için birim fiyat ~2,33 TL (vergisiz ikinci kademe) uygulanır: bu kısım 139,8 TL eder. Enerji+dağıtım toplamı 533,8 TL olur. %5 ETV eklendiğinde ~560 TL, %10 KDV ile birlikte ~616 TL fatura çıkar. Bu örnek, yüksek kademe kullanımının faturayı nasıl artırdığını gösterir.

Mesken tarifesi, EPDK’nın ulusal tarifesidir ve ülkenin tüm bölgelerinde aynıdır (2021 öncesi farklı bölgelerde farklı tarifeler varken artık tek tarife uygulanmaktadır). Mesken aboneler, serbest tüketici olarak tedarikçi değiştirmedikçe bu tarifeden elektrik alırlar. Sonuç olarak, elektrik faturası hesaplanırken mesken aboneler için kademeli tarife avantajı dikkate alınır; makul seviyedeki tüketimler desteklenir, çok yüksek tüketimler ise daha pahalıya gelir. Bu nedenle ev kullanıcıları için 240 kWh altındaki tüketim nispeten ekonomik, üzeri ise hissedilir derecede maliyetlidir. (Not: Şehit aileleri ve gazilere yönelik özel mesken tarifesi ise bir sonraki soruda ele alınmıştır.)

Elektrik faturası hesaplama ticarethane tarifesi nasıldır?

Ticarethane tarifesi, iş yerleri, ofisler, mağazalar, bankalar gibi ticari abonelere uygulanan tarifedir. Ticarethane abonelerinin elektrik faturası hesaplanırken bazı özellikler meskenlere benzer, bazı farklılıklar içerir:

• Kademeli Tarife Eşiği: Ticarethane aboneler için de kademe uygulanmaktadır ancak sınır meskenlere göre yüksektir. 2025 itibarıyla aylık 900 kWh tüketime kadar olan kısmı birinci kademe (düşük), üstü ikinci kademe (yüksek) sayılır. Bu sınır günlük 30 kWh’ye denk gelir. Küçük işletmelerin birçoğu 900 kWh altında kalırken, büyük işyerleri bu sınırı aşabilir.
• Birim Fiyatlar: Ulusal tarifede ticarethane abonelerine uygulanan 1 kWh aktif enerji bedeli mesken tarifesine kıyasla daha yüksektir. 2025’te tek zamanlı ticarethane aboneleri için ilk 900 kWh’e kadar ~5,50 TL/kWh, 900 kWh üzeri için ~5,69 TL/kWh (vergiler dahil) civarında birim fiyat mevcuttur. Bu değerlerin vergisiz hali ~4,78 ve 4,94 TL/kWh şeklindedir (çünkü ticarethanelerde KDV %20’dir). Görüldüğü gibi iki kademe arasında ticarethane için fark daha az (%3-4 civarı), ancak genel olarak meskene göre fiyatlar yüksektir.
• Tek Zamanlı / Çok Zamanlı: Ticarethane aboneleri de isterlerse tek zamanlı tarifeden, isterlerse üç zamanlı tarifeden yararlanabilirler. Üç zamanlı tarifede gündüz/puant/gece fiyatları meskenlerinkinden farklı oranda olsa da mantık aynıdır (puant en pahalı, gece en ucuz). Örneğin düşük kademe ticarethane için üç zamanlı tarife birim fiyatları: Gündüz ~6,42 TL, Puant ~9,43 TL, Gece ~4,40 TL şeklindedir (vergiler dahil). İşletmenizin çalışma saatlerine göre bu seçenek değerlendirilebilir.
• Vergiler: Ticarethane aboneleri için Elektrik Tüketim Vergisi meskende olduğu gibi %5’tir. KDV ise 2023 Temmuz düzenlemesiyle %18’den %20’ye çıkarılmıştır. Dolayısıyla ticarethane faturalarında KDV yükü meskene kıyasla daha fazladır.
• Örnek Hesap: Orta ölçekli bir ofis, ayda 1200 kWh elektrik tüketmiş olsun. İlk 900 kWh için birim fiyat ~4,78 TL (vergisiz) uygulanır: 900×4,78 = 4.302 TL enerji+dağıtım tutarı. Kalan 300 kWh için ~4,94 TL’den: 300×4,94 = 1.482 TL. Tüketim bedeli toplamı 5.784 TL yapar. %5 ETV ile ~6.073 TL, %20 KDV ile ~7.287 TL fatura çıkar. Aynı tüketim mesken olsaydı, tutar çok daha düşük olacaktı – ticarethane tarife farkı böyle yansır.

Ticarethane tarifesi, genellikle mesken tarifesine göre maliyetlidir çünkü işletmelerin tüketim profili ve talep yapısı farklıdır. Ayrıca devlet sübvansiyonu meskende daha yüksek olduğu için ticarethane aboneleri piyasa maliyetlerini daha fazla hisseder. Yine de EPDK, küçük ticarethaneleri korumak amacıyla kademeli tarife uygulayarak 900 kWh altındaki tüketimi biraz daha düşük fiyatlandırmıştır. Sonuç olarak bir işyeri olarak elektrik faturanızı hesaplarken, 900 kWh’lik kademe sınırını ve ticarethane birim fiyatlarını esas alırsınız. Eğer tüketiminiz çok yüksek ise (örneğin binlerce kWh), serbest tüketici olarak tedarikçi değiştirmeyi de düşünebilirsiniz (aşağıda ele alınmıştır). Fakat genel olarak, ticarethane tarifesinde 1 kWh elektrik meskene kıyasla yaklaşık iki kat pahalıdır, bu da hesaplamalarınıza yansır.

Elektrik faturası hesaplama sanayi tarifesi nasıldır?

Sanayi tarifesi, imalat ve endüstriyel üretim yapan aboneler ile organize sanayi bölgelerindeki tüketicilere uygulanan özel tarifedir. Sanayi abonelerinin elektrik faturası hesaplaması bazı yönlerden diğer tarifelerden farklılık gösterir:

• Kademeli Tarife Uygulaması: Sanayi aboneleri için konut ve ticarethanelerdeki gibi iki kademeli bir tarife yapısı bulunmaz. Yani sanayi abonesinin tükettiği tüm kWh miktarı tek birim fiyattan hesaplanır. Bunun nedeni, sanayi tesislerinin genelde çok yüksek tüketimleri olması ve ayrı bir destek dilimi uygulanmamasıdır. (Ancak serbest tüketici limitini aşanlar SKTT kapsamına girebilir, bu farklı bir konudur ve aşağıda değinilecektir.)
• Birim Fiyatlar: 2025 ulusal tarifesine göre sanayi aboneleri için tek zamanlı elektriğin birim fiyatı vergiler hariç ~4,11 TL/kWh civarındadır. Vergiler eklendiğinde (KDV %20) 1 kWh maliyeti yaklaşık 4,93 TL düzeyine gelir. Sanayi tarifesinde dağıtım bedeli de dahildir; örneğin 2025’te sanayi tek zamanlıda aktif enerji bedeli ~3,29 TL/kWh ve dağıtım ~0,82 TL/kWh birleşerek toplam 4,11 TL (vergisiz) oluşmaktadır (örnek değerler). Bölgesel fark olmaksızın tüm ülkede sanayi ulusal tarifesi aynıdır.
• Orta Gerilim / Alçak Gerilim: Sanayi aboneleri çoğunlukla orta gerilim seviyesinden enerji alır. Eğer yüksek sözleşme gücüne sahipseler, tarife yapıları “çift terimli” olabilir; yani çektikleri maksimum güç (kW) için ayrıca güç bedeli ödeyebilirler. Ancak ulusal tarifede çoğu küçük/orta ölçekli sanayi işletmesi tek terimli tarifededir. Orta gerilim aboneler reaktif güç cezaları ve güç aşım bedelleri gibi ek ücretlerle de karşılaşabilir (aşağıda reaktif güç konusu ayrıca açıklanmıştır).
• Vergiler: Sanayi abonelerinde belediye tüketim vergisi oranı avantajlı şekilde sadece %1’dir. Bu, üretim sektörünü desteklemek adına yapılan bir uygulamadır. KDV ise ticarethanelerle aynı olup %20’dir. Dolayısıyla sanayi faturalarında vergi yükü meskene göre oransal olarak düşük olsa da büyük tüketim olduğundan tutarsal olarak yüksek olabilir.
• Örnek Hesap: Aylık 10.000 kWh elektrik kullanan bir fabrika düşünelim. 1 kWh birim fiyat (vergisiz) ~4,11 TL olsun. Enerji+dağıtım bedeli: 10.000 × 4,11 = 41.100 TL. %1 ETV eklendiğinde ~41.511 TL, %20 KDV ile birlikte toplam ~49.813 TL fatura tutarı çıkar. Görüldüğü üzere tüketim çok yüksek olduğundan küçük birim farkları bile toplam faturayı ciddi etkiler.

Sanayi tarifesinde hesaplama, diğer tarifelere göre daha tekdüzedir (kademe olmaması nedeniyle) ancak yüksek miktarlı tüketim söz konusu olduğundan faturalar kabarık olabilir. EPDK’nın son kaynak tarifesi limiti sanayi için yıllık 15.000 kWh olarak belirlendiğinden, bir sanayi abonesi bu tüketimi aştığında SKTT kapsamına girer (2025’te çoğu sanayi abonesi bu kapsamdadır). Bu durumda ulusal tarifeden farklı bir fiyatlandırma söz konusu olabilir (SKTT sorusunda açıklanmıştır). Özetle, elektrik faturası hesaplamada sanayi tarifesi sabit birim fiyat ve düşük vergi avantajı içerir, ancak çok yüksek tüketimler nedeniyle mutlak tutarlar yüksektir. Sanayi kuruluşları, doğru kompanzasyon yaparak reaktif ceza ödememeye ve mümkünse tedarikçi seçim haklarını kullanarak maliyetlerini düşürmeye çalışırlar.

Elektrik faturası hesaplama tarımsal sulama tarifesi nasıldır?

Tarımsal sulama tarifesi, tarım ve hayvancılık işletmelerinin sulama amaçlı elektrik kullanımları için uygulanan özel bir abone grubudur. Bu tarifede elektrik faturası hesaplanırken şunlar dikkate alınır:

• Tek Zamanlı ve Çok Zamanlı Seçeneği: Tarımsal sulama aboneleri de tek zamanlı veya üç zamanlı tarife tercihinde bulunabilir. Çoğunlukla sulama faaliyetleri belirli saatlerde yoğun olduğundan, çiftçiler kullanım profillerine göre tercihte bulunur. Örneğin gece sulama yapma imkânı olanlar üç zamanlı tarifenin gece avantajından yararlanabilir.
• Kademeli Tarife Uygulanmaz: Tarımsal sulama aboneleri için 2025 tarifelerinde meskendeki gibi iki kademeli bir yapı bulunmamaktadır. Tüketilen tüm enerji tek birim fiyattan ücretlendirilir. (Tarımsal aboneler de serbest tüketici olabilir; ayrıca yıllık 100 milyon kWh üzeri tarımsal aboneler SKTT kapsamına giriyor, ancak bu çok büyük sulama projeleri için geçerlidir.) Çoğu tarımsal işletme ulusal tarife limitlerinin altında kalır.
• Birim Fiyatlar: Tek zamanlı tarımsal sulama ulusal tarifesinde 1 kWh elektrik vergiler dahil yaklaşık 3,95 TL’dir. Bu fiyat mesken tarifesinden biraz yüksektir ancak ticarethane ve sanayiye göre düşüktür. Üç zamanlı tarife tercih eden tarımsal abonelerde ise (2025 tarifelerine göre) gündüz ~4,40 TL/kWh, puant ~6,42 TL/kWh, gece ~2,46 TL/kWh şeklinde birim fiyatlar mevcuttur. Görüldüğü gibi gece tarifesi oldukça avantajlıdır; eğer sulama işlemleri gece yapılabilirse maliyet ciddi oranda düşer.
• Vergiler: Tarımsal sulama aboneleri, meskenler gibi %5 Belediye Tüketim Vergisi öder. KDV oranı da meskenlerle aynı olup %10’dur (çiftçiler lehine KDV indirimi mevcuttur). TRT payı ve enerji fonu kaldırıldığından ek bir fon kesintisi yoktur. Böylece tarımsal sulamada vergisel yük meskene benzer veya biraz daha düşük kalmaktadır.
• Örnek Hesap: Bir sulama kooperatifi ay boyunca 5.000 kWh elektrik tüketmiş olsun ve tek zamanlı tarifede olsun. 1 kWh birim fiyat ~3,95 TL’den enerji+dağıtım tutarı 19.750 TL eder. %5 ETV ile ~20.737 TL, %10 KDV ile ~22.810 TL fatura oluşur. Eğer aynı tüketimi üç zamanlı tarifede büyük oranda gece dilimine kaydırabilselerdi, tutar daha düşük olabilirdi.

Tarımsal sulama tarifesi, çiftçilere yönelik bir kolaylık olarak daha düşük KDV ve nispeten düşük birim fiyat içerir. Ayrıca dağıtım şirketleri bölgelerde zaman zaman tarımsal sulama borçlarına yapılandırma gibi imkanlar da sunabilmektedir (bu, hesaplama yöntemini değil ödemeyi etkiler). Elektrik faturası hesaplanırken tarımsal aboneler açısından dikkat edilmesi gereken, mümkün mertebe gece saatlerinde sulama yaparak maliyeti azaltmaktır – üç zamanlı tarife kullanılıyorsa gece kWh fiyatı oldukça düşüktür. Sonuç olarak, tarımsal sulama abonelerinin faturası, kullanılan kWh × tarife birim fiyatı + vergiler şeklinde basitçe hesaplanır; ancak tarife seçimi (tek/üç zamanlı) faturanın büyüklüğünde önemli rol oynar.

Elektrik faturası hesaplama tarımsal sulama tarifesi nasıldır?

Elektrik faturası hesaplama şehit aileleri ve gaziler tarifesi nasıldır?

Şehit aileleri ile muharip malul gaziler, elektrik aboneliğinde özel bir tarife avantajına sahiptir. EPDK, bu kapsamdaki aboneleri sosyal destek amacıyla ayrı bir tarife grubunda değerlendirmektedir. Şehit Aileleri ve Gazi Tarifesi olarak bilinen bu uygulamanın elektrik faturası hesaplamasındaki özellikleri şöyledir:

• İndirimli Birim Fiyat: Şehit aileleri ve gaziler için mesken aboneliğinde geçerli 1 kWh birim fiyatı, normal mesken tarifesinden çok daha düşüktür. 2025 yılı itibarıyla bu özel grup aboneler için 1 kWh elektrik enerjisinin tüm vergiler dahil birim fiyatı yaklaşık 1,23 TL seviyesindedir. Bu, devlet desteği ile mümkün kılınan özel bir tarife olup normalde meskende 2,59 TL olan düşük kademe birim fiyatının bile yarısından azdır.
• Kademesiz Tarife: Şehit yakını/gazi tarifesinde kademeli uygulama bulunmamaktadır. Tüketimin tamamı bu düşük fiyattan hesaplanır. Yani aylık tüketim 50 kWh de olsa 300 kWh de olsa birim fiyat değişmez (ulusal mesken tarifesinde 240 kWh üzeri zamlıydı, burada tek kademede destek sürer).
• Vergiler: Bu tarifede de genel vergi uygulaması geçerlidir (ETV %5, KDV %10). Ancak birim fiyat zaten tüm vergileri dahil ~1,23 TL olarak belirtildiğinden, faturada bu oranlar düşük rakamlara tekabül eder. Örneğin 200 kWh tüketen bir şehit yakını abone, yaklaşık 246 TL fatura öderken (1,23 TL × 200), bunun içinde vergi payları da bulunur ancak toplam tutar düşük kaldığı için vergi yükü hissedilir seviyede olmaz.
• Abonelik İşlemi: Bu indirimli tarifeden yararlanmak için ilgili belge ve unvanlarla başvurup “Şehit Ailesi ve Gazi Aboneliği” yapılması gerekir. Bu yapıldığında dağıtım şirketi sizi özel tarife grubuna alır. Hesaplama otomatik olarak destekli tarife üzerinden yapılır.
• Örnek Hesap: Şehit ailesi tarifesindeki bir ev abonesi aylık 250 kWh elektrik tüketmiş olsun. Normalde mesken tarifesinde bunun faturası ~750 TL civarında (kademeli) çıkabilecekken, bu özel tarifede: 250 kWh × 1,23 TL ≈ 307,5 TL tutar hesaplanır. Üzerine %5 ETV (~15,4 TL) ve %10 KDV (~32,3 TL) zaten dahil edilerek 1,23 TL oluşturulduğu için, 307,5 TL yaklaşık nihai tutardır. Görüldüğü gibi oldukça büyük bir fiyat avantajı söz konusudur.

Bu tarifenin giderleri devlet bütçesinden veya diğer kalemlerden sübvanse edilmektedir. Sonuç olarak, elektrik faturası hesaplanırken şehit aileleri ve gazilerin aboneliklerinde özel bir indirim tarifesi uygulanır. Fatura tutarı, aynı tüketim miktarındaki normal bir mesken aboneliğine kıyasla çok daha düşük gelir. Bu uygulama, toplumun bu saygın kesimlerine bir destek niteliğindedir. Bu kapsamdaki aboneler, haklarından yararlanmak için ilgili kuruma başvurmalı ve tarife tanımlarını bu şekilde yaptırmalıdırlar.

Elektrik faturası hesaplama serbest tüketici nedir?

Serbest tüketici, yıllık elektrik tüketimi belirli bir limitin üzerinde olan ve bu sayede elektriğini istediği tedarikçi firmadan pazarlık usulü ile satın alma hakkına sahip olan tüketicidir. Daha basit bir ifadeyle, serbest tüketici elektrik şirketini seçebilir; elektriğini ulusal tarife yerine özel bir anlaşma fiyatıyla alabilir. Serbest tüketici olmanın elektrik faturası hesaplamasına etkisi şöyledir:

• Tedarikçi Seçme Hakkı: Serbest tüketiciler, piyasadaki herhangi bir lisanslı elektrik tedarik şirketiyle ikili anlaşma yapabilirler. Bu anlaşmada, elektrik birim fiyatı ve koşulları taraflarca serbestçe belirlenir (genelde ulusal tarifeden belli bir indirimli oranda). Dolayısıyla fatura hesaplanırken EPDK’nın ulusal tarifedeki fiyatları yerine, anlaşma yapılan şirketin uyguladığı sözleşme birim fiyatı kullanılır. Bu, serbest piyasada oluşan rekabet sayesinde genellikle daha avantajlı olabilir.
• Limit Şartı: Serbest tüketici olabilmek için EPDK’nın her yıl belirlediği yıllık tüketim limitinin aşılması gerekir. 2023’te bu limit 1000 kWh/yıl idi, 2024 için 950 kWh/yıl olarak belirlendi. 2025 yılında limit 750 kWh/yıl seviyesine düşürüldü. Bu oldukça düşük bir tüketim eşiği olduğundan, fiilen artık neredeyse tüm mesken aboneleri bile serbest tüketici olma hakkına ulaşmıştır. Yani yıllık ~750 kWh (ayda ~62,5 kWh) üzerinde elektrik harcayan herkes teorik olarak tedarikçisini seçebilir.
• Ulusal Tarife ve Son Kaynak: Serbest tüketici hakkını kullanmayan veya kullanamayanlar, bölgesindeki görevli tedarik şirketinden elektriği ulusal tarifeden almaya devam eder. Serbest tüketici olup tedarikçi değiştirenler ise faturasını yeni şirket düzenler. Serbest tüketici olup da şirket seçmezseniz elektriğiniz kesilmez; bu durumda Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT) devreye girer (bu kavram aşağıda açıklanmıştır).
• Faturada Hesaplama: Serbest tüketici olduğunuzda fatura hesaplama yöntemi aynıdır ancak birim fiyatınız anlaşmanıza göre değişir. Örneğin ulusal tarife meskende 2,59 TL/kWh iken, bir serbest tedarikçi size %10 indirimle 2,33 TL/kWh teklif edebilir. Bu durumda tüketiminiz kWh ile 2,33 TL çarpılıp, dağıtım bedeli eklenip yine vergilerle fatura hesaplanır. Dağıtım bedeli ve vergiler aynen devam eder; yalnızca enerji birim fiyatınız daha düşük olduğu için toplam tutar düşer.

Özetle, serbest tüketici, elektrik faturasını daha ucuza getirme potansiyeli olan bir statüdür. Büyük elektrik kullanıcıları (fabrikalar, alışveriş merkezleri vb.) uzun zamandır bu hakkı kullanıp tedarikçilerle özel fiyat anlaşmaları yapmaktadır. Küçük kullanıcılar için de limit her yıl düşmektedir. Serbest tüketici olmanın faturaya etkisi, birim enerji bedelini ulusal tarifeden genellikle daha düşük bir seviyeye çekmesidir. Ancak dağıtım ve vergi kalemleri değişmez, onlar yine EPDK tarafından belirlenir ve faturaya eklenir. Sonuç olarak, elektrik faturası hesaplanırken serbest tüketici iseniz, tarifenizi EPDK’nın değil, seçtiğiniz tedarikçinin belirlediği fiyatlar belirler (bu fiyatlar da EPDK tarafından onaylanır). Serbest tüketici kavramı, rekabet yoluyla daha uygun elektrik maliyeti sağlamayı amaçlayan bir piyasa mekanizmasıdır.

Elektrik faturası hesaplama serbest tüketici limiti kaç kWh?

Serbest tüketici olabilmek için yıllık elektrik tüketiminizin belirli bir eşiği geçmesi gerekir. Bu eşik her takvim yılı için EPDK tarafından belirlenir ve yıllar içinde kademeli olarak düşürülmektedir. Böylece giderek daha fazla tüketici serbest piyasa avantajlarından yararlanabilir hale gelmektedir.

Son yıllardaki serbest tüketici limitleri şöyle güncellenmiştir:

• 2023 yılı: 1000 kWh/yıl
• 2024 yılı: 950 kWh/yıl
• 2025 yılı: 750 kWh/yıl

Görüldüğü üzere, 2025 yılı için serbest tüketici limiti 750 kWh olarak uygulanacaktır. Bu değer, aylık ortalama yaklaşık 62,5 kWh tüketime tekabül eder ki oldukça düşük bir seviyedir. Bu sayede neredeyse tüm aboneler (küçük bir dairede yaşayanlar dahil) bu hakkı elde etmiştir. Örneğin aylık faturası yaklaşık 250-300 TL olan bir mesken abonesi yılda rahatlıkla 1000 kWh’yi geçtiği için serbest tüketici olabilir. Limitler düştüğü için artık sınırlı kullanımı olan aboneler bile tedarikçi değiştirme opsiyonunu değerlendirebilir.

Belirlenen limit bir önceki yılın veya içinde bulunulan yılın tüketimine göre hesaplanır. Yani 2025’te serbest tüketici olmak isteyen bir abone, 2024’de 750 kWh’ı geçmişse hak kazanmıştır. Ya da 2025 içinde tüketimi bu eşiği aşar aşmaz sonraki dönemde serbest olabilir. Başvuru sırasında genelde geçmiş tüketimi belgelemek yeterlidir.

Limitler, EPDK’nin piyasa açılım politikası gereği yıllar içinde düşürülmüştür (2013’te 5000 kWh idi, kademeli azaldı). 2025’te 750 kWh ile artık pratikte tamamen serbest piyasa aşamasına yaklaşılmıştır. Serbest tüketici limiti düştükçe, elektrik piyasası tam serbest rekabete doğru gider. Kimi zaman bu limitler ile son kaynak tarifesi limitleri karıştırılmamalıdır: Serbest tüketici limiti düşük tüketicileri ilgilendirirken, son kaynak limiti çok yüksek tüketimlileri ilgilendirir (o konu ayrıca açıklanmıştır).

Özetle, 2025 yılı itibarıyla 750 kWh yıllık tüketiminiz varsa serbest tüketici olabilirsiniz. Bu da aylık ortalama ~62,5 kWh (yaklaşık 90-100 TL) fatura demektir. Bu limit her yıl EPDK kararıyla duyurulmakta ve Resmi Gazete’de yayımlanmaktadır. Dolayısıyla elektrik faturası hesaplamasında serbest tüketici statüsünü düşünüyorsanız, kendi yıllık kWh tüketiminizi bu limitlerle karşılaştırarak hak sahibi olup olmadığınızı belirleyebilirsiniz.

Elektrik faturası hesaplama son kaynak tedarik tarifesi nedir?

Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT), serbest tüketici olma hakkına sahip olup da tedarikçi değiştirmeyen veya piyasa koşullarında çok yüksek tüketimli olan abonelere uygulanan özel bir tarife türüdür. SKTT’nin amacı, serbest tüketicilerin elektriksiz kalmamasını sağlamak ve çok yüksek tüketim gruplarında maliyetleri yansıtıcı bir fiyatlama yapmaktır. Bu kavramı faturaya etkisiyle birlikte şöyle açıklayabiliriz:

• Serbest Olup Anlaşma Yapmayanlara Uygulanır: Elektrik piyasasında yıllık tüketimi serbest limitin üzerinde olan aboneler normalde tedarikçisini seçebilir. Eğer bu aboneler herhangi bir şirkete geçmez veya geçemez ise, bölgesindeki görevli tedarikçi onlara son kaynak tedariki sağlar. Bu durumda uygulanan tarife SKTT’dir. Yani SKTT, “serbest ama anlaşmasız” müşterilerin tarifesidir. Bu tarife, ulusal tarifeden farklı şekilde hesaplanır ve genellikle biraz daha pahalı olabilir çünkü içinde devlet sübvansiyonu azdır.
• Yüksek Tüketimli Serbest Tüketiciler İçin: SKTT, EPDK tarafından iki kademeli olarak tanımlanır: Düşük Tüketimli Son Kaynak ve Yüksek Tüketimli Son Kaynak. Her yıl bir son kaynak limit belirlenir. Tüketimi bu limitin altında olan serbest tüketiciler, SKTT kapsamında olsalar bile ulusal tarifeyle aynı ücreti öderler (destek devam eder). Limitin üzerinde tüketime sahip olan büyük tüketicilere ise maliyeti yansıtan daha dinamik bir fiyat modeli uygulanır. Yani SKTT, fiilen çok yüksek tüketimliler için farklı tarifeye geçiş anlamına gelir.
• 2025 Son Kaynak Limitleri: Kasım 2024’te EPDK kararıyla 2025 için yıllık son kaynak limitleri belirlenmiştir. Mesken aboneleri için 5.000 kWh/yıl, ticarethane ve sanayi aboneleri için 15.000 kWh/yıl, tarımsal aboneler için 100.000.000 kWh/yıl olarak duyurulmuştur. Bu şu demektir: Örneğin bir ev abonesi yılda 5.000 kWh’ten fazla elektrik harcıyorsa (ayda ~417 kWh üzeri, oldukça yüksek bir kullanım), 1 Şubat 2025’ten itibaren SKTT yüksek tüketimli grubuna girecek ve faturasını SKTT tarifesinden ödeyecektir. Bu genelde lüks villa, çok büyük daire gibi az sayıda meskeni etkiler. Ticarethane/sanayide yıllık 15.000 kWh (aylık ~1250 kWh) üzeri yerler SKTT’ye girer ki orta-büyük işletmeler bu kapsamdadır.
• Tarife Hesaplaması: SKTT’de aktif enerji bedeli ulusal tarifeden farklı olabilir. EPDK, bu tarifeyi hesaplamak için Piyasa Takas Fiyatı, YEKDEM maliyeti gibi değişkenleri dikkate alır. Örneğin 2024’te mesken SKTT tüketicileri için EPDK bir çarpan (1,05) belirlemiştir; bu, ulusal tarifenin %5 fazlası gibi bir etki yaratmaktadır  . Faturada dağıtım bedeli aynen kalır, vergiler de aynı uygulanır. Sadece enerji birim fiyatı yukarı yönlü farklılaşır. Yani SKTT yüksek tüketimli biri, aynı kWh için bir miktar daha fazla öder.

Özetle, son kaynak tedarik tarifesi, elektrik piyasasında serbest tüketici limitini geçen abonelerin güvence tarifesidir. Bu tarifede, özellikle çok yüksek tüketim yapan müşterilerin sübvansiyonsuz, maliyeti yansıtan fiyat ödemesi hedeflenir. Elektrik faturası hesaplanırken SKTT’de olup olmadığınızı tüketim profiliniz belirler; eğer SKTT yüksek tüketimli kategorisine girerseniz, EPDK’nın açıkladığı SKTT birim fiyatları uygulanır. Bu tarife, piyasa koşullarına daha yakındır ve örneğin serbest piyasada fiyatlar çok yükselirse SKTT de yükselir. Ancak düşük tüketimli son kaynak müşterileri, ulusal tarifeyle aynı tutarı ödemeye devam ederler. Son kaynak tarifesi, elektrik piyasasının tam serbest olmadığı geçiş döneminde büyük tüketicileri hedefleyen bir düzenlemedir ve faturaların hesaplanmasında bu ayrıma dikkat etmek gerekir.

Elektrik faturası hesaplama yeni düzenlemeyle kimler son kaynak tarifesine tabidir?

2024 yılı sonunda alınan EPDK kararıyla, 2025 itibarıyla bazı abone grupları son kaynak tedarik tarifesine (SKTT) geçmektedir. Bu yeni düzenleme, yüksek tüketimli abonelerin ulusal tarifeden çıkıp SKTT üzerinden faturalandırılmasını öngörmektedir. Peki, kimler bu kapsama giriyor? Aşağıda abone gruplarına göre listeleyelim:

• Mesken aboneleri: Yıllık elektrik tüketimi 5.000 kWh ve üzeri olan ev aboneleri 1 Şubat 2025’ten itibaren yüksek tüketimli son kaynak kapsamına alındı. Bu yaklaşık aylık 417 kWh’ye tekabül ediyor. Örneğin aylık faturası 417 kWh’i aşan (yaklaşık 600-700 TL’den fazla gelen) bir ev kullanıcısı, yeni düzenlemeyle SKTT yüksek tüketimli mesken grubuna girer. Bu aboneler elektriğini artık ulusal tarifeden değil, SKTT fiyatlarından ödeyecektir. Ortalama bir hane için 5.000 kWh oldukça yüksek olduğundan, bu daha ziyade çok büyük konutlar veya elektrikle ısınan evler gibi istisnai haneleri etkiler.
• Ticarethane aboneleri: Yıllık 15.000 kWh ve üzeri tüketime sahip ticarethaneler (iş yerleri) SKTT kapsamına girecek. Aylık 1250 kWh, fatura tutarıyla yaklaşık 5.000-6.000 TL üzerinde düzenli fatura eden işletmeler bu sınırı aşar. Özellikle orta ve büyük ölçekli ofisler, marketler, restoranlar, atölyeler vb. bu kategoriye dahildir. Küçük esnaf genelde bu kadar tüketim yapmadığı için ulusal tarifede kalmaya devam eder.
• Sanayi aboneleri: Yıllık tüketimi 15.000 kWh ve üzeri olan sanayi kuruluşları da 2025’ten itibaren SKTT yüksek tüketimli grubuna dahil edilmiştir. Sanayi tesislerinin çoğu bu sınırı zaten aşar (aylık ~1250 kWh sanayide küçük bir atölye demektir). Dolayısıyla sanayi abonelerinin büyük çoğunluğu SKTT’ye tabi oldu denebilir. Fiilen sanayi elektriği artık son kaynak tarifesi üzerinden fiyatlanacak, çok az tüketimli küçük sanayiciler ulusal tarifede kalabilecektir.
• Tarımsal ve diğer aboneler: Yıllık 100.000.000 kWh gibi çok yüksek tüketim eşiği belirlendiği için (örneğin dev tarımsal sulama birlikleri veya çok büyük aydınlatma projeleri olabilir) bu pratikte nadiren aşılır. Yani tarımsal sulama abonelerinin neredeyse hepsi ulusal tarifede kalmaya devam edecek; sadece devasa ölçekte tüketimi olanlar SKTT’ye girer denebilir.

Özetle, yeni düzenleme esas olarak meskenlerde çok yüksek kullanım yapanları, ticarethane ve sanayide ise orta-büyük ölçekli tüm işletmeleri SKTT kapsamına almıştır. Bu gruplar, 2025’ten itibaren faturalarını SKTT üzerinden alacaklar. Bunun anlamı, bu abonelerin ulusal tarifedeki devlet sübvansiyonundan çıkması ve piyasa koşullarını yansıtan bir tarife ödemesidir. Nitekim EPDK, mesken SKTT tarifesine 2025’te 1,05 katsayısı uygulayarak %5 zamlı bir fiyat belirlemiştir . Benzer şekilde ticarethane ve sanayide de SKTT, ulusal tarifeye göre daha yüksek maliyet yansıtmaktadır.

Bu geçişle, faturada hangi kalemlerde artış olacağı da merak konusudur: SKTT’ye geçen tüketicilerin faturalarında aktif enerji bedeli ulusal tarife düzeyinin üstünde olacaktır. Dağıtım bedeli ve vergi oranları değişmez; dolayısıyla artış enerji birim fiyatından kaynaklanır. Örneğin 2025’te 5.000 kWh/yıl üstü bir ev abonesi, aynı tüketim için önceki yıla göre birkaç puan daha yüksek birim fiyatla fatura ödeyecektir.

Sonuç olarak yeni düzenleme, elektrik faturası hesaplanırken yukarıdaki kriterlere uyan abonelerin ulusal tarifeden çıkıp SKTT’ye geçmesini gerektirir. Bu gruplardaysanız, 2025 itibarıyla faturanızı hesaplarken SKTT tarifesindeki birim fiyatları kullanmalısınız. EPDK bu geçişi kamuoyuna duyurmuş ve etkilenen abonelere yerel dağıtım şirketlerince bilgilendirme yapılmaya başlanmıştır.

Elektrik faturası hesaplama elektrik tarifeleri nasıl belirlenir ve ne sıklıkta değişir?

Elektrik tarifeleri, Türkiye’de Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından belirli dönemler için onaylanan fiyatlardır. Tarife belirleme süreci, elektrik enerjisinin üretim maliyetleri, iletim-dağıtım maliyetleri, vergiler ve fonlar gibi unsurlar dikkate alınarak yürütülür ve kamunun enerji politikaları da gözetilir.

Belirlenme Süreci: EPDK, görevli tedarik şirketlerinin maliyetlerini ve piyasadaki enerji fiyatlarını analiz ederek her abone grubu için birim fiyatları hesaplar. Bu hesaplamada toptan elektrik piyasası fiyatları (PTF), döviz kurları (çünkü yakıt maliyetlerini etkiler), YEKDEM bedelleri (yenilenebilir enerji destekleme mekanizması maliyeti) gibi faktörler rol oynar. Örneğin 2024 Aralık ayı için YEKDEM birim maliyetinin 250 TL/MWh olacağı öngörüsü, tarife hesaplarına dahil edilmiştir . EPDK bu veriler ışığında tarifeleri olası zam veya indirim gereğine karar verip, ilgili kurul kararını alır. Aynı zamanda dağıtım bedelleri ve vergi oranları gibi bileşenler de yasal mevzuat çerçevesinde güncellenebilir. Tarife kararları Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer.

Tarifelerin Değişim Sıklığı: Mevcut uygulamada elektrik tarifeleri 3 ayda bir (çeyrek dönemlik) gözden geçirilmektedir. Genellikle Ocak, Nisan, Temmuz, Ekim başlarında EPDK yeni tarifeleri açıklar. Ancak olağanüstü koşullarda aylık bazda da değişiklik yapılabildiği olmuştur (örneğin enerji krizlerinin yaşandığı dönemlerde ay içerisinde düzeltmeler yapılabilmiştir). Örneğin 2022 yılı başında maliyetlerdeki artış nedeniyle Ocak ayında yüksek bir tarife artışı yapılmış, ardından Şubat ayında KDV indirimi ile kısmi düşüş sağlanmıştır. Genel kural olarak, her üç ayda bir tarife revizyonu beklenir ve bu revizyonlarda maliyet değişimleri fiyata yansıtılır veya kamu otoritesince sübvansiyon mekanizmaları devreye konur.

Tarife Türleri: EPDK her abone grubu için bir perakende satış tarifesi (ulusal tarife) belirler. Ayrıca serbest tüketiciler için son kaynak tarifeleri belirlenir (yüksek tüketimliler için ayrı düzeyde). Bu tarifeler onaylanmadan önce dağıtım şirketlerinin ve ilgili kurumların mali tabloları incelenir. Örneğin dağıtım şirketlerinin kayıp-kaçak hedeflerine ulaşıp ulaşmadığı, maliyet verimlilikleri de dağıtım bedelinin belirlenmesinde etkilidir. Nihai tarifeler, EPDK Kurul Kararı ile sabit fiyatlar şeklinde ilan edilir.

Kamunun Rolü: Elektrik tarifeleri belirlenirken devlet zaman zaman sübvansiyon uygular. Özellikle mesken ve tarımsal tarife düşük tutulmaya çalışılırken, aradaki fark bütçeden karşılanabilir. Kademeli tarife de bir politika aracıdır. Tarife belirleme, bir yandan piyasa gerçeklerini yansıtma bir yandan sosyal politikaları gözetme dengesidir.

Özetle, elektrik faturası hesaplamanızda kullandığınız tarifeler EPDK tarafından genellikle üçer aylık dönemler için belirlenen fiyatlardır. Yıl içinde dört kez (istisnai durumlar hariç) tarife değişikliği olabilir. Bu değişikliklere ait duyuruları takip ederek, bir sonraki faturanızı hesaplarken yeni birim fiyatları kullanmayı unutmamalısınız. Tarife kararları Resmi Gazete’de yayımlandığından şeffaftır ve EPDK’nın veya dağıtım şirketinizin internet sitesinden güncel tarifelere her zaman ulaşabilirsiniz.

Elektrik faturası hesaplama güvence bedeli nedir?

Güvence bedeli, elektrik aboneliği başlatılırken perakende satış şirketi tarafından aboneden bir defaya mahsus tahsil edilen depozito niteliğinde bir ücrettir. Bu bedel, aboneliğin sonlandırılmasında geri iade edilmek üzere alınır ve ödenmeyen fatura borçlarını güvence altına almak amacı taşır. Elektrik faturası hesaplamasında güvence bedelinin doğrudan bir etkisi yoktur, çünkü bu bedel faturada tüketimle birlikte aylık olarak gelen bir kalem değil, abonelik esnasında ayrı bir işlem olarak alınır. Ancak bazı durumlarda faturada görünebilir (örneğin iade edilirken veya borca mahsup edilirken).

Güvence bedelinin miktarı abonelik tipine göre EPDK tarafından belirlenir. 2025 yılı için güncel güvence bedelleri şöyle sabitlenmiştir:

• Mesken aboneleri: 200,30 TL (bağlantı başına, tek sefere mahsus).
• Sanayi ve Ticarethane aboneleri: 569,40 TL.
• (Örneğin eviniz için yeni abonelik açtırdığınızda bölgenizdeki görevli tedarik şirketine ~200 TL güvence bedeli ödersiniz. Bu tutar depozito olarak saklanır.)

Güvence bedeli tutarı, her yıl enflasyon ve maliyetler dikkate alınarak güncellenebilir. Bedel genellikle kurulu güce veya sayaç amperajına göre değil, abone grubuna göre sabittir. Örneğin ev için kaç kW güç bağlandığı önemli olmaksızın standart bedel alınır.

Faturaya etkisi nasıl olur? Normalde güvence bedeli faturanıza yansımaz; ayrı bir tahsilat makbuzu ile ödenir. Ancak bazı durumlarda faturada görebilirsiniz: Eğer abonelik iptali yapıp elektrik sözleşmenizi sonlandırırsanız, ödenmiş güvence bedeliniz varsa bu tutar son faturanızda iade olarak (-) kalem şeklinde görünebilir veya nakden iade alabilirsiniz. Ya da ödenmemiş borcunuz varsa, elektrik kesilip 30 gün geçince güvence bedeliniz borcunuza mahsup edilir. Bu durumda yine faturada mahsup bilgisi olarak yer alabilir.

Önemli bir nokta, güvence bedeli faiz işletilen bir ücrettir. Şirketler bu bedeli alıp bankada değerlendirmek zorundadır, siz abonelik sonlandığında yasal faizleriyle geri alabilirsiniz.

Sonuç olarak, elektrik faturası hesaplanırken güvence bedeli dahil edilmez; bu bedel hesaplamaya girmeyen, ayrı bir teminat bedelidir. Faturalarınızı düzenli ödediğiniz sürece güvence bedeliniz abone olduğunuz şirkette emanet durur. Yalnızca abonelik başlangıcında peşin ödediğiniz için nakit akışınızı etkiler. Abonelik sonlanınca da yine faturadan bağımsız olarak iade edilir (veya son borca sayılır). Bu yönüyle güvence bedeli, fatura tutarının değil abonelik sürecinin bir parçasıdır.

Elektrik faturası hesaplama evdeki elektrikli cihazların tüketiminden nasıl yapılır?

Evinizdeki elektrikli cihazların güçlerini ve kullanım sürelerini baz alarak, elektrik faturanızı kabaca hesaplamanız mümkündür. Bu yöntem, alttan yukarı (bottom-up) yaklaşım ile tüketimi tahmin etmeye dayanır ve özellikle hangi cihazın ne kadar katkı yaptığını görmek açısından faydalıdır. İşte adımlar:

1. Cihazların Güç Değerlerini Öğrenin: Her elektrikli cihazın etiketi üzerinde veya kullanım kılavuzunda güç değeri bulunur (Watt veya kW cinsinden). Örneğin bir buzdolabı günde ortalama 1 kWh civarı tüketir, elektrikli ısıtıcı 2000 W (2 kW) gücündedir, LED ampul 12 W olabilir. Bu değerleri not edin.
2. Günlük Kullanım Süresini Tahmin Edin: Her bir cihazı günde kaç saat çalıştırdığınızı belirleyin. Örneğin televizyonunuz günde ~5 saat açık, çamaşır makinesi haftada 3 kez 2’şer saat çalışıyor (günde ortalama ~0,85 saat), su ısıtıcısı günde 0,5 saat, 10 adet LED lamba ortalama 6 saat, buzdolabı 24 saat (ama motoru aralıklarla çalışır, ortalama 8 saat aktif kabul edebiliriz) vb.
3. Her Cihazın Aylık Tüketimini Hesaplayın: Formül basit: Güç (kW) × Günlük kullanım süresi (saat) × 30 gün = Aylık tüketim (kWh). Bunu cihaz bazında uygulayın. Örneğin;
   • TV (120 W ≈ 0,12 kW) × 5 saat × 30 = 18 kWh/ay,
   • Buzdolabı (1,2 kW/24 saat tam yük ≈ 0,05 kW ortalama) × 24 saat × 30 = 36 kWh/ay,
   • Çamaşır Makinesi (1,2 kW) × 0,85 saat × 30 = 30,6 kWh/ay,
   • Aydınlatma (toplam 0,12 kW) × 6 saat × 30 = 21,6 kWh/ay,
   • Klima (1,5 kW) × 4 saat × 30 = 180 kWh/ay (örneğin yazın soğutma için).
4. Tüm Cihazları Toplayın: Her bir cihazın aylık kWh tüketimini topladığınızda, evinizin tahmini aylık toplam tüketimini elde edersiniz. Yukarıdaki örneklerin toplamı: 18 + 36 + 30,6 + 21,6 + 180 = 286,2 kWh/ay. Bu değer, sizin evinizin bir aylık faturasında gördüğünüz kWh’ye yakın olmalıdır (bir miktar fark olabilir, çünkü tüm cihazları tam hesaba katmak zor olabilir).
5. Fatura Tutarını Hesaplayın: Bulduğunuz toplam kWh’yi bildiğiniz tarifenin birim fiyatıyla çarpın ve vergileri ekleyin. Örneğin 286 kWh için mesken tarifesinde (240 kWh düşük, 46 kWh yüksek kademe) yaklaşık tutar hesaplanabilir. Veya basitçe ortalama birim fiyat 2,6 TL alınsa 286 × 2,6 ≈ 743 TL diyebilirsiniz. Daha kesin sonuç için kademeli hesap yapmalısınız: 240 kWh × 1,64 TL + 46 kWh × 2,33 TL = 393,6 + 107,18 = 500,78 TL (enerji+dağıtım), vergilerle birlikte ~580 TL olur. Bu, cihazlardan hesapladığınız tüketimin fatura karşılığıdır.

Bu yöntemle, hangi cihazın faturada ne kadar payı olduğunu da görebilirsiniz. Yukarıdaki örnekte klimadan gelen tüketim 180 kWh ile toplamın %63’ü civarında; demek ki faturanın büyük kısmını klima oluşturuyor. Böylece tasarruf için hangi cihazı daha verimli kullanmanız gerektiğini anlayabilirsiniz.

Evde cihaz bazlı hesap yaparken bazı hatırlatmalar: Buzdolabı gibi cihazlar sürekli fişte olsa da motorları devamlı çalışmaz, ortalama güçlerini almak gerekir (A+ buzdolabı günde ~1 kWh gibi). Ayrıca su ısıtıcı, ütü gibi dirençli yükler çok güç çeker ama kullanım süreleri kısadır. Bu detaylara dikkat ederek olabildiğince gerçekçi süreler kullanın.

Sonuç olarak, evdeki cihazlardan yola çıkarak yapılan elektrik faturası hesaplaması, size tahmini bir fatura tutarı verir ve yüksek tüketimli cihazları belirlemenize yardımcı olur. Bu yöntemle hesapladığınız toplam kWh, sayacınızdan okunan kWh’ye yakınsa, faturanızın da benzer çıkacağını söyleyebilirsiniz. Bu yaklaşım, özellikle elektrik tasarrufu yapmak isteyenler için hangi cihazın ne kadar tükettiğini anlamanın en iyi yoludur.

Elektrik faturası hesaplama evdeki elektrikli cihazların tüketiminden nasıl yapılır?

Elektrik faturası hesaplama faturanın yüksek gelmesini önlemek için neler yapılabilir?

Elektrik faturasının yüksek gelmesi, çoğu tüketicinin endişe duyduğu bir konudur. Faturanız hesaplanırken temel olarak ne kadar elektrik tükettiyseniz o kadar ödeme yaparsınız, bu nedenle faturayı düşürmenin yolu tüketimi ve birim maliyeti azaltmaktır. İşte elektrik faturanızı makul seviyede tutmak için alabileceğiniz önlemler:

• Gereksiz Kullanımları Azaltın: Kullanılmayan oda ışıklarını kapatmak, cihazları stand-by (bekleme) modunda bırakmamak önemli tasarruf sağlar. Örneğin “kırmızı ışık” konumunda fişte kalan TV, uydu alıcısı, şarj aleti gibi cihazlar az da olsa sürekli elektrik çeker. Bu durum yılda toplamda kayda değer tüketim oluşturabilir. Kullanmadığınız aletleri prizden çıkarın.
• Verimli Aydınlatma Kullanın: Eski tip akkor veya halojen ampulleri LED ampullerle değiştirin. LED’ler yaklaşık %80’e varan enerji tasarrufu sağlar. Örneğin 60W’lık bir lambayı 9W LED ile değiştirirseniz, aynı ışığı çok daha az elektrikle elde edersiniz. Ayrıca gün ışığından maksimum faydalanmaya çalışın.
• Kademeli Tarife Sınırını Aşmayın: Mesken aboneleri için aylık 240 kWh üstüne çıkınca birim fiyat yükseldiğinden (2,59 TL’den 3,92 TL’ye) mümkün olduğunca bu sınır altında kalmaya çalışın. Tabii ki bu her zaman mümkün olmayabilir, ama örneğin elektrikli ısıtıcı kullanımı veya klima kullanımını biraz kısıtlayarak sınır altına inebilirsiniz. 240 kWh’yi aştığınız her kWh neredeyse %50 pahalıdır, bu nedenle özellikle bu eşiğe yakınsanız dikkat etmek avantaj sağlar.
• Çok Zamanlı Tarife Değerlendirin: Evde elektrik tüketiminiz esnek ise üç zamanlı tarifeye geçip pahalı puant saatlerden kaçınmayı düşünebilirsiniz. Örneğin çamaşır/bulaşık makinelerini 22:00’den sonra (gece tarifesinde) çalıştırarak ciddi tasarruf edebilirsiniz. Gece birim fiyatı meskenlerde güncel olarak yaklaşık %40 daha ucuzdur. Ancak akşam 17-22 arası tüketiminiz yüksekse tek zamanlı kalmak daha iyi olabilir. Kendi kullanım profilinize göre en uygun tarifeyi seçmek faturayı düşürür (Bkz: “Tek zamanlı mı üç zamanlı mı avantajlı?” başlığı).
• Enerji Verimli Cihazlar Kullanın: Özellikle buzdolabı, klima, çamaşır makinesi gibi sürekli veya sık çalışan cihazlarda yüksek enerji verimlilik sınıfı (A+++ gibi) olanları tercih edin. İlk yatırım maliyeti biraz yüksek olsa da faturada her ay tasarruf edersiniz. Örneğin A+ sınıfı bir buzdolabı eski bir buzdolabına kıyasla yılda yüzlerce kWh daha az tüketir. Bu da yılda yüzlerce lira kazanç demektir.
• Isıtma/Soğutma Kontrolü: Elektrikli ısıtıcılar ve klimalar çok enerji harcar. Kışın elektrikli ısıtıcı yerine mümkünse doğalgaz tercih edin. Klima kullanırken ısısını çok düşük/yüksek ayarlamayın; her 1°C ayar değişimi %5-10 enerji farkı yaratabilir. Evin izolasyonunu iyileştirmek de (pencere contaları, duvar yalıtımı) ısıtma-soğutma faturalarınızı azaltır.
• Güneş Enerjisi Düşünün: Mümkünse çatınıza küçük bir güneş paneli sistemi kurarak kendi elektriğinizi üretebilirsiniz. Bu, ilk etapta yatırım gerektirir ancak uzun vadede elektrik maliyetinizi çok düşürebilir. Fazla ürettiğiniz elektriği şebekeye satma imkânı (mahsuplaşma) da Türkiye’de bulunmaktadır; böylece fatura yerine dağıtım şirketinden ödeme bile alabilirsiniz.

Yukarıdaki önlemler, elektrik faturası hesaplanırken toplam kWh tüketiminizi azaltmaya yöneliktir. Bunun yanı sıra, serbest tedarikçi anlaşmaları ile birim fiyatınızı düşürmeyi de deneyebilirsiniz (örneğin %5-10 indirimli anlaşma yaparak aynı tüketimde daha az ödeyebilirsiniz). Sonuç olarak, faturanızın yüksek gelmemesi için bilinçli tüketim ve doğru tarifeyi seçme en etkili yoldur. Bu adımları uygulayarak hem tasarruf edebilir hem de enerji verimliliğine katkı sağlayabilirsiniz.

Elektrik faturası hesaplama tedarikçi değiştirerek tasarruf sağlanabilir mi?

Evet, uygun koşullarda elektrik tedarikçinizi değiştirerek faturanızda tasarruf edebilirsiniz. Türkiye elektrik piyasasında serbest tüketici limitini aşan tüm aboneler (2025’te yıllık 750 kWh üstü tüketen herkes) tedarikçi değiştirme hakkına sahiptir. Başka bir deyişle, elektriğinizi bölgenizdeki görevli şirket yerine alternatif bir özel elektrik tedarik şirketinden satın alabilirsiniz. Bu durumun faturaya etkisi ve tasarruf potansiyeli şöyledir:

• İndirimli Teklifler: Serbest piyasada tedarikçiler genellikle müşterilere ulusal tarife fiyatına göre belli bir indirim oranı teklif eder. Örneğin %5, %10 gibi indirimlerle elektrik satabilirler. Bu indirim sadece enerji bedeline uygulanır; dağıtım bedeli ve vergilerde değişiklik olmaz. Dolayısıyla, eğer bir tedarikçiyle %10 indirim anlaşması yaptıysanız, enerji birim fiyatınızı ulusal tarifenin %90’ı olarak ödersiniz. Bu da toplam faturanızda yaklaşık %6-7 civarı bir düşüş anlamına gelebilir (çünkü vergi ve dağıtım sabit kalıyor, indirim enerji kısmına uygulanıyor). Örneğin ulusal mesken tarifesinde 2,59 TL/kWh yerine 2,33 TL/kWh ödersiniz. 300 kWh kullanımda enerji bedelinden ~78 TL yerine ~70 TL öder, birkaç lira da vergilerden tasarruf edersiniz. Toplam belki 10 TL kadar düşüş olabilir. Büyük tüketimlerde ise tutar olarak daha ciddi kazanımlar olur.
• Rekabet ve Kampanyalar: Serbest tedarikçi pazarında firmalar müşteri çekmek için çeşitli kampanyalar yapabilir. Örneğin ilk 3 ay %50 indirim, sabit fiyat garantisi, veya bazı ek hizmetler (ücretsiz bakım, cihaz sigortası vs.) sunabilirler. Eğer iyi araştırılırsa, bu kampanyalar sayesinde tasarruf sadece birim fiyat indiriminden değil, yan faydalardan da gelebilir. Ancak her zaman şartları dikkatle incelemek gerekir; bazı sabit fiyat anlaşmalarında piyasa düşerse siz yüksek fiyatta kalabilirsiniz.
• Taahhüt ve Ceza Durumu: Birçok tedarikçi indirim karşılığında belirli bir taahhüt süresi (genelde 1 yıl) ister. Bu süre dolmadan ayrılırsanız cayma bedeli yansıyabilir. Dolayısıyla tedarikçi değiştirerek tasarruf planlarken taahhüt şartlarını göz önüne almalısınız. Kısa süreli ikamet eden veya kiracı iseniz, taahhütlü bir anlaşma uygun olmayabilir.
• Hizmet Kalitesi: Fatura hesaplama açısından birim fiyat indirimi cazip olsa da, hizmet kalitesi ve müşteri hizmetleri de önemli. Bazı kullanıcılar, faturaların okunması, bildirimler veya çağrı merkezi hizmetlerinde farklılıklar yaşayabiliyor. Tasarruf uğruna bu farklılıkları göze alıp alamayacağınızı değerlendirmelisiniz.

Genel olarak, yüksek elektrik tüketiminiz varsa tedarikçi değiştirerek anlamlı tasarruf yapma ihtimaliniz yükselir. Örneğin aylık 1000 TL fatura ödeyen bir işletme, %8 indirimle yılda ~960 TL tasarruf edebilir ki bu ciddi bir miktardır. Küçük faturalar için tasarruf tutarı daha mütevazı olacaktır. Yine de, hiçbir ek maliyet olmadan birkaç yüzde indirim bile tüketici lehinedir.

Özetle, elektrik faturası hesaplanırken tedarikçi değiştirmenin etkisi, enerji birim fiyatınızı düşürmek şeklinde olur. Doğru bir anlaşma ile aynı miktar elektrik için daha az ödersiniz. Bu da doğrudan faturanızda tasarruf demektir. Ancak sözleşme şartları, güvenilirlik ve olası riskler iyi değerlendirilmelidir. Serbest piyasada aktif tedarikçi sayısı arttıkça rekabetle birlikte indirim oranları da artabilir. Takip edip size uygun bir teklif bulduğunuzda, tedarikçi değiştirerek elektrik faturanızdan tasarruf sağlamanız mümkündür.

Elektrik faturası hesaplama kayıp kaçak bedeli faturalara yansıyor mu?

Kayıp-kaçak bedeli, elektrik şebekesindeki teknik kayıplar ve kaçak (usulsüz) kullanımların maliyetini ifade eden bir kavramdır. Geçmişte faturalarda ayrı bir kalem olarak gösterilir ve tartışma konusu olurdu. Günümüzde ise yasal düzenlemelerle bu bedel faturalara doğrudan yansıtılmamaktadır, ancak dolaylı olarak hesapların içinde yer alır.

Durumun özeti şöyle açıklanabilir:

• Geçmişteki Durum: 2010’lar boyunca elektrik faturalarında “Kayıp/Kaçak Bedeli” adı altında bir tutar görülüyordu. Bu tutar, dağıtım şirketinin bölgesindeki elektrik kayıpları ve kaçak kullanımlardan kaynaklanan maliyeti tüm abonelere pay etmesiyle oluşuyordu. Bir anlamda dürüst tüketiciler, kaçak kullananların maliyetini üstlenmiş oluyordu. Bu durum birçok hukuki itiraza konu oldu. 2014-2015 yıllarında Yargıtay kayıp-kaçak bedelinin tüketiciden alınmasını haksız buldu ve iadesine karar verdi. Ancak bu karar sonrası 2016 yılında çıkarılan bir kanunla kayıp-kaçak bedelinin alınmasına yasal zemin oluşturuldu ve Anayasa Mahkemesi de bunu uygun buldu.
• Güncel Uygulama: Yasal düzenleme sonrası, kayıp-kaçak bedeli artık faturalarda ayrı bir kalem olarak gösterilmiyor. Bunun yerine, dağıtım bedelinin içine gömülü hale getirildi. EPDK her dağıtım bölgesi için kabul edilebilir teknik kayıp oranları belirliyor ve tarifeleri buna göre onaylıyor. Yani bugün ödediğiniz dağıtım bedeli, aslında o bölgedeki makul kayıp-kaçak maliyetlerini de içeriyor. Faturanızda “Dağıtım Bedeli” olarak gördüğünüz tutarın içinde, kaçak elektrik kullanımının payına düşen kısım da var. Ancak bu size ayrıca belirtilmiyor.
• Tüketici Açısından: Son kullanıcı olarak yapabileceğiniz bir işlem veya indirim talebi yoktur; kayıp-kaçak maliyetleri düzenleyici kurul kararlarıyla tarifeye yedirildiğinden, tüm tüketiciler bunu öder. Bu tutar eskisi gibi hesap fişinde ayrı yazmadığı için fark edilemez. Mesela 1 kWh dağıtım bedeli 0,30 TL ise, belki aslında bunun 0,03 TL’si kayıp-kaçak maliyetidir ama siz tek bir rakam görürsünüz.
• Kayıp-Kaçağı Azaltma Çalışmaları: Dağıtım şirketleri kaçak kullanım ile mücadele ve teknik kayıpları azaltma görevine sahiptir. EPDK, kayıp oranı hedefleri tutturuldukça şirketlere teşvik, tutturulamazsa ceza mekanizmaları uygular. Dolayısıyla zamanla bu maliyetin faturalara etkisinin düşürülmesi hedeflenir. Örneğin 2020’lerde birçok bölgede kaçak kullanım oranları eskiye göre azalmıştır. Bu başarıldıkça dolaylı olarak dağıtım bedeli artışları kontrol altında kalır.

Sonuç olarak, elektrik faturası hesaplanırken kayıp-kaçak bedeli ayrı bir kalem olarak yansımaz, ancak tamamen ortadan kalkmış değildir. Yasal düzenlemeye göre, “elektrik enerjisi satış tarifeleri, kayıp/kaçak maliyetlerini içerir şekilde belirlenir”. Bu da demektir ki faturanızı öderken, o tutarın içinde bölgenizdeki teknik ve teknik olmayan kayıpların payına düşeni de ödemiş olursunuz. Bunu bir çapraz sübvansiyon gibi düşünebiliriz. Dürüst kullanıcı açısından olumsuz görünse de, mahkeme kararıyla bu uygulama yasal kabul edilmiştir ve piyasa yapısının bir parçasıdır.

Özetle: Faturanızı hesapladığınızda kayıp-kaçak bedeli diye bir tutar eklemiyorsunuz; dağıtım birim fiyatı zaten ilgili payı içeriyor. Dolayısıyla, güncel hesaplamada bu bedel faturanıza dahil, ancak gizlidir. Sizin yapmanız gereken ekstra bir ödeme kalemi yoktur.

Elektrik faturası hesaplama reaktif güç cezası nedir?

Reaktif güç cezası, elektriği sanayi ve ticari tesisler gibi büyük tüketicilerin şebekeden çekerken oluşturdukları reaktif enerji dengesizliği belirli sınırları aştığında uygulanan bir yaptırım bedelidir. Reaktif güç, elektriksel sistemlerde manyetik alan oluşturan (endüktif) veya elektrik alan oluşturan (kapasitif) yüklerden kaynaklanır ve aktif enerji gibi işe yaramaz fakat şebekeyi yükler. Kompanzasyon sistemleri ile reaktif güç belirli sınırlar içinde tutulmazsa dağıtım şirketi faturaya ceza yansıtır.

Reaktif cezanın hesaplanması ve faturaya yansıması şu şekildedir:

• Güç Faktörü ve Limitler: Her işletmede güç faktörü (cos φ) denilen bir değer vardır. Bu değer 1’e ne kadar yakınsa sistem o kadar dengeli, reaktif güç çekilmiyor demektir. Dağıtım şirketleri genellikle endüktif reaktif enerji için %20, kapasitif reaktif enerji için %15 gibi sınırlar koyar. Örneğin, endüktif reaktif tüketiminizin aktif enerji tüketiminize oranı %20’yi geçerse o ay için ceza uygulanır. Bu sınırlar sözleşme gücüne göre de değişir: 50 kW üstü tesislerde farklı, 50 kW altı tesislerde farklı olabilir. Sınır aşılıp aşılmadığı, sayaç kayıtlarından aylık olarak kontrol edilir. Elektronik sayaçlar aktif ve reaktif tüketimleri ayrı ayrı ölçer.
• Reaktif Ceza Hesabı: Sınır aşıldığında, aşım miktarındaki reaktif enerji kWh değeri üzerinden belirli bir birim fiyatla ceza hesaplanır. Bu birim fiyat, aktif enerjinin birim fiyatına yakın bir değer olabilir (EPDK tarifelerinde belirtilir). Örneğin aktif enerji 1 TL/kWh ise reaktif ceza birimi de ona yakın olabilir. Diyelim ki bir ayda 1000 kWh aktif tükettiniz, 300 kWh endüktif reaktif tükettiniz. %20 sınır = 200 kWh idi, siz 100 kWh fazla reaktif kullanmışsınız. Bu 100 kWh için diyelim ki 0,8 TL/kWh ceza birim fiyatı olsun; ceza bedeliniz 100×0,8 = 80 TL olur. Bu tutar faturada “Reaktif enerji bedeli” veya “Reaktif ceza” olarak ayrıca gösterilir.
• Faturada Gösterimi: Reaktif ceza oluşursa, elektrik faturanızda ana tüketim kalemlerinin altında ayrı bir satırda reaktif enerji bedeli şeklinde yer alır. Bu bedel EPDK’nın belirlediği tarife üzerinden hesaplanır ve bir nevi ceza sayılır. Eğer kompanzasyon panonuz düzgün çalışıyorsa ve sınır altında kalmışsanız, faturanızda reaktif bedel görülmez.
• Kimleri İlgilendirir: Mesken abonelerinde reaktif ceza uygulanmaz çünkü evlerde genellikle kompanzasyon gerektirecek cihaz yoğunluğu yoktur ve sayaçlar tek faz ölçer. Ancak işletmelerde, fabrikalarda, atölyelerde motorlar, floresanlar vb. reaktif yük oluşturan cihazlar çoksa kompanzasyon panosu kurulup güç faktörünün 0.95-0.96 gibi değerlere çekilmesi beklenir. Aksi halde her ay ceza ödenir ki bu tutar yüksek tüketimlerde ciddi rakamlara çıkabilir.

Önlemek için: İşletmeler kompanzasyon sistemleri kurarak şebekeden çektikleri reaktif gücü anlık dengelerler. Kondansatör ve gerekiyorsa endüktörler kullanarak reaktif ihtiyaçlarını kendi içinde karşılarlar. Bu şekilde dağıtım şebekesinden reaktif çekmezler veya sınır altında tutarlar, ceza ödemezler. Pano arızalanırsa ceza gelmeye başlar, bu bir uyarı işareti gibidir.

Özetle, reaktif güç cezası faturanın hesaplanmasında aktif enerji dışında bir bedel olarak ortaya çıkar. Hesaplama, tüketilen reaktif enerjinin EPDK’ca belirlenmiş tarifeyle çarpılması şeklindedir. Bu ceza, sadece sanayi/ticari abonelerin güç sistemlerini dengede tutmaları için bir teşviktir. Eğer siz bir ev abonesi iseniz reaktif cezayla işiniz olmaz. Bir işletme iseniz ve faturanızda reaktif bedel görüyorsanız, kompanzasyon sisteminizi kontrol ettirip devreye aldırmanız gerekir. Aksi takdirde, bu ceza kalemi elektrik maliyetinizi yükseltmeye devam edecektir.

Elektrik faturası hesaplama yüksek gelen faturaya nasıl itiraz edilir?

Beklentinizden çok yüksek gelen bir elektrik faturasıyla karşılaştığınızda, bunun nedenini anlamak ve gerekirse düzeltme talep etmek için bazı adımlar atabilirsiniz. Faturanıza itiraz etme hakkınız vardır ve bu süreci düzenleyen kurallar, Enerji Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nde belirlenmiştir. İşte yüksek fatura durumunda izlenecek yol:

1. Fatura Detaylarını İnceleyin: Öncelikle faturanızda yer alan tüketim miktarı (kWh), tarife türü, gün sayısı gibi detayları kontrol edin. Bazen okuma periyodu uzayabilir (örneğin 30 gün yerine 40 günlük fatura kesilmiş olabilir) veya bir önceki ayın eksik okunmuş tüketimi bu aya yansımış olabilir. Faturadaki endeks değerlerini, bir önceki faturanızdaki endekslerle kıyaslayın. Eğer bariz bir hata (örneğin son endeksin önceki endeksten düşük olması gibi) görürseniz bu açık bir itiraz nedenidir.
2. Dağıtım Şirketine Başvurun: Faturanın hatalı olduğunu düşünüyorsanız ilk olarak bölgenizdeki görevli elektrik dağıtım şirketinin müşteri hizmetlerine başvurun. Yazılı itirazda bulunmak en iyisidir (şirketin müşteri merkezine dilekçe vererek veya kayıtlı elektronik başvuru ile). Dağıtım şirketi, sayacınızın doğru okunup okunmadığını ve ölçümün doğruluğunu yeniden kontrol edecektir. Sayaç okuma hatası varsa düzeltilmiş fatura düzenlenir. Sayaç arızasından şüpheleniliyorsa şirket sayacı teste tabi tutabilir.
3. Ödeme Süresi ve Kesme: İtiraz ettiniz diye faturayı ödememe hakkınız sınırsız değildir. Yönetmeliğe göre tüketici itiraz etse dahi, itiraz konusu tutarın bir önceki aynı döneme ait fatura tutarını aşan kısmının %10’unu ödemeyebilir; kalanını ödemek zorundadır. Pratikte, fatura çok anormal yüksekse dağıtım şirketi kesme işlemini bir süre erteleyebilir. Ancak kesin kural: “Son ödeme tarihine kadar ödenmeyen faturalar için 5 iş günü sonra elektrik kesilir” kuralı geçerlidir. Bu nedenle itirazınız sonuçlanmadan kesme süresi gelebilir. Mümkünse faturayı ödeyin, haksız bulunursanız düzeltme tutarı iade edilir. Eğer çok yüksek ve ödeyemiyorsanız, durumu şirkete bildirip kesme işlemi ertelemesi talep edebilirsiniz. 65 yaş üstü veya engelli abonelerde kanunen ek süreler tanınmaktadır.
4. Sayaç Muayenesi: Dağıtım şirketi itirazınızı reddederse ve sayacınızın doğru ölçtüğünü iddia ederse, sayaç muayenesi talep edebilirsiniz. Bağımsız bir ölçüm laboratuvarında sayacınız test edilir. Eğer sayaç arızalı çıkarsa muayene ücreti şirkete ait olur ve fazla fatura düzeltlir; sayaç sağlam çıkarsa masraf size yansıyabilir. Bu yüzden bu adımı atarken durumdan emin olmanız önemli.
5. EPDK ve Tüketici Hakem Heyeti: Şirket düzeltme yapmazsa, EPDK’nın bağlı bulunduğunuz bölgedeki tüketici hizmetleri birimine şikâyette bulunabilirsiniz. EPDK, şirket ile tüketici arasındaki uyuşmazlıklarda hakemlik yapar. Ayrıca fatura tutarı belli bir meblağın altındaysa (2023 için ~30 bin TL altı uyuşmazlıklar) Tüketici Hakem Heyeti’ne de başvurabilirsiniz. Elektrik faturası da mesafeli olmayan bir hizmet satışı olduğundan Tüketici Kanunu kapsamındadır. Hakem heyeti veya mahkeme süreçleri sonucunda fatura düzeltme kararı alınabilir.

Yüksek fatura neden olabilir? İtirazdan önce şunları değerlendirin: Mevsimsel kullanım artışı (özellikle klima, ısıtıcı devredeyse), evdeki kişi sayısında artış, önceki ayın eksik okunması ve bu aya yığılması, kaçak kullanımın sizin sayacınıza bağlanması (apartmanda yanlış bağlantı), sayacın arızalanıp fazla yazması vb. Eğer bariz bir kullanım artışı yok ama fatura çok yükseldiyse, teknik bir sorun ihtimali artar.

Sonuç olarak, yüksek gelen faturanıza karşı itiraz hakkınız bulunmaktadır. İlk adres dağıtım (perakende) şirketinizdir. Onların incelemesi tatmin edici değilse EPDK ve yasal yollar devreye girer. Bu süreçte elektrik kesilmemesi için asgari tutarları ödemeyi ihmal etmeyin. Haklı olduğunuz tespit edilirse, fazla ödenen tutarlar hesabınıza iade edilir veya bir sonraki faturadan düşülür. Unutmayın, elektrik faturası hesaplama sürecinde hata olsa bile, yasal itiraz mekanizmalarını kullanarak hakkınızı arayabilirsiniz; şirketler ve düzenleyici kurum bu itirazları belirli sürelerde sonuçlandırmakla yükümlüdür.

Elektrik faturası hesaplama fatura ödenmezse ne olur?

Elektrik faturanızın son ödeme tarihine kadar ödenmemesi durumunda, hem elektrik enerjinizin kesilmesi riskiyle karşılaşırsınız hem de bazı ek maliyetler devreye girer. Süreç genel hatlarıyla şu şekilde işler:

• Son ödeme tarihini geçirme: Faturanızın üzerinde belirtilen son ödeme tarihine kadar ödeme yapılmadığında, dağıtım/perakende şirketi genellikle kısa bir süre sonra (genelde birkaç gün içinde) bir ihbarname düzenler. Bu ihbarda ödenmemiş borcunuz ve ödenmesi gereken son tarih (ek süre) bildirilir. Bu bildirim yazılı olarak yapılabileceği gibi SMS, e-posta gibi yollarla da iletilebilir.
• Elektrik kesme süresi: İhbarnamenin tebliğinden itibaren 5 iş günü içinde halen ödeme yapılmazsa, ilgili mevzuata göre şirket elektriğinizi kesebilir. Örneğin fatura son tarihi 1 Mart ise ve o tarihte ödemezseniz, 2-3 gün sonra ihbar gelir; diyelim 4 Mart’ta ihbar tebliğ edildi, o andan itibaren 5 iş günü sayılır, 11 Mart gibi kesme işlemi yapılabilir. (Not: 65 yaş üstü, engelli veya hayati cihaz kullanan aboneler için bu süre 10 iş günüdür ve ayrıca bildirim tercihen yüz yüze yapılır.)
• Gecikme faizi: Son ödeme tarihini geçtiğiniz andan itibaren borcunuza gecikme zammı/faizi işletilir. Bu faiz oranı, devlet tarafından belirlenen gecikme faizi oranıdır (genelde aylık belirli bir orandır, 2023’te %1,6 civarı idi). Ödeme yaparken bu gecikme bedelini de faturayla birlikte ödemeniz gerekir, aksi halde borç kapanmaz.
• Açma-kapama bedeli: Elektriğiniz kesildiyse, borcunuzu ödedikten sonra tekrar enerjinin bağlanması için faturalarınıza kesme-bağlama ücreti yansıtılır. 2025 yılı için bu 157 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutar, kesme ve açma işlemi başına bir defa alınır ve genelde bir sonraki faturaya eklenir. Yani elektriğiniz kesilmişse, borcu ödeseniz bile sonraki faturada “Açma-Kapama Bedeli” kalemi göreceksiniz.
• Borç ödenmez ve süre uzarsa: Elektrik kesildikten sonra 30 gün içinde borcunuzu hala ödemezseniz, dağıtım şirketi sözleşmenizi feshedebilir ve teminat olarak alınan güvence bedelinizden borcunuzu tahsil eder. Örneğin 200 TL güvence bedeliniz vardı, 150 TL borcunuz duruyor; 30 gün geçti, şirket aboneliği sonlandırıp 150 TL’yi depozitonuzdan mahsup eder ve kalan 50 TL’yi size iade eder (veya borç fazlaysa kalan borç için yasal takip başlatılır). Bu aşamada artık elektrik enerjisi almıyorsunuz demektir; tekrar elektrik kullanmak isterseniz sıfırdan abonelik açtırmanız gerekir.
• Yasal takip: Ödenmeyen elektrik borçları için şirketler hukuki yollara da başvurabilir. Örneğin, borcunuz yüksek bir tutarsa ve depozito ile kapanmadıysa, icra takibi başlatılabilir. Elektrik borçları adli nitelikte alacak sayıldığından, ödememe durumunda yasal faizler ve vekalet ücretleriyle birlikte tahsil yoluna gidilebilir.

Tüketiciye tavsiye: Faturanızı zamanında ödeyemeyecek durumdaysanız, öncelikle şirketin çağrı merkeziyle iletişime geçin. Bazı durumlarda kısa süreli erteleme veya taksit imkanı sunulabilir. Ayrıca e-Devlet üzerinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) bölümünden borcunuzun olup olmadığını takip edebilirsiniz. Özellikle taşınma durumlarında önceki yerden borç kalmadığını kontrol etmek önemlidir.

Özetle, elektrik faturası hesaplanıp size tebliğ edildikten sonra son ödeme tarihine dek ödemezseniz 5 iş günü içinde elektriğiniz kesilebilir. Bu da hem enerjisiz kalma, hem de açma-kapama ücreti gibi ek maliyetlere yol açar. Borcun uzun süre ödenmemesi aboneliğin iptaline kadar gider. Faturanızın yüksek gelmesi durumunda itiraz hakkınız saklı olmakla beraber (önceki soruda anlatıldığı gibi), ödeme yükümlülüğünü bütünüyle ortadan kaldırmaz. Bu nedenle, olası kesintileri önlemek için, fatura ödemelerinizi düzenli yapmalı veya şirketle iletişime geçerek çözüm aramalısınız. Unutmayın, elektriğiniz kesildikten sonra borcunuzu ödeseniz bile hizmetin yeniden bağlanması için ücret ödersiniz ve bu da faturanızın hesaplanırken dikkate alınacak ekstra bir kalem oluşturur.

Kaynakça

• EPDK Elektrik Tarifeleri Resmi Karar ve Duyuruları (Resmi Gazete, 2024-2025)
• EPDK Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği (Elektrik kesme ve ihbar süreleri)
• EPDK Elektrik Faturası Hesaplama Modülü Bilgilendirmesi (lisans.epdk.gov.tr)
• EMO (Elektrik Mühendisleri Odası) ve Anayasa Mahkemesi Kararları – Kayıp/kaçak bedelinin yasallaşması (2016)
• EPDK Basın Bülteni, Son Kaynak Tarifesi Düzenlemesi 2025 – Limitler ve katsayılar